Mur Hadrian

Mur Hadrian

Math	Roman limes, cordon, safle archaeolegol Rhufeinig, atyniad twristaidd
Enwyd ar ôl	Hadrian
Sefydlwyd	122
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynol	Limes Britannicus, borders of the Roman Empire
Sir	Northumberland, Cumbria
Gwlad	y Deyrnas Unedig
Cyfesurynnau	55.0242°N 2.2925°W
Rheolir gan	English Heritage
Statws treftadaeth	Safle Treftadaeth y Byd
Manylion
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Mae Mur Hadrian (Saesneg: Hadrian's Wall; Lladin: Vallum Hadriani) yn fur amddiffynnol a adeiladwyd gan yr Ymerodraeth Rufeinig yn yr hyn sy'n awr yn Lloegr. Am ran helaeth o'r cyfnod Rhufeinig ym Mhrydain, Mur Hadrian oedd ffin ogleddol y dalaith Rufeinig, er bod mur arall, Mur Antoninus, ymhellach i'r gogledd yn yr Alban.

Roedd y mur tua 80 milltir Rufeinig (117 km) o hyd, yn ymestyn o Segedunum yn Wallsend ar Afon Tyne yn y dwyrain i Foryd Solway yn y gorllewin. Mae'r mur i gyd yn Lloegr; mae tua 15 km i'r de o'r ffin gyda'r Alban yn y gorllewin, a 110 km o'r ffin yn y dwyrain. I'r dwyrain o Afon Irthing mae wedi ei hadeiladu o gerrig, 5 - 6 medr o uchder a 3 medr o drwch. I'r gorllewin o'r afon roedd y mur wedi ei adeiladu o dywyrch, 3.5 medr o uchder a 6 medr o drwch.

Adeiladwyd y mur yn dilyn ymweliad yr Ymerawdwr Rhufeinig Hadrian â Phrydain yn 122 OC. Credir i'r gwaith adeiladu gymeryd 8 mlynedd, gyda milwyr o bob un o'r tair lleng oedd ym Mhrydain ar y pryd yn cynorthwyo. Roedd y mur yn rhan o weithiau amddiffynnol ehangach a oedd yn cynnwys ffosydd cyfochrog.

Map yn dangos lleoliad Mur Hadrian.

Rhan o Fur Hadrian ger Greenhead.

Eginyn erthygl sydd uchod am hanes. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.