Twyn-y-Gaer, Llandyfalle

Twyn-y-Gaer

Math	caer lefal
Daearyddiaeth
Lleoliad	Honddu Isaf
Sir	Powys
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	52.0077°N 3.3788°W
Cod OS	SO05443526
Hyd	75 metr
Statws treftadaeth	heneb gofrestredig
Manylion
Dynodwr Cadw	BR034

Mae Twyn-y-Gaer (hefyd Twyn y Gaer Llanfihangel Fechan[1]) yn fryngaer Geltaidd siâp hirgrwn sy'n perthyn i Oes yr Haearn, ac sydd wedi'i lleoli i'r gorllewin o Landyfalle, tua dwy filltir i'r Gogledd o Aberhonddu, Powys, Cymru; cyfeirnod OS: SO05443526. Mae'n 70 metr o ddiametr o'r Gorllewin i'r Dwyrain, ac yn 75m o'r Gogledd i'r De, gyda chlawdd a ffos o'i chwmpas.[2]

Mae yma olion sarnfa ac mae'r mynediad i'r gaer i'r dwyrain, gyda bwlch modern yn y gorllewin. Ceir tystiolaeth o ragfur carreg ar yr ochr De-Orllewin.

Lloches i gartrefi a gwersyllfeydd milwrol pwrpas caerau o'r Oes Haearn, ac fe'u codwyd cyn y goresgyniad Rhufeinig; cafodd cryn lawer ohonyn nhw eu hatgyfnerthu a'u defnyddio, yng nghyfnod y Rhufeiniaid; er enghraifft Dinorben yn y Gogledd. Oes aur bryngaerau gwledydd Prydain oedd rhwng 200 CC ac OC 43.

Gweler hefyd

• Rhestr o fryngaerau Cymru
• Cylchoedd cerrig
• Rhestr copaon Cymru
• Llwythau Celtaidd Cymru

Cyfeiriadau

1. Hogg, A H A , 1982
2. archwilio.org.uk; adalwyd 3 Ebrill 2024.