|
কুমুদিনী লাখিয়া
কুমুদিনী লাখিয়া (ইংৰাজী: Kumudini Lakhia, জন্ম: ১৭ মে' ১৯৩০) এগৰাকী ভাৰতীয় নৃত্যশিল্পী আৰু নৃত্য নিৰ্দেশক। ভাৰতীয় কথক নৃত্য আৰু চলচ্চিত্ৰসমূহত কোৰিঅগ্ৰাফীৰ বাবে তেওঁ বিশেষভাৱে জনাজাত। ১৯৬৭ চনত তেওঁ গুজৰাটৰ আহমেদাবাদত ভাৰতীয় নৃত্য আৰু সংগীত প্ৰতিষ্ঠান কাদম্ব নৃত্য আৰু সংগীত বিদ্যালয় প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল।[1] সমসাময়িক কথক নৃত্যৰ এগৰাকী পথিকৃৎ কুমুদিনীক ১৯৬০ৰ দশকৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা কথকৰ একক ৰূপৰ পৰা আঁতৰি যোৱাৰ কৃতিত্ব দিয়া হয়। একে সময়তে তেওঁ ইয়াক এটা দলীয় নৃত্যলৈ ৰূপান্তৰিত কৰিছিল। পৰম্পৰাগত কাহিনী বোৰ আঁতৰাই লৈ যোৱা আৰু সমসাময়িক কাহিনীক কথকত যোগ কৰাৰ দৰে উদ্ভাৱনৰ কৃতিত্বও তেওঁক প্ৰদান কৰা হয়।[2][3][4] কৰ্মজীৱনতেওঁ পশ্চিমীয়া দেশসমূহ ভ্ৰমণ কৰা ৰাম গোপালৰ সৈতে ভ্ৰমণ কৰি তেওঁৰ নৃত্য কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু প্ৰথমবাৰৰ বাবে বিদেশী লোকৰ চকুত ভাৰতীয় নৃত্যৰ ওপৰত আলোকপাত কৰিছিল। তাৰ পিছত তেওঁ নিজৰ যোগ্যতাৰ ওপৰত জনপ্ৰিয় নৃত্যশিল্পী আৰু নৃত্য নিৰ্দেশক হৈছিল। তেওঁ প্ৰথমে জয়পুৰ ঘৰাণাৰ বিভিন্ন গুৰু আৰু পিছত শম্ভূ মহাৰাজৰ পৰা নৃত্যৰ প্ৰশিক্ষণ গ্ৰহণ কৰিছিল। তেওঁ বিশেষকৈ তেওঁৰ দলীয় নৃত্য পৰিকল্পনাৰ বাবে জনাজাত। তেওঁৰ আটাইতকৈ বিখ্যাত নৃত্য পৰিকল্পনাৰ ভিতৰত 'ধাবকাৰ' (পালচ), 'যুগল' (দুয়েট), আৰু 'আতাহ কিম' (ক'ত এতিয়া?) উল্লেখযোগ্য। তেওঁ ১৯৮০ চনত দিল্লীৰ বাৰ্ষিক কথক মহোৎসৱত প্ৰদৰ্শন কৰিছিল। তেওঁ হিন্দী ছবি 'উমৰাও জান' (১৯৮১) 'গোপী কৃষ্ণ'ৰ নৃত্য নিৰ্দেশনা কৰিছিল।[5][6] তেওঁ বহুতো শিষ্যৰ গুৰু। তেওঁৰ বিখ্যাত শিষ্যসকলৰ ভিতৰত আছে কথক নৃত্যশিল্পী আদিতি মঙ্গলদাস, বৈশালী ত্ৰিবেদী, সন্ধ্যা দেশাই, দক্ষ শেঠ, মলিক শ্বাহ, ইশ্বিৰা পাৰিখ, প্ৰশান্ত শ্বাহ, উৰ্জা ঠাকুৰ আৰু পাৰুল শ্বাহ ইত্যাদি। ব্যক্তিগত জীৱনতেওঁ ৰাম গোপাল কোম্পানীৰ বেহেলা বাদক ৰজনীকান্ত লাখিয়াৰ সৈতে বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছিল। তেওঁ লিংকনছ ইনত আইন অধ্যয়ন কৰিছিল আৰু ১৯৬০ চনত আহমেদাবাদলৈ গৈছিল। তেওঁৰ এজন পুত্ৰ সন্তান শ্ৰীৰাজ আৰু এগৰাকী কন্যা মৈত্ৰেয়ী আছে। তেওঁ স্বাৰ্থমোৰে মহাবিদ্যালয়ৰ ২০১২-১৩ শিক্ষা বৰ্ষৰ 'কৰ্ণেল ভ্ৰাম্যমাণ অধ্যাপক' আছিল। কোৰিঅ’গ্ৰাফীসমূহ
বঁটা আৰু সন্মানভাৰতীয় কথক নৃত্যৰ ক্ষেত্ৰখনলৈ তেওঁ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে বহুতো বঁটা আৰু সন্মান লাভ কৰিছে। ১৯৮২ চনত তেওঁ সংগীত নাটক একাডেমী বঁটা লাভ কৰিছিল। ১৯৮৭ চনত ভাৰত চৰকাৰে তেওঁক দেশৰ চতুৰ্থ সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান পদ্মশ্ৰী প্ৰদান কৰে। তেওঁ ২০০২-০৩ বৰ্ষৰ বাবে মধ্য প্ৰদেশ চৰকাৰে প্ৰদান কৰা কালিদাস সন্মান লাভ কৰিছিল। ২০১০ চনত ভাৰত চৰকাৰে তেওঁক দেশৰ তৃতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান পদ্মভূষণ আগবঢ়ায়। ২০১১ চনত তেওঁ সংগীত নাটক একাডেমীৰ ঠাকুৰ একাডেমীৰ ঠাকুৰ ৰত্ন বঁটা লাভ কৰিছিল। অধিক পঢ়ক
তথ্য উৎস
বাহ্যিক সংযোগ |
||||||||