Aquest article o secció no
cita les fonts o necessita més referències per a la seva
verificabilitat .
Thymus (del grec "thymos", perfum) és un gènere compost per 350 espècies de plantes que inclou la farigola (Thymus vulgaris ) que es pot emprar com un condiment i com a planta medicinal .
Les plantes classificades dins d'aquest gènere tenen la fulla perenne , són de tija llenyosa , tenen poca alçada i solen créixer en sòls pedregosos, secs i terrenys àrids. Les fulles són molt petites i contenen essències aromàtiques. En alguns casos, es pot utilitzar com a planta medicinal per guarir o ajudar a suportar mals de coll (entre d'altres), emprant-les a manera d'infusió.
El gènere Thymus és complicat des del punt de vista sistemàtic (vegeu la taula de més avall).
Timó
Taxonomia
Tàxons
sinònims (i subtàxons inclosos)
Nom català
Distribució (WGSRPD )
Forma vital.;
alçària
Thymus _L.
Mastichina Mill., Serpyllum Mill..
tim [pr] (pl. tims), timó [pr] (pl. timons), farigola [pr] (pl. farigoles), serpoll [pr] (pl. serpolls) (Thymus sect. Serpyllum ), timonet
vegeu els tàxons
Thymbra capitata (L.) Cav.
Coridothymus capitatus (L.) Rchb. f., Thymus capitatus (L.) Hoffmanns. & Link, Thymus cephalotos L.
frígola [pr], frígola capitada [pr], frígola de Sant Joan, frígola vera, pebrella 2, senyorida, timó africà, timó capitat
12 Eur-SW (ICor, ISar,PVal, IBal, Esp, Por), 13 Eur-SE, 20 Afr-N, 34 As-W,
Cham; 0,1 - 0,5 m
Thymus adamovicii Velen.
timó d'Adamović
13 Eur-SE,
Cham
Thymus bracteosus Vis. ex Benth.
14 Eur-SE,
Cham
Thymus albicans Hoffmanns. & Link
Thymus mastichina var. micranthus Boiss., Thymus virescens (Coss.) Pau
Moraduix blanquinós
12 Eur-SW (Esp, Port),
Cham; 0,25 - 0,45 m
Thymus algeriensis Boiss. & Reut.
Thymus hirtus subsp. algeriensis (Boiss. & Reut.) Murb.
timó d'Algèria
20 Afr-N,
Cham
Thymus alpestris (Čelak.) Tausch ex A. Kern.
Thymus serpyllum subsp. alpestris (Čelak.) Lyka
serpoll alpestre
11 Eur-C, 12 Eur-SW (Fra, PCat), 13 Eur-SE, 14 Eur-E,
Cham
Thymus baeticus Boiss. ex Lacaita
Thymus zygis var. baeticus (Boiss. ex Lacaita) Malag., Thymus zygis var. capitatus (Boiss.) Pau
timó bètic
12 Eur-SW (Esp), 20 Afr-N,
Cham; 0,15 - 0,5 m
Thymus broussonettii Boiss.
timó de Broussonet
20 Afr-N,
Cham
Thymus caespititius Brot.
Origanum caespititium (Brot.) Kuntze, Thymus micans Sol. ex Lowe, Thymus serpyllum auct., non L.
timó de les Açores
12 Eur-SW (Esp, Por), 21 Macar,
Cham; 0,1 m
Thymus camphoratus Hoffmanns. & Link
Thymus algarbiensis Lange, Thymus mastichina var. camphoratus (Hoffmanns. & Link) Malag.
timó camforat
12 Eur-SW (Por),
Cham
Thymus capitatus →
→ Thymbra capitata (L.) Cav.
Thymus capitellatus Hoffmanns. & Link
Thymus mastichina var. capitellatus (Hoffmanns. & Link) Malag.
12 Eur-SW (Por),
Cham; 0,5 m
Thymus carnosus Boiss.
Thymus mastichina var. carnosus (Boiss.) Malag.
timó carnós
12 Eur-SW (Esp, Por),
Cham; 0,15-0,3 m
Thymus cephalotos →
→ Thymbra capitata (L.) Cav.
Thymus cherlerioides Vis.
Thymus humillimus Celak.
34 As-W,
Cham
Thymus cilicicus Boiss. & Balansa
Origanum cilicicum (Boiss. & Balansa) Kuntze
timó de Cilícia
34 As-W,
Cham
Thymus cimicinus , Thymus ×cimicinus Blume ex Ledeb.
Thymus kirgisorum × ?
14 Eur-E,
Cham
Thymus citriodorus , Thymus ×citriodorus (Pers.) Schreb.
sp1 × sp2: Thymus pulegioides × T. vulgaris;
Thymus ×applii Domin, Thymus ×carolipaui Mateo & M.B.Crespo, Thymus lanuginosus var. citriodorus Pers., Thymus serpyllum var. citriodorus (Pers.) Becker, Thymus ×vivariensis H.J.Coste & Revol
serpoll de jardí [pr], serpoll de llimona, farigola de llimona, farigoleta 1,
[10 Eur-N, [11 Eur-C, 12 Eur-SW (Fra, Esp), cult,
Cham
Thymus comosus Heuff. ex Griseb. & Schenk
Thymus chamaedrys subsp. comosus (Heuff. ex Griseb. & Schenk) Nyman, Thymus serpyllum subsp. comosus (Heuff. ex Griseb. & Schenk) Lyka
13 Eur-SE,
Cham
Thymus comptus Friv.
13 Eur-SE,
Cham
Thymus doerfleri Ronniger
14 Eur-SE,
Cham
Thymus dolomiticus H.J.Coste
timó de la dolomia
12 Eur-SW (Fra),
Cham
Thymus fontqueri (Jalas) Molero & Rovira
Thymus angustifolius auct., non Pers., Thymus loscosii subsp. fontqueri Jalas, Thymus serpyllum subsp. fontqueri (Jalas) O. Bolòs & Vigo
timonet [pr], serpoll blanc
12 Eur-SW (PCat, Esp),
Cham; 0,1 m
Thymus granatensis Boiss.
Thymus bracteosus subsp. granatensis (Boiss.) Malag., Thymus hispanicus var. granatensis (Boiss.) Pau, Thymus numidicus var. granatensis (Boiss.) Pau
timó de Granada
12 Eur-SW (PVal, Esp),
Cham; 0,16 m
Thymus granatensis subsp. micranthus (Willk.) O.Bolòs & Vigo
Thymus numidicus var. micranthus (Willk.) Pau ex C.Vicioso, Thymus hispanicus var. micranthus (Willk.) Pau
timó terrer
12 Eur-SW (PVal, Esp),
Cham
Thymus herba-barona Loisel.
herba barona de Còrsega [pr], herba barona de Sardenya [pr], herba barona
12 Eur-SW (ICor, ICer),
Cham; 0,1 - 0,2 m
Thymus bivalens (Mayol, L.Sáez & Rosselló) Camarda
Thymus herba-barona subsp. bivalens Mayol, L.Sáez & Rosselló
farigola d'Alfàbia
12 Eur-SW (IBal),
Cham; 0,04 - 0,06 m
Thymus hyemalis Lange
Thymus vulgaris var. hyemalis (Lange) Malag.
timó d'hivern [pr], farigola meridional
12 Eur-SW (PVal, Esp), 20 Afr-N,
Cham; 0,15 - 0,4 m
Thymus integer Griseb.
timó de Xipre
34 As-W,
Cham
Thymus lacaitae Pau
Thymus aranjuezii Jalas, Thymus gypsicola Rivas Mart.
timó d'Aranjuez
12 Eur-SW (Esp),
Cham; 0,15 m
Thymus leucotrichus Halácsy
13 Eur-SE, 34 As-W,
Cham
Thymus longicaulis C.Presl
Thymus dalmaticus (Rchb.f.) Freyn, Thymus serpyllum subsp. carolii Sennen & Ronninger, Thymus serpyllum subsp. dalmaticus (Rchb.f.) Nyman, Thymus serpyllum var. longicaulis (C.Presl) Bég.
serpoll de tija llarga, serpoll de Dalmàcia
11 Eur-C, 12 Eur-SW (PCat), 13 Eur-SE, 34 As-W,
Cham; 0,09 m
Thymus longiflorus Boiss.
Thymus cephalotos subsp. longiflorus (Boiss.) Malag.
timó de flor llarga [pr], farigola de flor llarga, timó longiflor, tomello de cabdell
12 Eur-SW (PVal, Esp),
Cham; 0,1 - 0,3 m
Thymus membranaceus Boiss.
Thymus longiflorus subsp. membranaceus (Boiss.) O. Bolòs & Vigo, Thymus murcicus Porta & Rigoser.
timó membranaci
12 Eur-SW (PVal, Esp),
Cham; 0,4 m
Thymus moroderi Pau ex Martínez
Thymus longiflorus subsp. ciliatus (Sandwith) Rivas Mart.
timó cabdellat [pr], timó alacantí
12 Eur-SW (PVal, Esp),
Cham; 0,1 - 0,2 m
Thymus loscosii Willk.
Thymus hirtus subsp. tenuifolius (Loscos & J.Pardo) Malag., Thymus serpylloides subsp. tenuifolius (Loscos & J.Pardo) O, Bolòs & Vigo
timó reptant
12 Eur-SW (PCat, Esp),
Cham; 0,05 - 0,15 m
Thymus maroccanus Ball.
Origanum maroccanum (Ball) Kuntze
timó del Marroc
20 Afr-N,
Cham
Thymus mastichina (L.) L.
Thymus tomentosus Willd.
moraduix bord [pr], farigola blanca, marduix, mastiquina, timó andalús
12 Eur-SW (PVal, Esp, Por),
Cham; 0,2 - 0,5(0,8) m
Thymus mongolicus (Ronniger) Ronniger
Thymus serpyllum var. mongolicus Ronniger, Thymus asiaticus Serg.
serpoll de Mongòlia
30 Sib, 32 As-C, 36 Xina, 37 Mong,
Cham
Thymus nervosus J.Gay ex Willk.
Thymus serpyllum subsp. nervosus (J.Gay ex Willk.) Nyman, Thymus serpyllum var. confertus Gren. & Godr.
serpoll nervós [pr], farigola borda 1, farigola de pastor 1, farigoleta de muntanya, serpol nervós, timolina 1
12 Eur-SW(Fra, PCat, Esp),
Cham; 0,03 - 0,04 m
Thymus nummularius M. Bieb.
Thymus chamaedrys subsp. nummularius (M. Bieb.) Nyman, Thymus pseudopulegioides Klokov & Des.-Shost.
33 Cauc, 34 As-W,
Cham
Thymus odoratissimus Mill.
Thymus austriacus Bernh. ex Rchb., Thymus glabrescens Willd.
serpoll d'Àustria
11 Eur-C, 13 Eur-SE, 14 Eur-E,
Cham
Thymus oenipontanus Heinr. Braun.
Thymus pannonicus auct. gall., Thymus pseudochamaedrys (Heinr. Braun) Ronniger ex Machule, Thymus serpyllum subsp. decipiens (Heinr. Braun) Lyka
serpoll d'Innsbruck
11 Eur-C, 12 Eur-SW (Fra, PCat), 13 Eur-SE,
Cham
Thymus pallasianus Heinr. Braun
timó de Pallas
11 Eur-C, 14 Eur-E, 33 Cauc,
Cham.
Thymus piperella L .
Calamintha piperella (L.) Rchb., Origanum piperella (L.) Kuntze
pebrella [pr], febrella, pebrerola, timó pebrella
12 Eur-SW (PVal, Esp),
Cham; 0,1 - 0,4 m
Thymus praecox Opiz
Thymus serpyllum subsp. praecox (Opiz) Vollm.
serpoll de muntanya [pr], farigola de muntanya, farigola reptant
10 Eur-N, 11 Eur-C, 12 Eur-SW (Fra, PCat, Esp, Port), 13 Eur-SE, 33 Cauc, 34 As-W, 70 AmSubart,
Cham; 0,1 m
Thymus praecox _subsp. praecox
Thymus caespitosus Opiz, Thymus ciliatus Opiz ex Déségl., nom. illeg., Thymus serpyllum subsp. praecox (Opiz) Vollm.
→ Thymus praecox
11 Eur-C, 12 Eur-SW (Fra), 13 Eur-SE,
Cham
Thymus praecox subsp. britannicus (Ronniger) Holub
Thymus arcticus (Durand) Ronniger, Thymus britannicus Ronniger, Thymus drucei Ronniger, Thymus polytrichus subsp. britannicus (Ronniger) Kerguélen, Thymus serpyllum subsp. britannicus (Ronniger) P.Fourn.
serpoll de Druce, serpoll britànic, serpoll occidental
10 Eur-N, [11 Eur-C, 12 Eur-SW (Fra, PCat?, Esp, Port), 70 AmSubart,
Cham; 0,08 m
Thymus praecox subsp. polytrichus (A.Kern. ex Borbás) Jalas
Thymus balcanus Borbás, Thymus ceretanus Sennen, Thymus polytrichus A. Kern. ex Borbás, Thymus serpyllum subsp. polytrichus (A. Kern. ex Borbás) Briq.
serpoll de pilositat variable
12 Eur-SW (Fra, PCat, Esp), 13 Eur-SE,
Cham; 0,1 m
Thymus pseudolanuginosus Ronniger
Thymus lanuginosus hort., non Mill.
serpoll lanuginós
ign, cult,
Cham
Thymus pulcherrimus Schur
Thymus carpathicus Čelak., Thymus serpyllum subsp. pulcherrimus (Schur) Lyka, Thymus sudeticus Opiz ex Borbás
serpoll dels Carpats
11 Eur-C, 13 Eur-SE, 14 Eur-E,
Cham
Thymus pulegioides L.
serpoll [pr], timó negre 1, timó de prat 1. salsa de pastor 1, farigoleta 2. serfull, timonet 2, farigola de pastor 2, farigoleta de muntanya, herba de pastor 1, herba de Sant Joan
10 Eur-N, 11 Eur-C, 12 Eur-SW (Fra, PCat, PVal, Esp, Por), 13 Eur-SE, 14 Eur-E, 30 Sib, 32 As-C, 33 Cauc, 36 Xina, [51 NZel, [71 Can-W, [72 Can-E, [73 EUA-NW, [75 EUA-NE, [78-EUA-SE,
Cham; 0,06 - 0,3 m
Thymus pulegioides _subsp. pulegioides
Thymus chamaedrys Fr., Thymus jaquetianus (Ronniger) Debray, Thymus lanuginosus Mill.
→ Thymus pulegioides
10 Eur-N, 11 Eur-C, 12 Eur-SW (Fra, PCat, PVal, Esp, Por), 13 Eur-SE, 14 Eur-E, [71 Can-W, [72 Can-E, [73 EUA-NW, [75 EUA-NE, [78-EUA-SE,
Cham.
Thymus pulegioides subsp. montanus (Trevir.) Ronniger
Thymus chamaedrys subsp. montanus (Trevir.) Nyman, Thymus montanus Waldst. & Kit., nom. illeg., Thymus serpyllum subsp. montanus (Trevir.) Arcang.
serpoll de muntanya europeu
11 Eur-C, 12 Eur-SW (Fra, Esp), 13 Eur-SE,
Cham
Thymus pulegioides subsp. pannonicus (All.) Kerguélen
Thymus carniolicus Borbás ex Déségl., Thymus froelichianus Opiz, Thymus hirsutus M.Bieb., nom. superfl., Thymus marschallianus Willd.,Thymus pannonicus All.
serpoll euroasiàtic [pr], serpoll de Pannònia 2, serpoll de Froelich
11 Eur-C, 12 Eur-SW (Fra, PCat, Esp), 13 Eur-SE, 14 Eur-E, 30 Sib, 32 As-C, 33 Cauc, 36 Xina,
Cham; 0,1 - 0,15 m
Thymus kosteleckyanus Opiz
Thymus dzevanovskyi Klokov & Des.-Shost., Thymus pannonicus auct., non. All., Thymus serpyllum var. kosteleckyanus (Opiz) Briq.
serpoll de Kosteletzky [pr], serpoll d'Hongria, serpoll de Pannònia
[11 Eur-C, 13 Eur-SE, 14 Eur-E, [75 EUA-NE,
Cham
Thymus quinquecostatus Čelak.
Thymus serpyllum subsp. quinquecostatus (Celak.) Kitam.
serpoll de cinc costelles
31 ExtOrRus, 36 Xina, 37 Mong, 38 As-E,
Cham
Thymus richardii Pers.
Thymus serpyllum var. richardii (Pers.) Knoche
serpoll de Richard [pr], farigola de Richard, farigola de penya
12 Eur-SW (PVal, IBal), 13 Eur-SE,
Cham.; 0,1 - 0,3 m
Thymus saturejoides Coss.
timó de fulla de sajolida
20 Afr-N,
Cham
Thymus serpylloides Bory
timó de Sant Joan [pr], timó mascle 2
12 Eur-SW (PVal, Esp),
Cham.; 0,1 - 0,2 m
Thymus serpylloides _subsp. serphylloides
Thymus angustifolius var. nevadensis Boiss.
timó de Sierra Nevada
12 Eur-SW (Esp),
Cham.; 0,15 m
Thymus serpylloides subsp. gadorensis (Pau) Jalas
Thymus zygis var. gadorensis Pau, Thymus gadorensis (Pau) Villar
timó d'Aitana [pr], timó blanc d'Aitana, timó de Sant Joan 2, timó mascle 3
12 Eur-SW (PVal, Esp),
Cham; 0,1 - 0,2 m
Thymus serpyllum auct.
Thymus sect. Serpyllum;
cf.: Thymus alpestris, T. fontqueri, T. longicaulis, T. nervosus, T. oenipontanus, T. praecox, T. pulegioides
serpoll [pr], farigola de muntanya, farigola mascle, farigoleta, salsa de pastor, serfull, serpol, timó negre
Thymus serpyllum L .
serpoll europeu [pr]
10 Eur-N, 11 Eur-C, 12 Eur-SW (Fra), 13 Eur-SE?, 14 Eur-E, 30 Sib,
Cham
Thymus serpyllum subsp. serpyllum
Thymus ciliatus Lam., Thymus serpyllum subsp. angustifolius (Wallr.) Gaudin, Thymus rigidus (Wimm. & Grab.) Lyka
→ Thymus serpyllum
10 Eur-N, 11 Eur-C, 12 Eur-SW (Fra), 13 Eur-SE?, 14 Eur-E, 30 Sib,
Cham
Thymus striatus Vahl
13 Eur-SE,
Cham.
Thymus villosus L.
Thymus cephalotos var. villosus (L.) Malag.
timó pilós
12 Eur-SW (Esp, Por),
Cham; 0,3 m
Thymus vulgaris L .
→ Thymus vulgaris subsp. vulgaris
farigola vulgar [pr], farigola [pr], timó [pr], botja, estremuncell, farigola vera, farigoleta, frigola, frígola, senyorida, tem, timó bo, timonera, timonet 3, tomell, tomello, tomello vulgar
[11 Eur-C, 12 Eur-SW (Fra, PCat, PVal, IBal, Esp), 13 Eur-SE, [20 Afr-N, [51 NZe, [81 Carib, cult,
Cham; 0,1 - 0,4 m
Thymus vulgaris subsp. vulgaris
Thymus ilerdensis González ex Costa, Thymus vulgaris var. capitatus Willk.
→ Thymus vulgaris
[11 Eur-C, 12 Eur-SW (Fra, PCat, PVal, Esp), 13 Eur-SE, [20 Afr-N, [51 NZe, [81 Carib, cult,
Cham; 0,3 m
Thymus webbianus Rouy
farigola martinenca
12 Eur-SW (PVal),
Cham; 0,05 -0,2 m
Thymus vulgaris subsp. aestivus (Reut. ex Willk.) A.Bolòs & O.Bolòs
Thymus aestivus Reut. ex Willk.
farigola d'estiu [pr], frigola blanca, frigola de Santa Margalida, fríula, timó d'estiu
12 Eur-SW (PVal, IBal, Esp),
Cham; 0,3 m
Thymus vulgaris subsp. palearensis (O.Bolòs & Vigo) O.Bolòs & Vigo
timó del Pallars
12 Eur-SW (Fra, PCat),
Cham
Thymus thracicus Velen.
timó de Tràcia
13 Eur-SE, 34 As-W,
Cham
Thymus willdenowii Boiss.
Thymus vulgaris var. hirtus Pau, Thymus zygis var. afer Pau & Font Quer
timó de Willdenow
12 Eur-SW (Esp), 20 Afr-N,
Cham; 0,15 m
Thymus willkommii Ronniger
Thymus serpyllum subsp. willkommii (Ronniger) Font Quer
serpoll de Willkom
12 Eur-SW (PCat),
Cham; 0,3 m
Thymus zygis Loefl. ex L.
> Thymus zygis subsp. gracilis (Boiss.) R. Morales
farigola salsera [pr], timó d'olives, timó gràcil (subsp. gracilis )
12 Eur-SW (PCat, PVal, Esp, Por), 20 Afr-N,
Cham; 0,1- 0,3 m
WGSRPD = World Geographical Scheme for Recording Plant Distributions - Sistema geogràfic mundial per al registre de la distribució de les plantes.
[... = natz = naturalitzada, subespontània; introd = introduïda, al·lòctona, exòtica; incert = origen incert; ign = origen desconegut;
dist-× = distribució dels progenitors; cult = cultivada; cult-orn = cultivada ornamental;
Forma vital (g = alçària de les gemmes persistents) Forma vital de Raunkiær , WCSP , Flora dels Països Catalans , ...:
f.v.: NPhan= Nanophanerophyta (nanofaneròfits; 2-3 > g > 0,2-0,5 m); Cham= Chamaephyta (camèfits; 0,2-0,5 > g > 0 m); Hemicr= Hemicryptophyta (hemicriptòfits; g ~ 0 m, gemmes arran de terra); Geoph= Geophyta (geòfits; g < 0 m, gemmes subterrànies); -rh= rhizomata (rizomatosos); -sc= scandentia (enfiladissos, lianes):
Bases de dades taxonòmiques
Viccionari