Cymal (anatomeg)

Y man lle mae dau asgwrn yn cyfarfod yw cymal.[1] Mae cymalau wedi eu llunio i alluogi symudiad rhwydd a darparu cefnogaeth mecanyddol i'r corff; cânt eu dosbarthu yn ôl eu strwythur a'u swyddogaeth.[2]

Dosbarthiadau

Darlun disg rhyngfertebrol, cymal cartilagaidd.

Diagram o gymal synofaidd (diarthrosis).

Dosbarthir cymalau yn saith dosbarth, yn ôl eu strwythur a'u swyddogaeth yn bennaf. Penderfynir y dosbarth strwythurol yn ôl sut mae'r esgyrn yn cysylltu â'i gilydd, tra bod y dosbarth swyddogaethol yn cael ei benderfynu yn ôl y raddfa o symudiad sydd i'w gael rhwng yr esgyrn ymgymalu. Mae gorgyffrydiiad arwyddocaol rhwng y saith dosbarthiad yn ymarferol.

Dosbarthiad strwythrol

Mae dosbarthiad strwythurol yn enwi ac yn gwahanu cymalau yn ôl sut maent yn cysylltu â'i gilydd.[3] Mae tri is-ddosbarthiad o gymalau strwythurol:

• Cymal ffibrog - sy'n cysylltu gyda meinwe gyswllt ffibrog
• Cymal cartilagaidd - sy'n cysylltu gyda cartilag
• Cymal synofaidd - sydd ddim yn cysylltu'n uniongyrchol

Dosbarthiad swythogaethol

Yn ogystal, gellir dosbarthu cymalau yn ôl eu swyddogaeth, yn ôl y raddfa o symudiad maent yn caniatáu:[4]

• Cymal disymud (synarthrosis) - yn caniatáu ychydig iawn os unrhyw symudiad. Mae'r rhan fwyaf o gymalau disymud yn gymalau ffibrog (er enghraifft, llinellau asio y benglog).
• Cymal lled-symudol (amffiarthrosis) - yn caniatáu ychydig o symudiad. Mae'r rhan fwyaf o gymalau lled-symudol yn gymalau cartilagaidd (e.e., fertebrâu).
• Cymal symudol (diarthrosis) - yn caniatáu amryw o symudiadau. Mae pob cymal symudol yn gymal synofaidd (e.e., ysgwydd, clun, penelin, penglin ayb.), ac ystyrir y termau ‘diarthrosis’ a ‘synoffaidd’ i fod yn gyfwerth gan y Terminologia Anatomica.[5]

Cyfeiriadau

1. (Saesneg) Cymal yng ngeiriadur eMedicine Archifwyd 2008-06-04 yn y Peiriant Wayback
2. (Saesneg) Ellis, Harold; Susan Standring; Gray, Henry David (2005). Gray's anatomy: the anatomical basis of clinical practice. St. Louis, Mo: Elsevier Churchill Livingstone, tud. 38. ISBN 0-443-07168-3
3.  Introduction to Joints (3). anatomy.med.umich.edu.
4.  Introduction to Joints (2). anatomy.med.umich.edu.
5. Cymal synofaidd yn Dorland's Medical Dictionary

Gweler hefyd

Comin Wikimedia

Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:

Cymalau

• Arthroleg
• Cinesioleg
• Cryd y cymalau
• Cymal newydd
• Gewyn

Eginyn erthygl sydd uchod am anatomeg. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.