Aspidosaurus

Aspidosaurus Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Laat-Carboon tot Vroeg-Perm
Schedel van Aspidosaurus binasser
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Amfibia (Amfibieën) Orde: Temnospondyli Familie: Dissorophidae
Geslacht
Aspidosaurus Broili, 1904
Typesoort
Aspidosaurus chiton
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Portaal    Biologie Herpetologie

Aspidosaurus[1][2] is een geslacht van uitgestorven dissorophoïde temnospondyle Batrachomorpha (basale 'amfibieën') binnen de familie Dissorophidae.

Beschrijving

Net als andere dissorophoïden, hadden Aspidosaurus-soorten een enkele rij platen, gevormd door expansie van de doornuitsteeksels.

Ontdekkingsgeschiedenis

De typesoort is Aspidosaurus chiton benoemd door Broili in 1904. Het genoholotype daarvan is in 1944 verloren gegaan tijdens het bombardement op München.

In 1910 benoemde Ermine Cowles Case een Aspidosaurus glascocki op basis van holotype AMNH 4864.

In 1911 ontdekte Paul Miller de overblijfselen van verschillende dissorophoïde botten in New Mexico die werden toegeschreven aan de nieuwe soort Aspidosaurus novomexicanus. De schedel leek sterk op die van het in Texas gevonden exemplaar van Cacops aspidephorus, maar de rangschikking van richels in de oorzone was anders. De gevonden tanden waren slank en kegelvormig en alle ongeveer even groot. De wervelkolom, het bekken en de ledematen waren ook vergelijkbaar, maar het nieuwe exemplaar onderscheidde zich van Cacops door het pantser, de enkele rij verticale platen die oorspronkelijk aan de doornuitsteeksels van de wervels waren bevestigd. Aspidosaurus novomexicanus werd later toegewezen aan het geslacht Broiliellus. Meer recentelijk werd Aspidosaurus novomexicanus verwijderd uit Broiliellus en geclassificeerd als een nauwere verwant van Cacops. Het oorspronkelijke exemplaar is nu gehuisvest in het University of California Museum of Paleontology en wordt vanwege zijn onzekere fylogenetische plaatsing het 'Rio Arriba-taxon' genoemd.

In 2003 werd een Aspidosaurus binasser benoemd door Berman and Lucas op basis van specimen TMM 43531.

Het geslacht Alegeinosaurus Case, 1911 werd door Gee (2018) synoniem geacht aan Aspidosaurus op basis van een herbeschrijving van het holotype. Dat zou een Aspidosaurus aphthitos opleveren.

Fylogenie

Hieronder is een cladogram van Schoch (2012) waarin geldige Aspidosaurus-soorten zijn gevonden als basale dissorophoïden en Aspidosaurus novomexicanus -het Rio Arriba-taxon- plaatsing binnen de Cacopinae:

Dissorophoidea

Micromelerpetontidae Micromelerpeton Amphibamidae Platyrhinops Doleserpeton Olsoniformes Trematopidae Ecolsonia Fedexia Tambachia Anconastes Phonerpeton Acheloma Dissorophidae Platyhystrix Aspidosaurus Conjunctio Dissorophinae Dissorophus Broiliellus texensis Broiliellus brevis Broiliellus olsoni Cacopinae Brevidorsum Admiral taxon Rio Arriba taxon Cacops morrisi Cacops aspidephorus Kamacops Zygosaurus

Soorten

• Aspidosaurus chiton Broili, 1904 (type)
• Aspidosaurus apicalis
• Aspidosaurus crucifer
• Aspidosaurus glascocki
• Aspidosaurus binasser Berman and Lucas, 2003

Bronnen, noten en/of referenties

1. Aspidosaurus. www.prehistoric-wildlife.com. Geraadpleegd op 05-06-2022.
2. Fossilworks: Aspidosaurus. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 05-06-2022.

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Aspidosaurus op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.