John Iltyd Nicholl

John Iltyd Nicholl
Ganwyd	21 Awst 1797  Llan-faes
Bu farw	27 Ionawr 1853  Rhufain
Dinasyddiaeth	Cymru
Alma mater	Eglwys Crist
Galwedigaeth	cyfreithiwr, gwleidydd
Swydd	Aelod o 15fed Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 14eg Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o'r 13eg Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 12fed Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 11eg Senedd y Deyrnas Unedig
Plaid Wleidyddol	y Blaid Geidwadol, Tori

Roedd John Iltyd Nicholl (21 Awst 1797 – 27 Ionawr 1853) yn dirfeddiannwr, yn gyfreithiwr ac yn wleidydd Ceidwadol a chynrychiolodd etholaeth Caerdydd yn y Senedd rhwng 1832 a 1852.[1]

Cefndir

Roedd Nicholl yn fab i John Nicholl, Ystâd Merthyr Mawr, Pen-y-bont ar Ogwr; barnwr amlwg ac aelod seneddol dros nifer o etholaethau poced yn Lloegr a Judy (née Birt) ei wraig.[2]

Cafodd ei addysgu yn ysgol Westminster a Choleg Eglwys Crist, Rhydychen lle graddiodd gyda gradd dosbarth cyntaf yn y clasuron ym 1822, Bagloriaeth yn y Gyfraith Cyffredin 1823 a Doethuriaeth yn y Gyfraith Cyffredin ym 1826.[3]

Ym 1821[4] priododd Jane Harriet, merch Thomas Mansel Talbot (a brawd Christopher Rice Mansel Talbot AS Sir Forgannwg 1830 – 1890), bu iddynt 7 o blant.

Gyrfa

Fe'i galwyd i'r Bar yn Lincoln's Inn ym 1824 a daeth i feddiant yr ystâd deuluol ar farwolaeth ei dad ym 1838

Rhwng 1838 a 1841 bu'n gwasanaethu fel Ficer Cyffredinol a Meistr y Cyfadrannau Talaith Caergrawnt, swydd gyfreithiol yn Eglwys Loegr yn ymwneud â rhwymiadau priodas, penodi notarïaid cyhoeddus, tyngu llwon, dyfarnu ar gyfraith claddu a chynnig cyngor cyfreithiol i'r Archesgob.

Gwasanaethodd fel Barnwr Adfocad Cyffredinol y Lluoedd Arfog (pennaeth y system Llys Farsial) rhwng 1841 a 1846.[5]

Gyrfa Wleidyddol

Safodd fel ymgeisydd Ceidwadol Marchnad Rhydd yn etholiad cyffredinol 1832 gan guro'r ymgeisydd Rhyddfrydol Yr Arglwydd Crichton Stewart yn gyffyrddus, gan dal y sedd yn ddiwrthwynebiad hyd etholiad 1852 pan gollodd i'r ymgeisydd Rhyddfrydol Walter Coffin.

Gwasanaethodd fel Arglwydd Comisiynydd y Trysorlys rhwng mis Mawrth ac Ebrill 1835.

Daeth yn aelod o'r Cyfrin Gyngor ym 1841.

Carreg Coffa John Nicholl, Eglwys Gadeiriol Llandaf

Marwolaeth

Wedi colli ei sedd seneddol aeth ar daith i'r Eidal a bu farw yn Rhufain yn 55 mlwydd oed. Claddwyd ei weddillion ym mynwent Campo Cestio, Rhufain (y fynwent i estroniaid nad ydynt yn Gatholigion – lle claddwyd y beirdd Keats a Shelley hefyd). Mae llun o'i fedd i'w gweld ar wefan Find a Grave [6], ac mae cofadail iddo yn Eglwys Gadeiriol Llandaf

Cyfeiriadau

1. "Members for Cardiff - The Cardiff Times". David Duncan and William Ward. 1891-10-03. Cyrchwyd 2016-01-24.
2. Y Bywgraffiadur NICHOLL, JOHN (1797 - 1853) [1] adalwyd 24 Ionawr 2016
3. Page:Alumni Oxoniensis (1715-1886) volume 3.djvu/246. (2015, August 14). In Wikisource. Retrieved 03:38, January 24, 2016, from https://en.wikisource.org/w/index.php?title=Page:Alumni_Oxoniensis_(1715-1886)_volume_3.djvu/246&oldid=5584557
4. Wales, Glamorgan Parish Registers, 1558-1900," database, FamilySearch : adalwyd 24 Ionawr 2016, John Nicholl & Jane Harriet Talbot, 1821; Marriage, citing Penrice, Glamorgan, Wales, Glamorgan Family History Society, Cardiff.
5. Williams, William Retlaw The parliamentary history of the principality of Wales, from the earliesr times to the present day, 1541-1895, comprising lists of the representatives, chronologically arranged under counties, with biographical and genealogical notices of the members, together with particulars of the various contested elections, double returns and petitions [2] adalwyd 24 Ionawr 2016
6. Find a Grave John Nicholl [3] adalwyd 24 Ionawr 2016

Senedd y Deyrnas Unedig
Rhagflaenydd: Patrick Crichton-Stewart	Aelod Seneddol Caerdydd 1832 – 1852	Olynydd: Walter Coffin