Wang Wei

Wang Wei
Ganwyd	699  Yongji
Bu farw	759, Awst 761  Chang'an
Dinasyddiaeth	Brenhinllin Tang
Addysg	jinshi
Galwedigaeth	arlunydd, bardd, llenor, gwleidydd, cerddor, caligraffydd
Swydd	gweinidog
Arddull	portread
Cartre'r teulu	Hedong County
Tad	Wang Chulian
Llinach	Wang clan of Taiyuan

Portread o Fu Sheng, a briodolir i Wang Wei

Erthygl am y bardd enwog yw hon. Gweler hefyd Wang Wei (gwahaniaethu).

Bardd, arlunydd, cerddor a gwladweinydd o Tsieina yng nghyfnod Brenhinllin Tang a elwir weithiau "y Bwdha-Fardd" oedd Wang Wei (Tsieineeg 王維 Wáng Wéi) (701 – 761).

Ei fywyd

O dras uchelwrol, basiodd ei arholiadau ar gyfer y Gwasanaeth Sifil Ymherodrol yn 721 a chafodd yrfa lwyddiannus gan ymddyrchafu i fod yn Ganghellor yn 758. Yn ystod Gwrthyfel An Lushan osgodd gwrdd ag asiantau'r gwrthryfelwyr trwy esgus ei fod yn fyddar. Treuliodd ddeng mlynedd yn astudio dan y meistr Chán Daoguang. Ar ôl marwolaeth ei wraig yn 730, sefydlodd fynachlog ar ran o'i ystad ac aeth yno i ymddeol.

Fe'i cofir yn bennaf am ei gerddi sy'n darlunio golygfeydd tawel o ddyfroedd a niwl heb lawer o le ynddynt i bobl, fel yn achos llawer o baentiadau'r cyfnod.

Does dim un o'i baentiadau gwreiddiol wedi goroesi, ond ceir copïau a briodolir iddo, yn enwedig paetniadau tirwedd traddodiadol. Cafodd ddylanwad ar Ysgol Ddeheuol paentiadau tirwedd Tsieina, a nodweddir gan strociau brwsh cryf a golchiadau inc ysgafn.

Enghraifft o'i ganu

Mae'r gerdd fer 'Yn Nyfnderoedd y Mynydd Anial' yn un o ddwy o gerddi Wang Wei a gyfieithwyd i'r Gymraeg gan Cedric Maby:

Yn nyfnderoedd y mynydd anial,

Byth ni ddynesa neb,

Ond unwaith yn y pedwar amser,

Fel llef o hirbell,

Bydd pelydrau trwy'r goedwig gethin

A thywynnu eto ar y cysgodog fwsogl.[1]

Gweler hefyd

• Rhestr llenorion Tsieineeg

Cyfeiriadau

1. Cedric Maby, Y Cocatŵ Coch, tud. 48.

Llyfryddiaeth

Ceir dwy o gerddi Wei Wan wedi'u cyfieithu i'r Gymraeg yn y gyfrol:

• Cecil Maby, Y Cocatŵ Coch: Blodeugerdd o gerddi byrion o'r Tseinaeg (Gwasg Prifysgol Cymru, ar ran yr Academi Gymreig, 1987)

Ceir sawl cyfieithiad Saesneg, yn cynnwys

• Wang Wei: Poems, gol. G. W. Robinson (Harmondsworth: Penguin Books, 1973).