De clown (schilderij)

De clown
Kunstenaar	Pierre-Auguste Renoir
Jaar	1868
Techniek	Olieverf op doek
Afmetingen	193,5 × 130 cm
Museum	Kröller-Müller Museum
Locatie	Otterlo
Portaal    Kunst & Cultuur

De clown (Frans: Clown au cirque of Le clown musical) is een schilderij van Pierre-Auguste Renoir uit 1868. Het is een van de weinige werken van deze Franse meester die zich in een Nederlandse collectie bevinden: het Kröller-Müller Museum. De man die hier is afgebeeld was mogelijk John Price.

Voorstelling

In 1868 kreeg Renoir van de eigenaar van een café aan de Boulevard des Filles-du-Calvaire in Parijs de opdracht om een muurversiering te maken. Hierbij moest hij zich laten inspireren door het nabijgelegen Cirque d'hiver (wintercircus), dat in 1852 door Napoleon III geopend was. De schilder zou hier 100 frank voor betaald krijgen, maar de eigenaar ging al snel failliet, zodat het doek in Renoirs bezit bleef.

Hoewel het schilderij zwakke plekken kent, zoals de slordig weergegeven toeschouwers, is de clown[1] met viool en strijkstok in de hand krachtig weergegeven. Renoirs schilderij vertoont in dit opzicht overeenkomst met de grote portretten van Édouard Manet, zoals Victorine Meurent in het kostuum van een espada. Op dit schilderij uit 1862 is eveneens een artiest te zien in een enigszins vergelijkbare pose tegen een schetsmatige achtergrond.

Herkomst

• november 1905: de kunsthandelaar Ambroise Vollard verkoopt het werk aan Alexandre Berthier, vierde prins van Wagram in Parijs.
• Vollard haalt het schilderij terug omdat de betaling uitblijft.
• in bezit van Karl Stemheim, München.
• tot 1919: in bezit van Théa Stemheim, Terhulpen.
• 11 februari 1919: verkocht aan Helene Kröller-Müller, Den Haag

Afbeeldingen

• 
  Cirque d'hiver, Parijs (1852)
• 
  Victorine Meurent in het kostuum van een espada - Édouard Manet

Literatuur

• Gary Tinterow & Henri Loyrette (1994). Origins of Impressionism. New York: Metropolitan Museum of Art. p. 454
• Sandra Gianfreda (red.) (2010). Bilder einer Metropole: Die Impressionisten in Paris. Göttingen: Edition Folkwang / Steidl. p. 305

Externe links

• Informatie over het schilderij op de website van het Kröller-Müller Museum. Gearchiveerd op 9 december 2022. Geraadpleegd op 20 februari 2023.
• (en) Google Arts & Culture. Gearchiveerd op 20 februari 2023. Geraadpleegd op 20 februari 2023.
• (en) Gary Tinterow & Henri Loyrette, Origins of Impressionism,. Metropolitan Museum of Art, New York, 1994. Gearchiveerd op 14 maart 2023. Geraadpleegd op 20 februari 2023.

Bronnen, noten en/of referenties

1. De identiteit van de clown is niet met zekerheid vast te stellen. Het Kröller-Müller gaat uit van John Price, maar ook James Bollinger Mazutreek wordt genoemd.