Theo van Doesburg. Studie voor Contra-compositie VIII. 1924. Potlood en gouache op papier bevestigd op karton. 11,5 × 12 cm. Otterlo, Kröller-Müller Museum.
Contra-compositie VIII is het zesde schilderij in de serie contra-composities, waarmee Van Doesburg in 1924 begon. Het heette aanvankelijk dan ook Contre-compositie VI. De huidige titel is gebaseerd op het boekje Unique studies for Compositions, waarin Van Doesburg alle voorstudies van zijn contra-composities opnam, en waar het voorkomt als achtste. Het is aan de achterzijde in sjabloonletters gesigneerd 'DOESBURG' en gedateerd '1924'. Het ontstond ergens na 24 juli 1924, toen Van Doesburg zijn eerste contra-compositie voltooid had, en voor 27 augustus 1925, toen hij het werk noemde in een brief aan zijn kunstvriend en De Stijl-lid, César Domela Nieuwenhuis.
Ook haalde Van Doesburg het werk aan in een artikel uit 1926, waarin hij terugblikt op zijn ontwikkeling als kunstenaar en waarin hij schreef: 'Met de wit-zwart-grijs-kompositie [...], sloot ik in 1924 de periode der, thans, m.i. kassiek-abstracte, Kompositie, af'. Dit is opmerkelijk, want Van Doesburg had in 1924 zeker vijf werken in zijn nieuw ontwikkelde stijl, de contra-compositie, voltooid. De term contra-compositie moet Van Doesburg dus later bedacht hebben en met terugwerkende kracht op een aantal van zijn werken hebben betrokken. Bovendien zijn de eerste zes contra-composities orthogonaal van opbouw, als bedacht wordt dat Contra-compositie V oorspronkelijk als ruit is bedoeld. In zijn brief aan Domela Nieuwenhuis schrijft Van Doesburg dat zich uit Contra-compositie VIII 'een geheel nieuwe en op zich zelf staande uitdrukkingsvorm' heeft ontwikkeld. Hiermee bedoelt hij de groep schilderijen, waarvan het werk Contra-compositie VI het eerste is, waarin Van Doesburg voor het eerst sinds de oprichting van De Stijl bewust diagonale lijnen toepast.
Theo van Doesburg, 29 juli-24 augustus, San Francisco Museum of Modern Art, San Francisco (?).
Theo van Doesburg, september 1947, Henry Art Gallery, Seattle (?).
Theo van Doesburg. Paintings, drawings, photographs and architectural drawings, 15 oktober-8 november, The Renaissance Society of the University of Chicago, Chicago.
Theo van Doesburg, 20 november-12 december, Cincinnati Art Museum, Cincinnati (?).
