De moord van Raamsdonk

De moord van Raamsdonk is een parodie op het genre moordlied.[1][2] Het is niet bekend wanneer of door wie het lied is geschreven.

Het moordlied

Moordliederen waren liedjes over (verzonnen) moorden, vaak met gruwelijke en wrede details. Ze werden door straatzangers tot midden 20e eeuw gezongen. De Moord van Raamsdonk, geschreven als parodie op het genre, is uitgegroeid tot waarschijnlijk het bekendste en zeker het meest uitgebreide voorbeeld.

Het lied werd vooral door straatzangers verspreid en uitgebreid, maar er zijn ook honderden liedbladen bekend, soms met expressieve gravures van de slachtoffers erbij gedrukt. In 1933 publiceerden Douwe Wouters en J. Moormann het lied in een boek.

Het complete lied heeft honderden coupletten, maar hieronder staat een beknopte versie zoals die in de Koninklijke Bibliotheek wordt bewaard. De titel van dit lied is: "Vreeselijke moord te Raamsdonk, gepleegd op de slachtoffers".

Al op een dorp niet ver van hier

Daar leefde een heer voor zijn plezier

De vrouw had goed de man had geld

Daar waren de rovers op gesteld

Al op een nacht heel onverwacht

Werd aan het gruwelstuk gedacht

Ze gingen stil gelijk een muis

En kwamen in het heerenhuis

De man werd gruwelijk vermoord

De vrouw werd in haar bloed gesmoord

Zij namen alles los en vast

Tot zelfs de groote linnenkast

De meid die was van schrik haast dood

Ze liep van angst in eene sloot

De schout van 't dorp niet onverveerd

Die pakte de moord'naars bij den steert

Zij moesten komen voor 't gerecht

De doodstraf werd hun aangezegd

Zij zaten in de gevangenis

In groote angst en droefenis

Zij ondergingen een droevig lot

Zij stierven alle op 't schavot

Zoo wordt de gruweldaad gestraft

Nu rusten ze allen in het graf

Na vele jaren mondelijke doorvertelling en doordat er steeds weer delen bij werden bedacht, werd het lied steeds langer. Ook werden de details almaar gruwelijker. Hier volgt een voorbeeld van zo'n nogal bloederig gedeelte:

En Antoinette die schone maagd

Werd in de lengte doorgezaagd

Een dochtertje van een jaar of zeven

Werd op het aanrecht fijngewreven

De oudste dochter, bijna bruid

Zwom in haar bloed de kamer uit

De man werd in zijn bed gesmoord

Met 14 el gordijnenkoord.

Kinderliedje

Van dit lied zijn ook kinderliedjes afgeleid. Een voorbeeld hiervan is het klapliedje 'Er is een vrouw vermoord':[3]

Er is een vrouw vermoord

Met een gordijnenkoord

Ik heb het zelf gezien

Het was op nummer 10

Het bloed liep langs de trap

Het leek net bessensap

Ik nam er een likje van

Ik werd er misselijk van

Ik belde de politie op

Ik zei mijn naam hardop

Mijn naam is eja Thea

Dikke dikke Thea

Olle bolle whiskie

Elastiek!

Natuurlijk zijn ook van dit liedje vele varianten, zoals 'Achter een gordijnenkoord' (in plaats van 'Met een gordijnenkoord'), 'kamer 10' (in plaats van 'nummer 10'), 'tomatensap' of 'currysap' (in plaats van 'bessensap'), 'Olé!' (i.p.v. 'Elastiek!'), enzovoort.

Ook zijn er soms nog andere regels toegevoegd, zoals 'Haar hoofd lag in de pan, ik kreeg er honger van' of 'ik werd er misselijk van'.

Trivia

• De Nederlandse animatiefilm De moord van Raamsdonk (1936) werd gemaakt door Otto van Neijenhoff en Frans ter Gast.[4]
• Voor uitgever Thomas Rap verzamelde Guus Luyters zoveel mogelijk coupletten van het gedicht. Ze verschenen met illustraties van Norge Bend in 1968 onder de titel De Moord Van Raamsdonk.

Externe links

• Complete tekst met alle varianten van het lied bij Cubra (Cultureel Brabant)
• Informatie over het lied bij Cubra
• Tekst en muziek van het kinderliedje 'Er is een vrouw vermoord', op kinderliedjes.overtuin.net

Bronnen, noten en/of referenties

1. Tekstnorm 'Kom vrienden luister naar mijn lied Van wat te Raamsdonk is geschied', Nederlandse Liederenbank, Meertens Instituut.
2. De Moord van Raamsdonk, door F. Niessen, op cubra.nl. Gearchiveerd op 19 oktober 2020.
3. Tekst en muziek van 'Er is een vrouw vermoord', op kinderliedjes.overtuin.net.
4. (en) Peters, M (1998). Murder in Raamsdonk. Silhouette film and shadow shows in The Netherlands. Animation Journal 6