Huang Xianfan

Huang Xianfan
Ganwyd	13 Tachwedd 1899  Fusui County
Bu farw	18 Ionawr 1982  Guilin
Man preswyl	Guilin
Dinasyddiaeth	Gweriniaeth Pobl Tsieina, Brenhinllin Qing
Alma mater	Prifysgol Normal Beijing Prifysgol Tokyo
Galwedigaeth	anthropolegydd, hanesydd, ethnolegydd, arbenigwr mewn llên gwerin, addysgwr, academydd, gwleidydd
Swydd	National People's Congress deputy, member of the National Committee of the Chinese People's Political Consultative Conference
Cyflogwr	Sun Yat-sen University
Adnabyddus am	General History of the Zhuang
Plaid Wleidyddol	Chinese Peasants' and Workers' Democratic Party
Mudiad	Ysgol Wunu
Tad	Gan Xinchang
Priod	Liu Lihua

Hanesydd, anthropolegydd, addysgwr ac ethnolegydd Tsienëaidd oedd Huang Xianfan (Tsieineeg traddodiadol:黄現璠, Tsieineeg wedi symleiddio:黄现璠)(13 Tachwedd, 1899 - 18 Ionawr, 1982). Roedd yn un o sylfaenwyr ethnoleg Tsienëaidd gyfoes[1] ac fe'i ystyrir yn fel tad Zhuangoleg.[2]

Bywgraffiad

Ganed ef i deulu o amaethwyr yn Fusui yng ngorllewin yr Guangxi. Addysgwyd ef yn Ysgol Gynradd Qusi, y Qujiu, Ysgol Ramadeg y Fusui, ac yna i Ysgol Normal Guangxi y Nanning ym 1922. Wedi graddio mewn hanes, astudiodd ym Mhrifysgol Normal Beijing ym 1926, lle astudiodd Hanesyddiaeth,Ieitheg, Ffonoleg, Ethnoleg, Athroniaeth, Llenyddiaeth, Saesneg a Japaneg, lle roedd yn un o sefydlwyr Cymdeithas Addysg. Graddiodd gyda gradd dosbarth cyntaf mewn Hanes Yr Henfyd ym 1935, ac aeth i Mhrifysgol Tokyo i astudio hanes a anthropoleg, gan raddio yn 1937.Dywedir mai ef oedd y person zhuang cyntaf i raddio o'r Mhrifysgol Tokyo.[3]

Yn 1937 dychwelodd i Guangxi ac yna cychwyn gwaith fel athro ysgol ym Nanning. Yn 1938 daeth yn ddarlithydd ym Mhrifysgol Guangxi, Guilin, ac ym 1941 aeth i Guangzhou, lle daeth yn Athro Hanes ym Mhrifysgol Sun Yat-sen. O 1943 hyd 1953 daeth yn Athro Hanese, Ieithoedd a Ethnoledd ym Mhrifysgol Guangxi. Bu'n phennaeth Adran Addysg, Adran Tsieineeg a phennaeth Llyfrgell ym Mhrifysgol Guangxi. o 1948 tan 1953. Daeth yn Athro yn yr Adran Hanes a phennaeth Llyfrgell ym Coleg Normal Guangxi o 1954 tan 1982. Bu farw ym Guilin yn 1982.

Hanesyddiaeth

Ei brif waith fel hanesydd a llafur mawr ei oes yw'r dair cyfrol ar hanes Tsieina a gyhoeddwyd rhwng 1932 a 1934, a hanes Zhuang(1957,1988). Ysgrifennodd nifer fawr o lyfrau ar wahanol bynciau; ei lyfr enwocaf yw 中国通史纲要("Hanes Tsieina", 3 cyfrol, Beijing, 1932-1934) a 壮族通史("Hanes Zhuang", Guangxi, 1957, 1988) Maent yn waith ysgolheigaidd o safon uchel sy'n ffynhonnell bwysig i haneswyr. Fe'i gwerthfawrogir am ei iaith a mynegiant yn ogystal â'i manylder hanesyddol. Roedd yn sylfaenwyr o Ysgol Wunu Tsienëaidd.[4] Yn ogystal â bod yn hanesydd, roedd areithiwr, ethnolegydd, anthropolegydd a addysgwr.

Zhuangoleg

Yn 1957 cyhoeddodd Hanes Zhuang, sef yr ymgais gyntaf i olrhain gwreiddiau a datblygiad y ethnig Zhuang mewn modd systematig wyddonol, felly, yn dod yn carreg filltir bwysig iawn yn hanesyddiaeth Zhuang(Rhanbarth hunanlywodraethol o fewn Gweriniaeth Pobl Tsieina yw'r ethnig Zhuang. Mae tua 1700 miliwn ohonynt i gyd, 1520 miliwn o'r rhain yn Guangxi, lle maent yn ffurfio 34% o'r boblogaeth). Mae'n wir dweud y rhoddodd pobl Zhuang yn ôl i'r ethnig Zhuang yr ymdeimlad o'u lle mewn hanes ac yn y byd. Parha ei fywyd i ysbrydoli pobl Zhuang i ymladd am ymwybyddiaeth ehangach o'u hunaniaeth ac am barch a defnydd teilwng i'w hiaith a'u diwylliant a'u llenyddiaeth. Roedd yn sylfaenwyr o Ysgol Bagui Tsienëaidd, fe'i ystyrir yn fel tad o Zhuangoleg gyfoes, ac fe'i ystyrir yn un o haneswyr Tsieina mwyaf yr 20g.[5]

Anthropoleg

Ei brif waith fel anthropolegydd yw'r hastudiaeth o ethnig lleiafrifoedd yn Guangxi yn Tsieina. Roedd ganddo ddiddordeb arbennig mewn addysg ethnig Miao, iaith ethnig Yao, diwylliant ethnig Dong ac achyddiaeth ethnig Gelao. Mae bron y cyfan o'i waith yn adlewyrchu bywyd y ethnig lleiafrifoedd a'i hanes.[6] Roedd hefyd yn un o sefydlwyr Cymdeithas ethnoleg Tsienëaidd(1980) a Cymdeithas ethnig Baiyue Tsienëaidd(1980), ac fe'i ystyrir yn un o sylfaenwyr anthropoleg Tsienëaidd gyfoes.[7]

Addysg

Yn 1981 mae ef hefyd sefydlodd y Mhrifysgol Lijiang yn Guilin, ac aeth yn brifathro cyntaf o'r Brifysgol, dechreuodd ar y gwaith o roi mwy o le ac urddas i'r iaith Zhuang yn yr ysgol. Mae gwaith Huang Xianfan fel addysgwr wedi cael ei feirniadu'n hallt gan rai haneswyr modern. Ar sawl ystyr, roedd yn ŵr nodweddiadol o'r ethnig Zhuang. Roedd yn ffigwr o bwys yn atgyfodi'r Zhuang gyfoes a defnyddiodd ei llwyfan i hyrwyddo parch ac anogaeth tuag at iaith a thraddodiadau'r Zhuang. Roedd yn gyfranwr toreithiog i gylchgronnau addysgiadol a phoblogaidd.[8]

Cyhoeddiadau(Tsieineeg)

• Outline of Chinese History. Beijing：Beiping Culture Society, 1932, 1934.
• Foreign history of high school. Beijing：Beiping Lida Bookstore,1933.
• Brief Introduction on Tang Dynasty. Shanghai：Commercial Press, 1936. 1937(Reprint).2009(Jilin Publishing Group Reprint).
• Save Nation Movement of Tai-Xue students in Song Dynasty. Shanghai：Commercial Press, 1936. 1956,1965(Taipei：Wenxing Bookstore Reprint).1996(Shanghai：Shanghai Bookstore Reprint).2009(Jilin Publishing Group Reprint).
• Speech of Chinese History. Nanning：Guangxi University,1938.
• Chinese social history in Yin Dynasty. Nanning：Guangxi University,1950.
• History of China's feudal society. Nanning：Guangxi University,1952.
• Selected Readings in Chinese history books. Guilin：Guangxi Normal University,1953.
• Zhuang history of resistance to oppression. Nanning：Guangxi social and historical investigation team,1957.
• Brief History of the Zhuang. Nanning：Guangxi Peoples’s Press, 1957.
• Establishment of the Soviet regime in Youjiang. Guilin：Guangxi Normal University,1957
• Survey of the Guangxi Daxin County Zhuang. Nanning：Guangxi social and historical investigation team,1957.
• On the social and historical survey of Guangxi Zhuang. Nanning：Guangxi, social and historical investigation team,1957.
• Introduction to classical writings read. Guilin: Guangxi Normal University,1962.
• Formation of the Han. Guilin：Guangxi Normal University,1976.
• No Slave Society in Chinese History. Guilin: Guangxi Normal University Press, 1981.
• Nong Zhigao. Nanning: Guangxi Peoples’s Press, 1983. ISBN 11113·41
• General History of the Zhuang. Nanning: Guangxi National Press, 1988. ISBN 7-5363-0422-6/K·13
• Introduction on Chinese Ancient Books. Guilin: Guangxi Normal University Press, 2004. ISBN 7-5633-4743-7
• A Critical Biography of Wei Baqun. Guilin: Guangxi Normal University Press, 2008. ISBN 978-7-5633-7656-8

Nodiadau

1. (Tsieineeg)Huang Xianfan: un o sylfaenwyr ethnoleg Tsienëaidd gyfoes/china.com.cn Archifwyd 2017-07-01 yn y Peiriant Wayback
2. (Tsieineeg)Mo Jun, Huang Xianfan: tad o Zhuangoleg, Nanning, Dyddiol Guangxi, 3 Medi, 2002.
3. (Tsieineeg) Yang Xiong, Bywgraffiad Huang Xianfan, Taipei: llenyddiaeth Bywgraffiad, 1.1998.
4. (Tsieineeg)Chen Jisheng, Ysgol Wunu o hanesyddiaeth Tsienëaidd, 1 Gorffennaf, 2010. Archifwyd 2012-04-02 yn y Peiriant Wayback
5. (Tsieineeg)Chen Ji Shen, Ysgol Bagui o ethnoleg Tsienëaidd, Nanning: Gwyddorau cymdeithasol Guangxi,7-11.2008.ISSN 1004-6917
6. (Tsieineeg)Huang Xianfan: anthropolegydd Tsienëaidd/www.cuaes.org Archifwyd 2016-03-07 yn y Peiriant Wayback
7. (Tsieineeg)Huang Xianfan: un o sylfaenwyr anthropoleg Tsienëaidd gyfoes. Archifwyd 2012-03-22 yn y Peiriant Wayback
8. (Tsieineeg)Geiriadur Addysg Tseiniaidd, Shanghai: Press Addysg Shanghai,1998.p. 1450.

Gweler hefyd

• (Saesneg)Astudiaeth Zhuang

Llyfryddiaeth Ddethol

• (Tsieineeg)Chinese Dictionary of Contemporary Culture Celebrities. Beijing: Chinese Radio Television Press,1992. p. 519.
• (Tsieineeg)Dictionary of Chinese Ethnic Culture. Beijing: Ethnic Press,1999. p. 143-144,Volumes of middlesouth and southeast region.

Dolenni allanol

Comin Wikimedia

Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:

Huang Xianfan

• (Tsieineeg) Huang Xianfan: tad o Zhuangoleg Archifwyd 2012-02-02 yn y Peiriant Wayback