ilo Marso

Ti Marso ket isu ti maika-3 a bulan ti tawen dagiti kalendario a Huliano ken Gregoriano . Daytoy ket maysa kadagiti pito a bulan nga addaan iti kaatidog iti 31 nga al-aldaw. Idiay Akin-amianan a Hemisperio, ti meteorolohikal a panangrugi iti primabera ket mapasamak iti umuna nga aldaw iti Marso. Ti ekuinokso ti Marso iti maika-20 wenno maika-21 ket mangmarka ti astronomikal a panangrugi iti primabera idiay Akin-amianan a Hemisperio ken ti panangrugi ti otonio idiay Akin-abagatan a Hemisperio, a ti Septiembre ket ti tiempo a kapada ti Marso iti Akin-amianan a Hemisperio.

Taudan

Ti nagan a Marso ket nagtaud manipud iti Latin iti Martius, ti umuna a bulan iti kasapaan a kalendario a Romano. Daytoy ket nainaganan kenni Marte, ti dios ti Romano iti gubat a naikeddeng pay a kas ti guardia ti agrikultura ken maysa a puon ti tattao a Romano babaen dagiti annakna a lalaki a ni Romulus ken Remus. Ti bulanna iti Martius ket isu idi ti pangrugian iti tiempo para iti panagtalon ken pannakigubat,^[1] ken dagiti piesta a natengngel a pammadayaw kaniana ket naipada babaen dagiti dadduma iti Oktubre, ken naipatingga ti tiempo para kadagitoy nga aktibidad.^[2] Ti Martius ket mabalin a nagtultuloy nga isu ti umuna a bulan ti tawen ti kalendario a Romano aginggana idi 153 SK,^[3] ken dagiti nadumaduma a relihioso a rambakan iti umuna a kagudua iti bulan ket kasisigud idi a dagiti rambakan ti baro a tawen.^[4] Uray idi naladaw a kinaugma, dagiti Romano a mosaiko a nangiladawan kadagiti bulan ket sagpaminsanda nga umuna a nangikabkabil ti Marso.^[5]

Ti Marso 1 ket nangrugian ti nabilangan a tawen idiay Rusia aginggana iti patingga ti maika-15 a siglo. Ti Gran Britania ken dagiti koloniana ket nagtultuloy nga agusar iti Marso 25 aginggana idi 1752, idi kanungpalan nga inamponda ti kalendario a Gregoriano. Adu pay kadagiti kultura ken dagiti relihion a mangramrambak pay laeng iti rugi ti Baro a Tawen iti Marso.

Dadduma a nagnagan

Iti Pinlandes, ti bulan ket tinawtawagan iti maaliskuu, a naipammatina a nagtaud manipud iti maallinen kuu, iti las-ud ti Marso, ti Daga ket kanungpalanna a mabalin a makita iti sirok ti niebe (nupay kasta, naisingasing payen dagiti nadumaduma a teoria iti etomolohia). Iti Ukraniano, ti bulan ket tinawtawagan iti березень, a ti kayatna a sawen ket kayo ti betula, ken březen iti Tseko. Dagiti naipakasaritaan a nagan ti Marso ket mairaman ti Sahon iti Lentmonat, a nainaganan manipud iti ekuinokso ti Marso ken ti panagin-inut nga iyaatiddog dagiti aldaw, ken ti kanungpalan a birngas ti Kuaresma. Dagiti Sahon ket tinawtawaganda pay ti Marso a kas Rhed-monat wenno Hreth-monath (naala manipud iti diosenda a ni Rhedam/Hreth), ken dagiti Anglo ket tinawtawaganda iti Hyld-monath. Iti Eslobeno, ti tradisional a nagan ket sušec, a ti kayatna a sawen ket ti bulan a ti daga ket namagan tapno mabalinen a talonen. Ti nagan ket immuna a naisurat idi 1466 iti manuskrito ti Škofja Loka. Naus-usar pay dagiti dadduma a nagan, kas pagarigan ti brezen ken breznik, "ti bulan dagiti betula".^[6] Ti Turko a balikas ti Mart ket naited kalpasan ti nagan ti Marte ti dios.

Dagiti nagibasaran

^ Mary Beard, John North, ken Simon Price, Religions of Rome (Pagmalditan ti Unibersidad ti Cambridge, 1998), pp. 47–48 ken 53.
^ Michael Lipka, Roman Gods: A Conceptual Approach (Brill, 2009), p. 37. Dagiti panirigan ni Georg Wissowa kadagiti piesta ni Marte a nangikuadro ti tiempo ti kampania ti militar ket naipukpok babaen ni C. Bennett Pascal, "October Horse," Harvard Studies in Classical Philology 85 (1981), p. 264, nga agraman iti bibliograpia.
^ H.H. Scullard, Festivals and Ceremonies of the Roman Republic (Pagmalditan ti UNibersidad ti Cornell, 1981), p. 84; Gary Forsythe, Time in Roman Religion: One Thousand Years of Religious History (Routledge, 2012), p. 14 (iti di pannakaikeddeng idi napasamak ti panagbaliw).
^ Scullard, Festivals and Ceremonies of the Roman Republic, p. 85ff.
^ Aïcha Ben Abed, Tunisian Mosaics: Treasures from Roman Africa (Getty Publications, 2006), p. 113.
^ "Koledar prireditev v letu 2007 in druge informacije občine Dobrova–Polhov Gradec" (PDF) (iti Eslobeno). Municipality of Dobrova-Polhov Gradec. 2006. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2013-11-02. Naala idi 2015-11-25. {{cite journal}}: Makasapul ti dakamat journal iti |journal= (tulong) Naiyarkibo 2013-11-02 iti Wayback Machine

Dagiti akinruar a silpo

Dagiti midia a mainaig iti Marso iti Wikimedia Commons
Dagiti inadaw a sasao a mainaig iti Marso iti Wikiquote (iti Ingles)

[1] Mary Beard, John North, ken Simon Price, Religions of Rome (Pagmalditan ti Unibersidad ti Cambridge, 1998), pp. 47–48 ken 53.

[2] Michael Lipka, Roman Gods: A Conceptual Approach (Brill, 2009), p. 37. Dagiti panirigan ni Georg Wissowa kadagiti piesta ni Marte a nangikuadro ti tiempo ti kampania ti militar ket naipukpok babaen ni C. Bennett Pascal, "October Horse," Harvard Studies in Classical Philology 85 (1981), p. 264, nga agraman iti bibliograpia.

[3] H.H. Scullard, Festivals and Ceremonies of the Roman Republic (Pagmalditan ti UNibersidad ti Cornell, 1981), p. 84; Gary Forsythe, Time in Roman Religion: One Thousand Years of Religious History (Routledge, 2012), p. 14 (iti di pannakaikeddeng idi napasamak ti panagbaliw).

[4] Scullard, Festivals and Ceremonies of the Roman Republic, p. 85ff.

[5] Aïcha Ben Abed, Tunisian Mosaics: Treasures from Roman Africa (Getty Publications, 2006), p. 113.

[KoledarDPG2007-6] "Koledar prireditev v letu 2007 in druge informacije občine Dobrova–Polhov Gradec" (PDF) (iti Eslobeno). Municipality of Dobrova-Polhov Gradec. 2006. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2013-11-02. Naala idi 2015-11-25. {{cite journal}}: Makasapul ti dakamat journal iti |journal= (tulong) Naiyarkibo 2013-11-02 iti Wayback Machine

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Marso

Taudan

Dadduma a nagnagan

Dagiti nagibasaran

Dagiti akinruar a silpo

Portal di Ensiklopedia Dunia