Aziatische lanspuntslangen

Aziatische lanspuntslangen
Trimeresurus gumprechti, mannetje uit Phu Hin Rong Kla Nationaal Park, Thailand.
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Serpentes (Slangen)
Familie:Viperidae (Adders)
Onderfamilie:Crotalinae (Groefkopadders)
Geslacht
Trimeresurus
Lacépède, 1804
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Aziatische lanspuntslangen op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

De Aziatische lanspuntslangen[1] (Trimeresurus) zijn een geslacht van slangen uit de familie adders (Viperidae) en de onderfamilie groefkopadders (Crotalinae).

Naam en indeling

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Bernard Germain de Lacépède in 1804. Er zijn 52 soorten, het soortenaantal is al lange tijd aan verandering onderhevig door de aanvoer van nieuwe inzichten. Lange tijd telde het geslacht ongeveer tien soorten, later werden de soorten uit de niet meer erkende geslachten Cryptelytrops en Viridovipera ook tot Trimeresurus gerekend.[2]

Een aantal soorten is pas zeer recentelijk beschreven zoals de pas sinds 2020 bekende soorten Trimeresurus caudornatus, Trimeresurus davidi, Trimeresurus guoi en Trimeresurus salazar. Andere soorten worden tegenwoordig niet meer als zodanig erkend, maar gezien als ondersoorten, zoals Trimeresurus buniana, Trimeresurus fucatus, Trimeresurus toba, die tegenwoordig als ondersoorten van Trimeresurus sabahi worden beschouwd.

Uiterlijke kenmerken

De slangen bereiken een lichaamslengte tot ongeveer een meter. Sommige soorten blijven aanzienlijk kleiner, zoals Trimeresurus brongersmai die ongeveer 40 centimeter lang wordt. De kop is duidelijk te onderscheiden van het lichaam door de aanwezigheid van een insnoering. De ogen zijn relatief groot, ze zijn oranje tot rood van kleuir en hebben een verticale pupil. De slangen hebben 19, 20, 21 of 23 rijen schubben in de lengte op het midden van het lichaam.

De lichaamskleur is altijd helder groen, sommige soorten kunnen een overwegend hemelsblauwe lichaamskleur hebben zoals Trimeresurus vogeli. Veel soorten hebben een opvallende, rood gekleurde staartpunt die erg beweeglijk is. Deze wordt gebruikt om prooidieren te lokken die de staartpunt aanzien voor een worm.[3]

Levenswijze

Aziatische lanspuntslangen zijn boombewoners die vooral jagen op kleine zoogdieren, maar ook vogels en kikkers worden buitgemaakt. De vrouwtjes zetten geen eieren af maar zijn eierlevendbarend, de jongen komen levend ter wereld.[2]

Verspreiding en habitat

Aziatische lanspuntslangen komen voor in delen van Azië en leven in de landen India, Nepal, Bhutan, Myanmar, Thailand, Cambodja, Laos, Vietnam, China, Indonesië, Filipijnen, Taiwan, Bangladesh, Oost-Timor, Maleisië, Nepal, Singapore en Sri Lanka.[2] De habitat bestaat uit vochtige tropische en subtropische bossen, zowel in laaglanden als in bergstreken, graslanden en scrublands. Ook in door de mens aangepaste streken zoals landelijke tuinen en aangetaste bossen kunnen de dieren worden aangetroffen.

Beschermingsstatus

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan 40 soorten een beschermingsstatus toegewezen. Van de soorten worden er 27 beschouwd als 'veilig' (Least Concern of LC), vier als 'onzeker' (Data Deficient of DD), drie als 'kwetsbaar' (Vulnerable of VU) en drie als 'gevoelig' (Near Threatened of NT). De soorten Trimeresurus truongsonensis, Trimeresurus kanburiensis en Trimeresurus buniana ten slotte worden gezien als 'bedreigd' (Endangered of EN).[4]

Soorten

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Witlipbamboeadder
(Trimeresurus albolabris) 		Gray, 1842 India, Nepal, Bhutan, Myanmar, Thailand, Cambodja, Laos, Vietnam, China, Indonesië
Trimeresurus andersonii Theobald, 1868 India
Trimeresurus arunachalensis Regenass & Kramer, 1981 India
Trimeresurus calamitas Vogel, David & Sidik, 2022 Indonesië
Trimeresurus cantori Blyth, 1846 India
Trimeresurus cardamomensis Malhotra, Thorpe, Mrinalini & Stuart, 2011 Thailand, Cambodja, Vietnam
Trimeresurus caudornatus Chen, Ding, Vogel & Shi, 2020 China
Trimeresurus davidi Chandramouli, Campbell & Vogel, 2020 India
Trimeresurus erythrurus Cantor, 1839 India, Bangladesh, Myanmar, Nepal, Thailand, Bhutan
Trimeresurus fasciatus Boulenger, 1896 Indonesië
Trimeresurus flavomaculatus Gray, 1842 Filipijnen
Trimeresurus gracilis Oshima, 1920 Taiwan
Trimeresurus gumprechti David, Vogel, Pauwels & Vidal, 2002 Thailand, Laos, Vietnam, China, Myanmar
Trimeresurus gunaleni Vogel, David & Sidik, 2014 Indonesië
Trimeresurus guoi Chen, Shi, Vogel & Ding, 2020 China, Vietnam, Thailand, Myanmar
Trimeresurus hageni Lidth de Jeude, 1886 Indonesië, Maleisië, Thailand
Trimeresurus honsonensis Grismer, Ngo & Grismer, 2008 Vietnam
Trimeresurus insularis Kramer, 1977 Indonesië, Oost-Timor
Trimeresurus kanburiensis Smith, 1943 Thailand
Trimeresurus kirscheyi Vogel, David & Sidik, 2022 Indonesië (Simeulue)
Trimeresurus kuiburi Sumontha, Suntrarachun, Pauwels, Pawa-Ngkhanant, Chomngam, Iamwiriyakul & Chanhome, 2021 Thailand
Trimeresurus labialis Steindachner, 1867 India
Trimeresurus macrops Kramer, 1977 Thailand, Cambodja, Laos, Vietnam
Trimeresurus malcolmi Loveridge, 1938 Indonesië, Maleisië
Trimeresurus mayaae Rathee, Purkayastha, Lalremsanga, Dalal, Biakzuala, Muansanga & Mirza, 2022 India
Trimeresurus mcgregori Taylor, 1919 Filipijnen
Trimeresurus medoensis Zhao, 1977 Myanmar, India, China
Trimeresurus mutabilis Stoliczka, 1870 India
Trimeresurus nebularis Vogel, David & Pauwels, 2004 Maleisië, Thailand
Trimeresurus phuketensis Sumontha, Kunya, Pauwels, Nitikul & Punnadee, 2011 Thailand
Trimeresurus popeiorum Smith, 1937 India, Nepal, Myanmar, Thailand, Laos, Maleisië, China
Trimeresurus purpureomaculatus Gray, 1832 Bangladesh, Myanmar, Thailand, Maleisië, Indonesië
Trimeresurus rubeus Malhotra, Thorpe, Mrinalini & Stuart, 2011 Cambodja, Vietnam
Trimeresurus sabahi Regenass & Kramer, 1981 Maleisië, Indonesië
Trimeresurus salazar Mirza, Bhosale, Phansalkar, Sawant, Gowande & Patel, 2020 India
Trimeresurus schultzei Griffin, 1909 Filipijnen
Trimeresurus septentrionalis Kramer, 1977 Bangladesh, India, Nepal, Bhutan
Trimeresurus sichuanensis Guo & Wang, 2011 China
Trimeresurus stejnegeri Schmidt, 1925 China, Taiwan, Nepal, India, Myanmar, Vietnam
Trimeresurus sumatranus Raffles, 1822 Indonesië, Maleisië, Thailand, Singapore
Trimeresurus tibetanus Huang, 1982 China, Nepal
Trimeresurus truongsonensis Orlov, Ryabov, Thanh & Cuc, 2004 Vietnam
Trimeresurus venustus Vogel, 1991 Thailand
Trimeresurus vogeli David, Vidal & Pauwels, 2001 Thailand, Cambodja, Laos, Vietnam
Trimeresurus whitteni Vogel, David & Sidik, 2022 Indonesië
Trimeresurus yunnanensis Schmidt, 1925 China, Nepal

Bronvermelding