Bessie Braddock

Bessie Braddock
Ganwyd	24 Medi 1899  Lerpwl
Bu farw	13 Tachwedd 1970  Lerpwl
Dinasyddiaeth	y Deyrnas Unedig, Teyrnas Unedig Prydain Fawr ac Iwerddon
Galwedigaeth	gwleidydd, undebwr llafur
Swydd	Aelod o 44ydd Llywodraeth y DU, Aelod o 43ydd Llywodraeth y DU, Aelod o 42fed Llywodraeth y DU, Aelod o 41fed Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 40fed Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 39fed Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 38ain Senedd y Deyrnas Unedig
Cyflogwr	National Amalgamated Union of Shop Assistants, Warehousemen and Clerks
Plaid Wleidyddol	y Blaid Lafur, Y Blaid Lafur Annibynnol, Plaid Gomiwnyddol Prydain Fawr
Mam	Mary Bamber

Gwleidydd Llafur o Saesnes oedd Elizabeth Margaret Braddock YH (24 Medi 1899 – 13 Tachwedd 1970), a adnabyddir yn well fel Bessie Braddock.

Yn enedigol o Lerpwl, ymaelododd â'r Blaid Lafur yn 1925 ar ôl cyfnod byr fel aelod o'r Blaid Gomiwnyddol. Daeth yn ffigwr amlwg yng ngwleidyddiaeth leol Lerpwl a gwasanaethodd fel arweinydd Cyngor Dinas Lerpwl o 1955 hyd 1961 ac eto ym Mai 1963.

Cafodd ei hethol yn AS dros Gyfnewidfa Lerpwl (Liverpool Exchange) yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1945, a daliodd y swydd am 24 mlynedd. Roedd hi'n sosialydd brwd a adnabyddid fel "Battling Bessie". Rhoddwyd 'Rhyddid Dinas Lerpwl' i Braddock gan gyngor y ddinas yn 1970, ychydig cyn ei marwolaeth.

Cofir Braddock yng Nghymru hyd heddiw fel un o brif arweinwyr y cynllun gan Gorfforaeth Lerpwl i foddi Cwm Tryweryn yng ngogledd Cymru, a hynny yn wyneb gwrthwynebiad bron pob AS Cymreig.

Wrth sôn am y cynllun arfaethedig i foddi Capel Celyn dwedodd Braddock yn Nhŷ'r Cyffredin yn 1957:

Some disturbance of the inhabitants is, of course, inevitable. Everyone deplores the fact that in the interests of progress sometimes some people must suffer, but that is progress.[1]

Fe'i cofir hefyd fel gwrthrych un o ripostes enwocaf Winston Churchill:

Braddock: "Mr. Churchill, this is a disgrace. You are quite drunk."

Churchill: "My dear, you are ugly, and what's more, you are disgustingly ugly. But tomorrow I shall be sober and you will still be disgustingly ugly."[2]

Cyfeiriadau

1. Cofnodion Tŷ'r Cyffredin 1957
2. "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-10-06. Cyrchwyd 2015-10-19.