Echte schildhagedissen

Echte schildhagedissen
Geelkeelschildhagedis (Gerrhosaurus flavigularis)
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Orde: Squamata (Schubreptielen) Onderorde: Lacertilia (Hagedissen) Infraorde: Scincomorpha (Skinkachtigen) Familie: Gerrhosauridae (Schildhagedissen)
Geslacht
Gerrhosaurus Wiegmann, 1828
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Echte schildhagedissen op Wikispecies
Portaal    Biologie Herpetologie

Echte schildhagedissen[1] (Gerrhosaurus) zijn een geslacht van hagedissen uit de familie schildhagedissen (Gerrhosauridae).

Naam en indeling

De groep werd voor het eerst wetenschappelijk beschreven door Arend Friedrich August Wiegmann in 1828.[2] De wetenschappelijke geslachtsnaam Gerrhosaurus betekent vrij vertaald 'schildhagedis'; γέρρον, gerrhon = schild en σαῦρος, sauros = hagedis.

Er zijn zeven soorten, vroeger werd ook de Soedanese schildhagedis tot dit geslacht gerekend, maar tegenwoordig is deze soort in het monotypische geslacht Broadleysaurus geplaatst. Ook de reuzenschildhagedis (Matobosaurus validus) werd lange tijd tot het geslacht Gerrhosaurus gerekend.

Uiterlijke kenmerken

Het lichaam is langwerpig van vorm, de poten zijn goed ontwikkeld. De kop gaat zonder insnoering over in het lichaam. De staart kan worden afgeworpen, dit wordt wel caudale autotomie genoemd.

De schubben zijn groot en vierkant en zijn in duidelijke rijen geplaatst. Onder de schubben zijn beenplaten (osteodermen) aanwezig die het lichaam erg stijf maken. Alle soorten hebben een huidplooi aan iedere zijde van de flank om het lichaamsvolume te vergroten. Het zou anders moeilijk worden om veel te kunnen eten, adem te halen of zwanger te worden.[3]

Verspreiding en habitat

Alle soorten komen voor in grote delen van voornamelijk zuidelijk Afrika. Schildhagedissen leven in de landen Angola, Botswana, Centraal-Afrikaanse Republiek, Congo-Kinshasa, Ethiopië, Gabon, Kenia, Malawi, Mozambique, Namibië, Soedan, Somalië, Swaziland, Tanzania, Zambia, Zimbabwe, Zuid-Afrika.

De habitat bestaat uit de relatief droge savanne- en steppegebieden in Afrika. Geen enkele soort is te vinden in de tropische regenwouden van het continent. Verschillende soorten zijn populair als exotisch huisdier in een terrarium. De dieren hebben een droog rotsterrarium nodig.

Soortenlijst

Soorten uit het geslacht Gerrhosaurus
Naam	Auteur	Verspreidingsgebied
Gerrhosaurus auritus	Boettger, 1887	Angola, Botswana, Congo-Kinshasa, Namibië, Zambia
Gerrhosaurus bulsi	Laurent, 1954	Congo-Kinshasa, Zambia, Angola
Geelkeelschildhagedis (Gerrhosaurus flavigularis)	Wiegmann, 1828	Botswana, Centraal-Afrikaanse Republiek, Ethiopië, Kenia, Malawi, Mozambique, Namibië, Soedan, Somalië, Swaziland, Tanzania, Zambia, Zimbabwe
Gerrhosaurus multilineatus	Bocage, 1866	Angola, Botswana, Congo-Kinshasa, Namibië, Zambia
Gerrhosaurus nigrolineatus	Hallowell, 1857	Angola, Botswana, Congo-Kinshasa, Gabon, Kenia, Malawi, Mozambique, Namibië, Tanzania, Zambia, Zimbabwe, Zuid-Afrika
Zandschildhagedis (Gerrhosaurus skoogi)	Andersson, 1916	Angola, Namibië
Gerrhosaurus typicus	Smith, 1837	Namibië, Zuid-Afrika

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties

Referenties

1. Bernhard Grzimek (1971). Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen. Kindler Verlag AG, Pagina 316. ISBN 90 274 8626 3.
2. Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database - Gerrhosaurus. Gearchiveerd op 26 juni 2023.
3. Eugène Bruins (1999). Terrarium Encyclopedie. Rebo Productions, Pagina 214, 215. ISBN 90 366 1176 8.

Bronnen

• (nl) Eugène Bruins - Terrarium Encyclopedie - Pagina 214, 215 - R & B BV, Lisse - ISBN 90 396 0318 9
• (en) Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database - Gerrhosaurus - Website Geconsulteerd 22 december 2017