Seren Dafydd

Seren Dafydd

Enghraifft o:	hexagram, six-pointed star
Math	symbol
Lliw/iau	glas
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Sêl Solomon

Seren Dafydd yn y copi hynaf sydd wedi goroesi o'r Testun Masoretic, y Codex Leningradensis, dyddiedig 1008

Seren Dafydd felen gyda 'J' am Jude, Juif, Jood ("Iddew" yn Almaeneg, Ffrangeg neu Iseldireg a ddefnyddiwyd i adnabod ac erlyn Iddewon yn yr Ail Ryfel Byd

Mae Seren Dafydd,[1] (Hebraeg: מָגֵן דָּוִד, cyf. Magen David, llyth. 'Tarian Dafydd') a elwir hefyd yn Tarian Dafydd neu Sêl Solomon, yn un o symbolau Iddewiaeth. Er mai arwyddlun crefyddol addoliad Iddewig yn draddodiadol oedd y menora, roedd y canhwyllbren ddefodol saith-cangen, yr arwyddlun - yn cynnwys dau driongl hafalochrog sy'n gorgyffwrdd, yn ffurfio seren chwe phwynt - yn cael ei ddefnyddio'n aml i wahaniaethu rhwng cymunedau ac ardaloedd a neilltuwyd ar gyfer Iddewon (ghetto neu cwarter) o'r Oesoedd Canol a hefyd yn yr Ail Ryfel Byd gyda'r Iddewon. Mae hefyd yn symbol, ymhlith eraill, o Theosoffi neu Martinistiaeth .

Tarddiad

Roedd y farn Iddewig am Dduw, na chaniataodd unrhyw ddelweddau ohono, yn wrthwynebus i dderbyn unrhyw symbolau ac nid yw'r Beibl na'r Talmud yn cydnabod eu bodolaeth. Mae'n werth nodi, ar ben hynny, na chrybwyllir tarian Dafydd mewn llenyddiaeth rabinaidd.[2]

Mae ei darddiad yn gysylltiedig â'r Brenin Dafydd ond nid yw ei ystyr yn glir. I rai trawsnewid arwydd cynharach o Zoroaster ydyw, i eraill mae'n fath o siart astral am enedigaeth y brenin, ac mae eraill yn honni mai'r llun a ffurfiwyd gan lythrennau ei enw ydyw. Mae'r hanesydd Jorge Mª Rivero-Meneses yn ei gyhoeddi fel undeb o ddau driongl, sy'n symbol o ffrwythlondeb benywaidd. Fe'u nodwyd fel dwyfoldeb a chyda dechrau bywyd (vertex i fyny) ac fel rhyw y fenyw a'i swyddogaeth gynhyrchiol (vertex i lawr).

Ni chrybwyllir tarian Dafydd mewn llenyddiaeth rabinaidd. Nid oes unrhyw brawf archeolegol o'i ddefnydd yn y Wlad Sanctaidd yn yr Henfyd, hyd yn oed ar ôl y Brenin Dafydd. Darganfuwyd Seren Dafydd yn ddiweddar mewn beddrod Iddewig yn Taranto, de'r Eidal, y gellid ei ddyddio i'r 3g. Dywed y ffynhonnell lenyddol gyntaf sy'n sôn amdani, Eshkol ha-Kofer o'r Karaite Jwda Hadasí (o ganol y 12g), yn y bennod 242: "Mae saith enw angylion yn rhagflaenu'r mezuzah: Michael, Gabriel, etc. Mae'r tetragrammaton yn eich amddiffyn! Ac yn yr un modd yr arwydd a elwir 'Tarian Dafydd' yn cael ei osod wrth ymyl enw pob angel." Felly mae'n arwydd am swynoglau y tro hwn. [3]

Mewn papyrau hudolus o hynafiaeth, mae pentagramau, ynghyd â ser ac arwyddion eraill, i'w cael yn aml mewn swynoglau yn dwyn yr enwau Iddewig Duw, ac yn cael eu defnyddio fel amddiffyniad rhag twymyn a chlefydau eraill. Y peth mwyaf chwilfrydig yw mai dim ond y pentagram sy'n ymddangos ac nid yr hecsagram. Ym mhapyri hudolus mawr Paris a Llundain mae ugain arwydd cyfochrog, a chylch gyda deuddeg symbol, ond dim pentagram na hecsagram. Mae'n debyg nad oedd syncretiaeth diwylliant Groeg, Iddewiaeth, a dylanwadau Coptig yn tarddu'r symbol. Mae'n bosibl mai'r Kabbalah oedd tarddiad y symbol, a oedd yn cynrychioli trefniant y deg Sefirot. Addurnwyd copi llawysgrif o'r Tanakh (Y Beibl Hebraeg), dyddiedig 1307 ac yn perthyn i Reb Yosef bar Yehuda ben Marvas o Toledo, Sbaen, â tharian Dafydd.

Yn y synagogau, efallai ei fod wedi cymryd lle'r mezuzah, a gallai'r enw tarian Dafydd ddod o'r pwerau amddiffyn yr oedd i fod i'w cael. Gallai'r hecsagram fod wedi'i osod yn wreiddiol hefyd ym mhensaernïaeth addurniadol synagogau, megis yn eglwys gadeiriol Brandenburg a Stendal, ac yn y Marktkirche yn Hanover. Darganfuwyd pentagram gyda'r siâp hwn yn synagog hynafol Tel Hum.

Un o'r chwedlau sy'n cylchredeg ymhlith yr Iddewon am y Magen David yw'r canlynol: Gan ddianc o'r Brenin Dafydd rhag ei ​​wrthwynebwyr y Ffilistiaid, cuddiodd y tu mewn i ogof. Yn syth ar ôl iddo fynd i mewn, fe wnaeth pry cop wau ei we gan roi siâp "seren Dafydd" i'w edau. Achosodd y gwe cob hwn a oedd wedi'i leoli wrth fynedfa'r ogof i'w erlidwyr fynd heibio, gan feddwl pe bai'r we cob yn gyfan na fyddai neb wedi pasio drwodd yno am amser hir.. Ar ôl y digwyddiad "gwyrthiol" mabwysiadodd y brenin y symbol hwn fel yr arwyddlun eu tarian a'r bobl Iddewig yn ei defnyddio fel amddiffyniad.

Cyfnod Modern

Y hecsagram a ffurfiwyd gan y cyfuniad o ddau driongl hafalochrog; ei ddefnyddio fel symbol o Iddewiaeth. Fe'i gosodir ar synagogau, llestri cysegredig, a'r cyffelyb, a mabwysiadwyd hi fel dyfais gan Gymdeithas Cyhoeddiadau Iddewig America yn 1873 (gw. y darlun, Iddew. Ecyc. i. 520), Cyngres Seionaidd Basel (ib. ii. 570)—felly gan "Die Welt" (Vienna), organ swyddogol Seioniaeth—a chan gyrff ereill.[2]

Mabwysiadwyd Seren Dafydd fel symbol nodedig i'r Iddewon ac mae eu crefydd yn dyddio'n ôl i ddinas Prâg yr 17g.[4] Yn y 19g, dechreuodd y symbol gael ei ddefnyddio'n eang ymhlith cymunedau Iddewig Dwyrain Ewrop, gan ddod yn y pen draw i gael ei ddefnyddio i gynrychioli hunaniaeth Iddewig neu gredoau crefyddol.[5] Daeth yn gynrychioliadol o Seioniaeth ar ôl iddi gael ei dewis yn symbol canolog ar gyfer baner genedlaethol Iddewig yn y Gyngres Seionaidd Gyntaf ym 1897.[6]

Erbyn diwedd y Rhyfel Byd Cyntaf, roedd wedi dod yn symbol a oedd yn cael ei dderbyn yn rhyngwladol i'r bobl Iddewig, yn cael ei ddefnyddio ar gerrig beddau milwyr Iddewig a oedd wedi cwympo.[7]

Gwrth-Semitiaeth

Roedd Natsïaeth yn ei ddefnyddio ar gefndir melyn i ddynodi’r Iddewon fel nod difrïol, cyn ac yn ystod yr holocost. Bu'n rhaid i'r Iddewon wisgo'r seren ar eu dillad i arddangos eu hunaniaeth.[8] Caiff Seren Dafydd ei defnyddio hyd yma fel symbol syml gan bobl hiliol Gwrth-Semitaidd i ddangos (neu cam-ddangos) perchnogaeth Iddewon o eiddo neu leoliad.[9] Gyda sefydlu Gwladwriaeth Israel, daeth Seren Dafydd ar y faner las a gwyn yn symbol o Wladwriaeth Israel, gan ei bod yn cael ei hystyried yn symbol sylfaenol y bobl Iddewig a dyna pam y mae'n bresennol i faner Gwladwriaeth Israel.

Cam-ddefnydd yn ystod Covid-19

Yn ystod pla Covid-19 beirniadwyd ymgyrchwyr gwrth-brechlyn Covid-19 am ddefnyddio Seren Dafydd fel arwydd o "gorthrwm" a "gor-reolaeth" y wladwriaeth dros bobl i'w "corlannu" i gymryd y brechlyn yn erbyn eu hewyllys. Beirniadwyd hyn o sawl tu gan gynnwys yn arbennig yn yr Almaen a gan Iddewon. Gwelwyd cam-ddefnydd o Seren Dafydd felen 'Natsiaidd' gan grwpiau gwrth-frechlyn ar draws y byd ond cafwyd ymateb chwyrn i'r defnydd yn yr Almaen, lle ail-luniodd protestrwyr y seren felen gyda'r gair ungeimpft (ni frechlwyd).[10]

Sefydliad Magen David Adom (Tarian Goch Dafydd)

Symbol Magen David Adom y 'Groes Goch' Iddewig

Yn Israel ceir gwasanaeth brys a iechyd Magen David Adom[11] - dyma fersiwn neu gangen annibynnol ond cysylltiedig o'r Mudiad Rhyngwladol y Groes Goch a'r Cilgant Coch. Fel y Croes Goch, mae'r symbol ei hun, y Seren, mewn coch ac ar gefndir gwyn. Ceir cerbydau megis Ambiwlans eu paentio gyda'r symbol yma.

Dolenni allanol

• Magen David: From mystical talisman to Zionist symbol Gwefan newyddion YNet
• Magen Dawid yn y Jewish Encyclopedia
• Synagog Archifwyd 2022-10-24 yn y Peiriant Wayback Adnodd addysg Hwb Cymru ar addoldai -Synagog

Cyfeiriadau

1. "Lleoedd Addoli yng Nghymru". Hwb Cymru. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2022-10-24. Cyrchwyd 24 Hydref 2022.
2. "Magen Dawid". Jewish Encylopedia. Cyrchwyd 24 Hydref 2022.
3. "Shield of David". Jewish Encyclopedia. Cyrchwyd 24 Hydref 2022.
4. "The Flag and the Emblem" (MFA). "According to Scholem, the motive for the widespread use of the Star of David was a wish to imitate Christianity. During the Emancipation, Jews needed a symbol of Judaism parallel to the cross, the universal symbol of Christianity."
5. "The Flag and the Emblem" (MFA). "According to Scholem, the motive for the widespread use of the Star of David was a wish to imitate Christianity. During the Emancipation, Jews needed a symbol of Judaism parallel to the cross, the universal symbol of Christianity."
6. "The Flag and the Emblem" (MFA). "The Star of David became the emblem of Zionist Jews everywhere. Non-Jews regarded it as representing not only the Zionist current in Judaism, but Jewry as a whole."
7. Reuveni (2017). p. 43.
8. "The Yellow Star". Amgueddfa Brydeinig. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2022-10-24. Cyrchwyd 24 Hydref 2022.
9. "Anti-Semitic graffiti daubed on London shops and cafes". BBC News. 29 Rhagfyr 2019.
10. "German call to ban 'Jewish star' at Covid demos". BBC News. 7 Mai 2021.
11. "Magen David Adom Who We Are". Magen David Adom. Cyrchwyd 24 Hydref 2022.

Eginyn erthygl sydd uchod am Iddewiaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.