Boekenbon Literatuurprijs
De Boekenbon Literatuurprijs (tot 2020 bekend als BookSpot Literatuurprijs, tot 2018 als ECI Literatuurprijs en voor 2014 als AKO Literatuurprijs) is de literatuurprijs van de onafhankelijke Stichting Jaarlijkse Literatuurprijs voor fictie en non-fictie. De stichting telt zes leden met Winnie Sorgdrager als voorzitter en benoemt elk jaar een onafhankelijke jury.[1] Boeken die verschenen tussen 1 juli van het jaar waarin de prijs wordt uitgereikt en 1 juli van het voorgaande jaar kunnen genomineerd worden. Tot en met 2019 werd de prijs drieëndertig keer toegekend; zes keer (18%) aan een vrouw en zevenentwintig keer (82%) aan een man. Vanwege het hoge prijzengeld is de Boekenbon Literatuurprijs naast de Libris Literatuur Prijs en de Fintro Literatuurprijs de belangrijkste literatuurprijs voor Nederlandstalige literatuur. GeschiedenisIn 1986 werd de AKO Literatuurprijs ingesteld door de Nederlandse winkelketen AKO, onderdeel van uitgeversbedrijf Audax, waarmee het bedrijf het lezen van literatuur wil bevorderen en de belangstelling voor boeken wil vergroten. Van 1987 tot en met 1996 werd de prijs onder die naam uitgereikt. Van 1997 tot en met 1999 werd de prijs gesponsord door de Belgische Generale Bank. In die periode heette de prijs Generale Bank Literatuurprijs of de (G)prijs.[2] Na de overname van de Generale Bank door Fortis werd de naam in 1999 Fortis Literatuurprijs, maar onder die naam is de prijs nooit uitgereikt. In 2000 werd boekhandelketen AKO weer sponsor en werd de naam tot en met 2014 weer AKO Literatuurprijs. Vanaf 2015 sponsort de online boekenwinkel ECI en werd de naam ECI Literatuurprijs.[3][4] In 2016 werd een Lezersprijs geïntroduceerd in samenwerking met het NRC Handelsblad en De Standaard. Deze kranten stellen een jury samen van 25 lezers uit Nederland en 25 uit Vlaanderen. Onder leiding van Peter Vandermeersch, voorzitter van de lezersjury, kiezen zij hun eigen winnaar uit de door de vakjury geselecteerde shortlist. De Lezersprijs bestaat uit een bedrag van 10.000 euro. Het eerste jaar was Martin Michael Driessen de winnaar van de Lezersprijs die in 2016 ook de ECI Literatuurprijs won.[5] Van 2017 tot 2019 ontvingen ook alle genomineerden een bedrag. (Te weten 5000 euro.) In maart 2018 werd de naam gewijzigd in BookSpot Literatuurprijs omdat de sponsor ECI werd herdoopt tot BookSpot.[6] Tijdens de Bookspot-periode werden een aantal veranderingen doorgevoerd. Behalve de verbreding van de prijs werd de jury die eerst alleen uit beroepsrecensenten uit Nederland en Vlaanderen bestond aangevuld met boekverkopers.[7] De juryvoorzitter was vaak uit het openbare leven afkomstig, met name uit de politiek. In 2019 werd de prijs verbreed met een aparte literatuurprijs voor non-fictieboeken (met als eerste winnaar de slavist Sjeng Scheijen. De prijzen bestonden elk uit een bedrag van 50.000 euro en een sculptuur. Binnen een week na het uitreiken van de prijs in 2019 werd bekend, dat het contract van de stichting met de boekenwebwinkel Bookspot niet verlengd zal worden, en dat de stichting op zoek moet naar een nieuwe sponsor.[7] Begin maart 2020 werd bekendgemaakt dat de prijs minimaal 5 jaar gesteund wordt door de Boekenbon b.v., een dochterorganisatie van de Coöperatieve Koninklijke Boekverkopersbond. De naam van de prijs wordt gewijzigd naar Boekenbon Literatuurprijs. De prijzen voor fictie en non-fictie worden weer samengevoegd tot één prijs voor het beste literaire boek van het jaar.[8] Winnaars
1987-1996: AKO Literatuurprijs
1997-1999: Generale Bank Literatuurprijs
2000-2014: AKO Literatuurprijs2015-2017: ECI Literatuurprijs
2018-2019: BookSpot Literatuurprijs
2020-2024: Boekenbon Literatuurprijs
Trivia
Bronnen, noten en/of referenties
|