প্ৰথম ঢৌৰ নাৰীবাদ

প্ৰথম ঢৌৰ নাৰীবাদ (ইংৰাজী: First-wave Feminism) আছিল ১৯ শতিকাৰ আৰু ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে সমগ্ৰ পশ্চিমীয়া বিশ্বতে সংঘটিত হোৱা নাৰীবাদী কাৰ্যকলাপ আৰু চিন্তাৰ সময়ছোৱা। ইয়াত আইনী বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছিল আৰু ইয়াৰ মূল ভিত্তি আছিল মহিলাৰ ভোটাধিকাৰ নিশ্চিত কৰা। প্ৰথম ঢৌৰ শিপা থকা উদাৰ নাৰী অধিকাৰ আন্দোলনে, আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মহিলা মিত্ৰতা আৰু ইয়াৰ সংযুক্ত সংগঠনৰ দৰে সংগঠনৰ সৈতে সমৰ্থন কৰা ধৰণৰ নাৰীবাদৰ সমাৰ্থক হিচাপে এই শব্দটো প্ৰায়ে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এই নাৰীবাদী আন্দোলনে এতিয়াও মূলতঃ আইনী দৃষ্টিকোণৰ পৰা সমতাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।[1]

প্ৰথম ঢৌৰ নাৰীবাদ শব্দটো ১৯৬৮ চনৰ মাৰ্চ মাহত নিউয়ৰ্ক টাইমছ আলোচনীৰ "দ্বিতীয় নাৰীবাদী ঢৌ: এই মহিলাসকলে কি বিচাৰে?"[2][3][4]শীৰ্ষক প্ৰবন্ধত সাংবাদিক মাৰ্থা লিয়াৰে উদ্ভাৱন কৰিছিল মহিলাৰ ৰাজনৈতিক ক্ষমতাৰ যুঁজৰ বিষয়ে। শৈক্ষিক সাহিত্যকে ধৰি ঢৌৰ উপমাটো সুপ্ৰতিষ্ঠিত হ’লেও সক্ৰিয়তাৰ বংশক নিৰ্মূল কৰি নিৰ্দিষ্ট দৃশ্যমান অভিনেতাক কেন্দ্ৰ কৰি নাৰী মুক্তিৰ সংকীৰ্ণ দৃষ্টিভংগী সৃষ্টি কৰাৰ বাবে ইয়াক সমালোচনা কৰা হৈছে।[5]

নাৰীৰ অধিকাৰ বহল কৰাৰ আন্দোলন ২০ শতিকাৰ বহু আগতেই আৰম্ভ হৈছিল। ছিমন ডি ব'ভ'য়াৰে তেওঁৰ গ্ৰন্থ 'দ্য ছেকেণ্ড চেক্স'ত লিখিছে যে "নিজৰ লিংগৰ প্ৰতিৰক্ষাৰ বাবে কলম লোৱা" প্ৰথমগৰাকী মহিলা আছিল ১৫ শতিকাত ক্ৰীষ্টিন ডি পিজান।[6]নাৰীবাদী হাইনৰিখ কৰ্নেলিয়াছ এগ্ৰিপা আৰু মডেষ্টা ডি প'জ' ডি ফৰ্জিয়ে ১৬ শতিকাত কাম কৰিছিল।[6]১৬৭৩ চনত মেৰী লে জাৰ্ছ ডি গ'ৰ্নে, এন্নে ব্ৰেডষ্ট্ৰীট আৰু ফ্ৰান্সোৱা প'লেইন ডি লা বাৰেৰ লিংগৰ সমতা গ্ৰন্থখন ওলাইছিল।[6]

প্ৰথম ঢৌৰ নাৰীবাদে কোনো আন্তঃবিভাজনমূলক দৃষ্টিভংগী আগবঢ়োৱা নাছিল। লিংগক সামাজিক নিৰ্মাণ হিচাপে ভবা হোৱা নাছিল, প্ৰতিটো লিংগই লোৱা ভূমিকাকো লিংগবাদী বুলি ভবা হোৱা নাছিল।[7] এই সময়ছোৱাত জৈৱিক পাৰ্থক্যৰ ওপৰতো গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছিল।[8] ই ৰঙৰ মহিলা, বা নিম্ন আৰ্থ-সামাজিক মৰ্যাদাৰ মহিলাক বিবেচনা আৰু যুঁজ দিয়া নাছিল।[9] ইয়াৰ উপৰি ই উপনিবেশিকৰণক শক্তিশালী কৰি তুলিছিল, লগতে বিভিন্ন জাতিৰ মহিলাসকলৰ কামোদ্দীপকতা বৃদ্ধি কৰিছিল।[9] প্ৰথম ঢৌৰ তত্ত্ববিদসকলেও ৰঙৰ মহিলাসকলে অৰিহণা যোগোৱা সকলো সক্ৰিয়তাক এৰি দিয়ে। এই সময়ছোৱাত বিলোপবাদী বা ভোটাধিকাৰ আন্দোলনৰ বাবে মাৰিয়া ষ্টুৱেৰ্ট, আৰু ফ্ৰান্সিছ ই. ডব্লিউ. হাৰ্পাৰৰ দৰে কৰ্মীসকলৰ কোনো কৃতিত্বৰ কথা কোৱা হোৱা নাই।[10][11] প্ৰথম ঢৌৰ নাৰীবাদ পুৰুষকেন্দ্ৰিক অৰ্থাৎ ইয়াক পুৰুষে নাৰীক দেখাৰ ধৰণৰ ৰূপত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।[9] প্ৰথম ঢৌৰ নাৰীবাদৰ আন এটা বিষয় হ'ল বগা, মধ্যবিত্তীয় মহিলাসকলে নাৰীৰ সমস্যা কি আৰু কি নহয় সেইটো নিৰ্ণয় কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল।[12]ইয়াৰ উপৰিও কোৱা হয় যে বগা মৌলিক প্ৰথম ঢৌৰ বহু নাৰীবাদীয়ে ৰঙৰ মহিলাৰ সৈতে মিত্ৰতা কৰিছিল যদিও মধ্যবিত্তীয়, বগা মহিলাৰ বাবে অগ্ৰগতিৰ পথত উপনীত হ’ব পাৰে বুলি ভাবি মৌন হৈ আছিল।[13][14]

তথ্যসূত্ৰ

1. Tong, Rosemarie (2018). Feminist Thought: A More Comprehensive Introduction. Routledge. ISBN 9780429974878.
2. Lear, Martha Weinman (March 10, 1968). "The Second Feminist Wave: What do these women want?" (en ভাষাত). The New York Times. https://query.nytimes.com/gst/abstract.html?res=9B05E3DD1539E63ABC4852DFB5668383679EDE&legacy=true. 
3. Henry, Astrid (2004). Not My Mother's Sister: Generational Conflict and Third-Wave Feminism. Indiana University Press. পৃষ্ঠা. 58. ISBN 9780253111227. https://books.google.com/books?id=W4U4Ss1OZGoC&pg=PA58. 
4. "First Wave Feminism". BCC Feminist Philosophy. http://bccfeministphilosophy.wordpress.com/tag/first-wave-feminism/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-10-25. 
5. Hewitt, Nancy A. (2010). No Permanent Waves: Recasting Histories of U.S. Feminism. Rutgers University Press. পৃষ্ঠা. 1–12. ISBN 978-0-8135-4724-4. https://www.jstor.org/stable/j.ctt1bmzp2r. 
6. Schneir, Miram (1994). Feminism: The Essential Historical Writings. Vintage Books. পৃষ্ঠা. xiv. ISBN 978-0-679-75381-0. 
7. Hughes, Christina (2002). Key Concepts in Feminist Theory and Research. প্ৰকাশক London, California, New Delhi: SAGE Publications. পৃষ্ঠা. 47–48. ISBN 978-0-7619-6987-7. https://archive.org/details/keyconceptsfemin00hugh. 
8. Joyce, Rosemary A. (2000). Encyclopedia of Feminist Theories. প্ৰকাশক New York, NY: Routledge. পৃষ্ঠা. 47. ISBN 978-0-415-13274-9. https://archive.org/details/encyclopediaoffe0000unse/page/47. 
9. Janowick, Tara (2008). Feminist discourse across the waves: A rhetorical criticism of first, second and third wave women's discourse (MA). Southern Illinois University at Carbondale. সাঁচ:ProQuest. 
10. Richardson, Marilyn. "Maria W. Stewart, an early abolitionist". AARegistry.org. https://aaregistry.org/story/maria-w-stewart-an-early-abolitionist/. 
11. "Frances E.W. Harper". Biography.com. 1 April 2000. https://www.biography.com/people/frances-ew-harper-40710. 
12. Siegel, Deborah L. (1997). "The Legacy of the Personal: Generating Theory in Feminism's Third Wave". Hypatia খণ্ড 12 (3): 46–75. doi:10.1111/j.1527-2001.1997.tb00005.x. 
13. Segal, Lynne (2014). Encyclopedia of Feminists Theories. Routledge. ISBN 978-0-415-13274-9. https://archive.org/details/encyclopediaoffe0000unse. 
14. Gunnarsson, Lena (2008). GEXcel Work in Progress Report Volume III. প্ৰকাশক Sweden: GEXcel and the authors. পৃষ্ঠা. 27. ISBN 978-91-7393-843-3.