Is-etholiad Caerfyrddin, 1966

Is-etholiad Caerfyrddin, 1966

Enghraifft o:	is-etholiad Seneddol y Deyrnas Unedig
Dyddiad	14 Gorffennaf 1966
Gwladwriaeth	y Deyrnas Unedig

Cynhaliwyd Is-etholiad Caerfyrddin 1966 yng Nghaerfyrddin ar 14 Gorffennaf 1966.

Roedd Megan Lloyd George wedi bod yn aelod seneddol dros Etholaeth Caerfyrddin ers 1957 a hi enillodd y sedd ar 31 Mawrth 1966. Fodd bynnag, ni chymerodd unrhyw ran yn yr etholiad hwnnw am ei bod yn dioddef o'r cancr a bu farw ar yr 14 Mai 1966.

Doedd dim yng nghanlyniadau yr Etholiad cyffredinol yn awgrymu beth oedd i ddod. Enillodd y Blaid Lafur 32 o'r 36 sedd yng Nghymru.

Erbyn diwedd Ebrill sylweddolwyd pa mor sâl oedd Megan Lloyd George ac aeth Plaid Cymru ati yn drefnus ac yn sensitif i baratoi at is-etholiad. Dan gyfarwyddyd Cyril Jones (Cynrychiolydd) ac Islwyn Ffowc Elis (Swyddog y Wasg) aethpwyd ati i lunio cynlluniau manwl ar gyfer yr is-etholiad.

Yn yr is-etholiad hwn llwyddodd Plaid Cymru i ennill ei sedd seneddol gyntaf erioed. Gellir dadlau i'r fuddugoliaeth yma gael dylanwad ar y pleidleisio yn yr Alban flwyddyn yn ddiweddarach pan etholwyd Winnie Ewing yn Is-etholiad Hamilton ar ran Plaid Genedlaethol yr Alban.

Is-etholiad Caerfyrddin, 1966
Plaid		Ymgeisydd	Pleidleisiau	%	±%
	Plaid Cymru	Gwynfor Evans	16,179	39.0	+22 (approx.)
	Llafur	Gwilym Prys Davies	13,743	33.1	-12 (approx.)
	Rhyddfrydol	Hywel Davies	8,615	20.8	-5 (approx.)
	Ceidwadwyr	Simon Day	2,934	7.1	-4.5
Mwyafrif			2,436	5.87
Y nifer a bleidleisiodd			41,506
	Plaid Cymru yn disodli Llafur		Gogwydd	12