Hovhaness, geboren als Alan Vaness Chakmakjian (Armeens: Ալան Հարությունի Չաքմաքչյան)[1] was de zoon van een Armeense scheikundeleraar en een moeder van Schotse komaf. Hij componeerde al van jongs af aan, naar men zegt vanaf zijn vierde jaar. Omdat zijn ouders het componeren afkeurden, deed hij dit vaak stiekem, 's nachts, of in de badkamer. Hij verstopte zijn werk onder de badkuip.
Hij studeerde aan het New England Conservatorium in de jaren 30 van de 20e eeuw; piano bij Adelaide Proctor en Heinrich Gebhard, compositie bij Frederick Converse. Hij vertelde ooit dat hij tweemaal muziek studeerde: eenmaal om zijn leraren goed te stemmen en eenmaal om zichzelf te plezieren. Hij kon niet overweg met de nieuwe stromingen die in de 20e eeuw hun opwachting maakten en liet die daarom links liggen. In 1942 kreeg Hovhaness een beurs om te studeren aan het befaamde Tanglewood. Men bekritiseerde daar zijn werk zo, dat hij het instituut snel verliet. Vlak daarna kwam hij in contact met de Griekse kunstschilder (hijzelf noemde het een spirituele onderwijzer) Hermon di Giovanno, die hem aanraadde terug te keren naar zijn achtergrond: in dit geval Armenië. Een andere inspirator is Masataro Togi, een Japanse bespeler van de gagaku.
Door zijn interesse voor Oosterse muziek, filosofie en godsdienst, werd Hovhannes naderhand ontevreden over zijn jeugdwerk. Op latere leeftijd vernietigde hij veel van zijn vroege werk, ongeveer 1000 composities. Hij bleef vooral 's nachts componeren, en ging pas slapen als de zon vanachter de bergen opkwam. Door zijn grote productie kon hij als een van de weinige moderne componisten van klassieke muziek leven van zijn componeerwerk.
In de jaren 50 reisde hij veel. Zo bezocht hij India, Japan en Korea, waar zijn muziek gunstig werd ontvangen, en waar hij ook nieuwe stijlelementen ontdekte.
Alan Hovhaness is zes keer getrouwd geweest. Bij zijn eerste vrouw, Martha Mott Davis, kreeg hij zijn dochter en enig kind Jean Nandi. Zijn laatste vrouw die hem tot aan zijn dood met liefde verzorgde, Hinako Fujihara, zijn muze en van beroep coloratuursopraan was ongeveer 25 jaar jonger dan Alan.
Werk
Het werk van Hovhaness heeft veel Aziatische invloeden gekend, niet doordat hij de zoon van een Armeniër is, maar door zijn reizen naar India, Japan, Hawaï en Zuid-Korea. De componist had veel belangstelling voor religie en mystiek. Hovhaness was een Boeddhist, wat in zijn werk tot uitdrukking komt door mysterieuze maar rustige melodielijnen. Ook beïnvloed door middeleeuwse en renaissance muziek paste Hovhaness soms de vormleer van Bach toe, met name zijn polyfonie.
Zelf zegt Hovhaness dat zijn werk vooral is geïnspireerd door de natuur, met name door de bergen. Hovhaness was geen vernieuwende pionier, zoals zijn tijdgenoten Stravinsky en Schönberg. De muziek van Hovhaness is melodieus en zangerig van aard en werd tijdens zijn leven al door velen gewaardeerd. Het werk van Hovhaness is relatief eenvoudig uit te voeren.
Zoals Olivier Messiaen heeft Hovhaness het mystieke en wereldse, het oosterse en het westerse, oud en modern in zijn zeer persoonlijke muziek proberen te verenigen.
Gagne, Cole (1993). Soundpieces 2: Interviews with American Composers. Scarecrow Press. ISBN 0810827107.
V.D. Wolverton: From mountain climbing to composing - An interview with Alan Hovhaness, in: Choral Journal 34:29-36 N3 1993
V.D. Wolverton: The choral psalm settings of Alan Hovhaness, in: American Organist: 25:102-6 Dec 1991
Leighton Kerner: Music Armenian surprise (80th birthday celebration by American Composers Orchestra), in: Village Voice: 36:86 Oct 22 1991
Homage to Hovhaness, in: Ovation 8:8 Jun 1987
Wayne David Johnson: A study of the piano works of Alan Hovhaness, Cincinnati. 1986. dissertation.
Marvin Abraham Rosen: A pedagogical analysis of piano sonatas opus 299 # 1, 2, and 3, 301, and 303 by Alan Hovhaness, New York, N.Y, Columbia Univ. Teachers Coll. 1985.
P. Westbrook: Alan Hovhaness : angelic cycles, in: Down Beat 49:27-9 Mar 1982
Andrea Olmstead: Musica Sacra : Hovhaness Revelations of St. Paul, in: High Fidelity/musical America Edition 31:ma34-5 Jun 1981
D.K. Cox: Abstract : Aspects of the compositional styles of three selected twentieth-century American composers of choral music: Alan Hovhaness, Ron Nelson, and Daniel Pinkham, in: Missouri Journal of Research in Music Education 4:76-8 N4 1980
Harrison, Lou. Alan Hovhaness Offers Original Compositions. in: New York Herald Tribune, 18 June 1945, p. 11.
Howard, Richard (1983). The Works of Alan Hovhaness: A Catalog, Opus 1-Opus 360. Pro Am Music Resources. ISBN 0912483008.
Miller, Leta E. and Lieberman, Frederic (1998). Lou Harrison: Composing a World. Oxford University Press. ISBN 0195110226.
Zie Oeuvre van Alan Hovhaness voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
· 
· 