Thomas Lewis (AS Môn)

Thomas Lewis
Ganwyd	1821
Bu farw	2 Rhagfyr 1897
Dinasyddiaeth	Cymru
Galwedigaeth	gwleidydd
Swydd	Aelod o 25ain Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 24ain Senedd y Deyrnas Unedig
Plaid Wleidyddol	Plaid Ryddfrydol
Plant	Henry Lewis

Roedd Thomas Lewis (1821 – 2 Rhagfyr 1897) yn Aelod Seneddol Rhyddfrydol dros etholaeth Sir Fôn.

Bywyd Personol

Ganwyd Lewis ym 1821 yn fab i Thomas Lewis, ffarmwr dan denantiaeth, o Gemaes, Ynys Môn. Cafodd ei addysgu yn Ysgol Genedlaethol Llanfechell gan ymadael a'r ysgol yn bur ieuanc.

Ym 1846 priododd Laura, merch Mr Henry Hughes, Tygwyn, Llanllyfni, bu iddynt dau fab.

Gyrfa

Wedi ymadael a'r ysgol aeth i weithio fel prentis yng ngwaith masnacha gwenith a blawd John Elias (mab John Elias o Fôn). Ym 1838 agorodd ei gwmni blawd ei hun ym Mangor gan ddod yn un o werthwyr blawd mwyaf Cymru.[1]

Ym 1866 rhoddodd gorau i redeg ei fusnes gan fynd i deithio'r byd gan ymweld â Phalestina, Yr Aifft, Yr UDA a nifer o wledydd Ewrop. Bu yn ymweld ag ysgolion Sul a chymdeithasau capeli i ddarlithio am ei ymweliad i wledydd y Beibl gan gael ei adnabod wrth y llysenw Thomas Palestina[2]

Gyrfa wleidyddol

Bu'n Aelod Seneddol am ddau dymor, rhwng 1886 a 1895, gan ymddeol oherwydd ei iechyd. Bu farw ddwy flynedd yn niweddarach ym 1897.

Senedd y Deyrnas Unedig
Rhagflaenydd: Richard Davies	Aelod Seneddol dros Ynys Môn 1886 – 1895	Olynydd: Ellis Jones Ellis-Griffith

Cyfeiriadau

1. North Wales Express 16 Gorffennaf 1886; adalwyd 16 Hyd 2013.
2. "Marwolaeth y cyn Aelod dros Fôn - Yr Herald Cymraeg". Daniel Rees. 1897-12-07. Cyrchwyd 2015-07-04.