Gweriniaeth Sofiet Sosialaidd Belarws

Gweriniaeth Sofiet Sosialaidd Belarws

Enghraifft o:	gweriniaethau'r Undeb Sofietaidd, gwlad ar un adeg
Daeth i ben	25 Awst 1991
Label brodorol	Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка
Rhan o	Yr Undeb Sofietaidd, Lithuanian–Byelorussian Soviet Socialist Republic, Gweriniaeth Sosialaidd Ffederal Sofietaidd Rwsiaidd
Dechrau/Sefydlu	1 Ionawr 1919
Rhagflaenwyd gan	Socialist Soviet Republic of Byelorussia, Lithuanian–Byelorussian Soviet Socialist Republic
Olynwyd gan	Yr Undeb Sofietaidd
Rhagflaenydd	Gomel Governorate
Olynydd	Belarws
Aelod o'r  canlynol	Cytundebau Belovezh, Yr Undeb Sofietaidd, Treaty on the Creation of the Union of Soviet Socialist Republics, Y Cenhedloedd Unedig, UNESCO
Enw brodorol	Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка
Rhanbarth	Lithuanian–Byelorussian Soviet Socialist Republic, Yr Undeb Sofietaidd
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Baner Gweriniaeth Sofiet Sosialaidd Belarws, 1951–1991

Gweriniaeth Sofiet Sosialaidd Belarws[1] hefyd Gweriniaeth Sofietaidd Sosialaidd Belarws (Belarwseg: Белару́ская Саве́цкая Сацыялісты́чная Рэспу́бліка; talfyriad cyffredin Saesneg: BSSR) oedd olynydd Gweriniaeth Sosialaidd Belarws a oedd, ei hun, yn olynydd o fath i Weriniaeth Pobl Belarws. Sefydlwyd Gweriniaeth Sofiet Sosialaidd Belarws ar 1 Ionawr 1919 ac roedd yn rhan o'r Undeb Sofietaidd nes dymchwel hwnnw yn 1991.

Hanes

Cyhoeddwyd Gweriniaeth Sofiet Sosialaidd Belarws yn Smolensk ar 1 Ionawr 1919, ond ar ôl gorchfygiad dros Gweriniaeth Pobl Belarws a oedd yn ymgais ar sefydlu gweriniaeth annibynnol ag egwyddorion rhyddfrydiaeth yn debyg i'r hyn a sefydlwyd yn llwyddiannus yr un adeg yn Estonia, Latfia a Lithwania. Trosglwyddwyd prifddinas y weriniaeth Sofietaidd i Minsg ar 9 Ionawr 1919, ac atodwyd rhanbarth Smolensk yn ddiweddarach i Weriniaeth Sofiet Sosialaidd Rwsia (RSSR).[2]

Ar 12 Tachwedd 1939, atodwyd rhan o ogledd-ddwyrain Gwlad Pwyl a feddiannwyd gan fyddin Fyddin Goch yr Undeb Sofietaidd ym mis Medi 1939 i SSR Belarwsia (rhan o'r Voivodeniaeth Podlaskie presennol, rhan o Hrodna, oblastau Brest, Minsk a Vitebsk bresennol). Roedd hyn yn sgil Cytundeb Molotov–Ribbentrop rhwng yr Almaen Natsiaidd a'r Undeb Sofietaidd dan Stalin. Dyna ddaeth yn ffiniau Gweriniaeth annibynnol Belarws heddiw. Yn rhyfedd ddigon, roedd gan GSS Belarws (fel Gweriniaeth Sofiet Sosialaidd Wcráin) sedd fel gwlad annibynnol yn y Cenhedloedd Unedig o 1945 ymlaen. Gwnaed hyn er mwyn i Stalin gael rhagor o bleidleisiau i gefnogi'r Undeb Sofietaidd yn ystod y Rhyfel Oer.

Ar 27 Gorffennaf 1990, datganodd Goruchaf Sofiet SSR Belarws sofraniaeth SSR Belarws ac ailenwyd yn Weriniaeth Belarws ar 25 Awst 1990 wrth i reolaeth ganolog o'r Undeb Sofietaidd ddadfeilio. Yn 1991 cafwyd cydnabyddiaeth ryngwladol i annibyniaeth Belarws fel gweriniaeth rydd.

Cyfeiriadau

1. "Soviet Socialist Republic". Termau.Cymru. Cyrchwyd 1 Ebrill 2022.
2. "The emergence of the Belorussian Soviet Socialist Republic". Encyclopedia Britannica. Cyrchwyd 16 Ebrill 2022.

Eginyn erthygl sydd uchod am yr Undeb Sofietaidd. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.

Eginyn erthygl sydd uchod am Felarws. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.