ilo Ecuador

**Republika ti Ecuador**
*República del Ecuador* (Espaniol)
Republika ti Ecuador República del Ecuador (Espaniol)
	Wagayway Eskudo
	Napili a pagsasao: "Dios, patria y libertad" (Espaniol); "Pro Deo, Patria et Libertate" (Latin); "Dios, pagilian ken wayawaya";
	Nailian a kanta: Salve, Oh Patria (Espaniol); Kablaawan, Oh Pagilian;
Kapitolio	Quito; 00°9′S 78°21′W / 0.150°S 78.350°W
Kadakkelan a siudad	Guayaquil
Opisial a sasao	Espaniol
Mabigbig a rehional a sasao	Kichwa (Quichua), Shuar ken dagiti dadduma "ket opisialda a maus-usar para kadagiti indihenio a tattao"
Grupgrupo ti etniko ()	71.9% Mestiso; 7.4% Montubio; 7.2% Apro-Ecuadoriano; 7% Amerindiano; 6.1% Puraw; 0.4% dadduma;
Nagan dagiti umili	Ecuadoriano
Gobierno	Unitario a presidensial a batay-linteg a republika
• Presidente	Guillermo Lasso
• Bise Presidente	Alfredo Borrero
Lehislatura	Nailian nga Asemblia
Wayawaya
• Nairangarang	Agosto 10, 1809
• manipud iti Espania	Mayo 24, 1822
• manipud iti Gran Colombia	Mayo 13, 1830
• Binigbigan babaen ti Espania	Pebrero 16, 1840
• Agdama a Batay-linteg	Septiembre 28, 2008
Kalawa
• Dagup	283,560 km2 (109,480 sq mi)a (Maika-73)
• Danum (%)	5
Populasion
• Karkulo idi 2015	16,144,000 (Maika-65)
• Senso idi 2010	14,483,499
• Densidad	58.95/km2 (152.7/sq mi) (Maika-151)
GDP (PPP)	Karkulo idi 2016
• Dagup	$194.845-bilion
• Tunggal maysa a tao	$11,788
GDP (nominal)	Karkulo idi 2016
• Dagup	$109.759-bilion (Maika-64)
• Tunggal maysa a tao	$6,640
Gini (2014)	45.4; kalalainganna
HDI (2015)	0.739; nangato · Maika-89
Kuarta	Doliar ti Estados Unidosb (USD)
Sona ti oras	UTC−5 / −6 (ECT / GALT)
Pagmanehuan	kanawan
Kodigo ti panagtawag	+593
Kodigo ti ISO 3166	EC
TLD ti internet	.ec
	Mairaman ti Galápagos.; Sucre aginggana idi 2000, sinukatan babaen ti US$ ken Sensilio a centavo ti Ecuador.;

Nagsasabtan: 2°00′S 77°30′W / 2.000°S 77.500°W / -2.000; -77.500

Ti Ecuador (Espaniol: [ekwaˈðor]) (Quechua: Ikwadur), opisial a ti Republika ti Ecuador (Espaniol: República del Ecuador, a literal a maipatarus a kas ti "Republika iti Ekuador"; Quechua: Ikwadur Ripuwlika), ket ti representatibo a demokratiko a republika iti akin-amianan a laud nga Abagatan nga Amerika, a bineddengan babaen ti Colombia iti amianan, ti Peru iti daya ken abagatan, ken ti Taaw Pasipiko iti laud. Ti Ecuador ket mangiraman pay iti Is-isla Galápagos iti Pasipiko iti agarup a 1,000 a kilometro (620 mi) iti laud ti nangruna a daga.

Ti agdama nga aldaw nga Ecuador ket pagtaengan idi dagiti nadumadumaa na grupo ti Amerindiano a nain-inut a nainkorporado iti Imperio nga Inca idi las-ud ti maika-15 a siglo. Ti teritorio ket kinolonisado babaen ti Espania idi las-ud ti maika-16 a siglo, ken nakagun-od iti wayawaya idi 1820 a kas parte ti Gran Colombia, a nakalaanna met iti bukodna a kinaturay idi 1830. Ti legado dagiti dua nga imperio ket maipaltiing iti kinadumaduma ti populasion ti etniko ti Ecuador, a kaaduan dagiti 15.2 a riwriw a tattao ket dagiti mestiso, ken sarunuen babaen ti adu a minorida a Europeano, Amerindiano, ken dagiti kaputotan ti Aprikano.

Ti Espaniol ket ti opisial a pagsasao babaen ti kaaduan iti populasion, ngem mabigbigan pay dagiti 13 nga Amerindiano a pagsasao, mairaman ti Quichua ken Shuar. Ti kapitolio a siudad ket ti Quito, bayat a ti kadakkelan a siudad ket ti Guayaquil. Iti pannakaipaltiing iti nabaknang a tawid iti kultura ti pagilian, ti historikal a sentro ti Quito ket nairangarang idi 1978 a kas Lugar a Tawid ti Lubong ti UNESCO.^[8]^[9] Ti Cuenca, ti maikatlo a kadakkelan a siudad, ket nairangarang pay idi 1999 a kas Lugar a Twid iti Lubong a kas maysa a nasayaat a wadan iti naplano, iti estilo nga Espaniol a kolonial a siudad iti Kaamerikaan.^[10]

Ti Ecuador ket addaan iti agrangrang-ay nga ekonomia a nakaro nga agdepdepende kadagiti tagilako, a kas ti lana ken dagiti produkto ti agrikultura. Ti pagilian ket naidasig a kas agpakatengnga ti matgedan a pagilian. Ti Ecuador ket maysa a demokratiko a presidensial a republika. Ti baro a batay-linteg ti 2008 ket ti immuna iti lubong a mangbigbig ti legado a maipatungpal a Karbengan ti Katutubo, wenno karbengan ti ekosistema.^[11] Ti Ecuador ket ammo pay iti nabaknang nga ekolohiana, a mangsangsangaili kadagiti endemiko a mula ken ayup, a kas dagiti adda idiay Is-isla Galápagos. Daytoy ket maysa kadagiti 17 a megadibersio a pagpagilian iti lubong.^[12]^[13]

Dagiti nagibasaran

^ "Constitución Política de la República del Ecuador". Naala idi Septiembre 13, 2014.
^ España (Enero 1, 1841). "Tratado de paz y amistad celebrado entre España y la República del Ecuador: en 16 de febrero de 1840". en la Imprenta Nacional – babaen ti Google Books.
^ "United Nations World population prospects"(PDF) 2015 revision
^ "Ecuadorian census held on November 28, 2010". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi September 30, 2014. Naala idi Septiembre 13, 2014.
^ ^a ^b ^c ^d "Ecuador". International Monetary Fund.
^ "Gini Index". World Bank. Naala idi Nobiembre 9, 2016.
^ "2015 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2015. Naala idi Disiembre 14, 2015.
^ "City of Quito". UNESCO. Naala idi Hunio 26, 2010.
^ "Statistics of income tax for Ecuador Cities". sri.gob.ec. Disiembre 31, 2008. Naala idi Disiembre 31, 2008.
^ "Historic Centre of Santa Ana de los Ríos de Cuenca". UNESCO. Disiembre 2, 1999. Naala idi Hunio 26, 2010.
^ "Ecuador Adopts New Constitution – With CELDF RIGHTS of NATURE Language". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi Oktubre 3, 2008. Naala idi Septiembre 30, 2008., Community Environmental Legal Defense Fund. Naala idi Septiembre 7, 2009.
^ "South America Banks on Regional Strategy to Safeguard Quarter of Earth's Biodiversity". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi Oktubre 11, 2007. Naala idi Hulio 26, 2012., Conservation.org (Septiembre 16, 2003).
^ "Oficialmente Ecuador es el país de las orquídeas- Noticias de Cuenca – Azuay – Ecuador – Eltiempo de Cuenca". Naala idi Septiembre 13, 2014.

Adu pay a mabasbasa

Ades, H. and Graham, M. (2010) The Rough Guide to Ecuador, Rough Guides
Becker, M. (2008) Indians and Leftists in the Making of Ecuador's Modern Indigenous Movements, Duke University Press Books
Becker, M. and Clark, A. K. (2007) Highland Indians and the State in Modern Ecuador, University of Pittsburgh Press
Blakenship, J. (2005) Cañar: A Year in the Highlands of Ecuador, University of Texas Press
Brown, J. and Smith, J. (2009) Moon Guidebook: Ecuador and the Galápagos Islands, Avalon Travel Publishing
Crowder, N. (2009) Culture Shock! Ecuador: A Survival Guide to Customs and Etiquette, Marshall Cavendish Corporation
Gerlach, A. (2003) Indians, Oil, and Politics: A Recent History of Ecuador, SR Books
Handelsman, M. H. (2008) Culture and Customs of Ecuador, Greenwood
Hurtado, O. (2010) Portrait of a Nation: Culture and Progress in Ecuador, Madison Books
O'Connor, E. (2007) Gender, Indian, Nation: The Contradictions of Making Ecuador, 1830–1925, University of Arizona Press
Pineo, R. (2007) Ecuador and the United States: Useful Strangers, University of Georgia Press
Roos, W. and Van Renterghem, O. (2000) Ecuador in Focus: A Guide to the People, Politics, and Culture, Latin America Bureau
Sawyer, S. (2004) Crude Chronicles: Indigenous Politics, Multinational Oil, and Neoliberalism in Ecuador, Duke University Press Books
Striffler, S. (2001) In the Shadows of State and Capital: The United Fruit Company, Popular Struggle, and Agrarian Restructuring in Ecuador – 1900–1995, Duke University Press Books
Torre, C. de la and Striffler, S. (2008) The Ecuador Reader: History, Culture, Politics, Duke University Press Books
Various (2010) Insight Guidebook: Ecuador & Galápagos, Insight Guides
Various (2009) Lonely Planet Guide: Ecuador & the Galápagos Islands, Lonely Planet
Whitten, N. E. (2011) Histories of the Present: People and Power in Ecuador, University of Illinois Press
Whitten, N. E. (2003) Millennial Ecuador: Critical Essays on Cultural Transformations and Social Dynamics, University Of Iowa Press

Dagiti akinruar a silpo

Dagiti midia a mainaig iti Ecuador iti Wikimedia Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Ecuador manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)

Ecuador a naikabil iti The World Factbook (iti Ingles)
Ecuador iti Curlie (iti Ingles)
Ecuador Naiyarkibo 2008-06-07 iti Wayback Machine iti UCB Libraries GovPubs
Bariweswes ti Ecuador manipud iti BBC News
Wikimedia Atlas iti Ecuador
Heograpiko a datos a mainaig iti Ecuador iti OpenStreetMap

[1] "Constitución Política de la República del Ecuador". Naala idi Septiembre 13, 2014.

[2] España (Enero 1, 1841). "Tratado de paz y amistad celebrado entre España y la República del Ecuador: en 16 de febrero de 1840". en la Imprenta Nacional – babaen ti Google Books.

[3] "United Nations World population prospects"(PDF) 2015 revision

[4] "Ecuadorian census held on November 28, 2010". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi September 30, 2014. Naala idi Septiembre 13, 2014.

[imf2-5] "Ecuador". International Monetary Fund.

[wb-gini-6] "Gini Index". World Bank. Naala idi Nobiembre 9, 2016.

[HDI-7] "2015 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2015. Naala idi Disiembre 14, 2015.

[8] "City of Quito". UNESCO. Naala idi Hunio 26, 2010.

[9] "Statistics of income tax for Ecuador Cities". sri.gob.ec. Disiembre 31, 2008. Naala idi Disiembre 31, 2008.

[10] "Historic Centre of Santa Ana de los Ríos de Cuenca". UNESCO. Disiembre 2, 1999. Naala idi Hunio 26, 2010.

[11] "Ecuador Adopts New Constitution – With CELDF RIGHTS of NATURE Language". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi Oktubre 3, 2008. Naala idi Septiembre 30, 2008., Community Environmental Legal Defense Fund. Naala idi Septiembre 7, 2009.

[Conservation_International_Site-12] "South America Banks on Regional Strategy to Safeguard Quarter of Earth's Biodiversity". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi Oktubre 11, 2007. Naala idi Hulio 26, 2012., Conservation.org (Septiembre 16, 2003).

[13] "Oficialmente Ecuador es el país de las orquídeas- Noticias de Cuenca – Azuay – Ecuador – Eltiempo de Cuenca". Naala idi Septiembre 13, 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Ecuador

Dagiti nagibasaran

Adu pay a mabasbasa

Dagiti akinruar a silpo

Portal di Ensiklopedia Dunia