Solstisio ti kalgaw

Diagrama dagiti tiempo iti Daga a kas makita manipud ti amianan. Adayo a kanigid: solstisio ti kalgaw para iti Akin-amianan a Hemisperio. Sango a kanawan: solstisio ti kalgaw para iti Akin-abagatan a Hemisperio.

Ti solstisio ti kalgaw ket mapasamak no ti pakbo ti semi-aksis ti planeta, iti akin-amianan wenno ti akin-abagatan a hemisperio, ket kaaduan a nailikig iti sango ti bituen (init) a paglikmutanna. Ti kakaruan a pakbo ti aksis ti Daga iti sango ti init ket 23° 26'. Daytoy ket mamindua a mapasamak iti tinawen, a kadagita apanawen ti init ket maabutanna ti kangatuan a puestona iti langait a kas makita manipud ti amianan wenno ti abagatan nga ungto.

Ti solstisio ti kalgaw ket mapasamak iti las-ud ti kalgaw ti hemisperio. Daytoy ti akin-amianan a solstisio iti akin-amianan a hemisperio ken ti akin-abagatan a solstisio iti akin-abagatan a hemisperio. Depende iti panagsinnukat iti kalendario, ti solstisio ti kalgaw ket mapasamak iti panawen a nagbaetan ti Hunio 20 ken Hunio 22 iti akin-amianan a hemisperio[1][2] ken ti nagbaetan ti Disiembre 20 ken Disiembre 23 iti tinawen iti akin-abagatan a hemisperio.[3]

No adda iti heograpiko nga ungto, ti init ket makaabot iti kangatuanna, ti darikmat ti solstisio, mabalin laeng a tengnga ti aldaw iti igid ti longitud a pakabirukan ti darikmat iti direksion ti init manipud ti ungto. Para kadagiti sabali a longitud, daytoy ket saan a tengnga ti aldaw. Limmabasen ti tengnga ti aldaw wenno umay pay laeng. Isu a ti panunot iti solstisio nga aldaw ket naserbi. Ti termino ket lokal a naus-usar a kas ti Tengnga ti kalgaw tapno mangibaga ti aldaw a mapasamak ti solstisio. Ti aldaw ti solstisio ti kalgaw ket addaan iti kapautan a paset ti panawen ti lawag ti init – malaksid kadagiti rehion ti polar, a ti lawag ti init ket agnanayon, manipud ti bassit nga aldaw aginggana iti innem a bulan iti lawlaw ti solstisio ti kalgaw.

Iti sangalubongan, ti panagiyulog iti pasamak ket agdumaduma kadagiti kultura, ngem ti kaaduan ket bigbigenda ti pasamak iti dadduma a waya a kas dagiti piesta, dagiti pagraraksakan, ken dagiti rito iti dayta apanawen nga addaan kadagiti tema iti relihion ken pertilidad.[4]

Ti solstisio iket naala manipud kadagiti balikas ti Latin tisol (init) ken sistere (agtalna nga agtakder).

Dagiti nagibasaran

1. "The June Solstice". Time and Date AS. Naala idi 2012-01-30.
2. "Solstice (astronomy)". Britannica Online Encyclopedia. Naala idi 2011-06-20.
3. "December Solstice". Time and Date AS. Naala idi 2012-01-30.
4. "Summer solstice celebrations of Christianity, Judaism, Neopaganism, etc". Religioustolerance.org. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-06-28. Naala idi 2011-06-20.

Dagiti akinruar a silpo

• Tabla ken dagiti petsa/panpnawen manipud ti 1600-2400 (iti Ingles)