اوزبيكيستان

اوزبيكيستان
اوزبيكيستان علم	اوزبيكيستان شعار
النشيد:نشيد اوزبيكيستان الوطنى
الاسم الاصلى
جزء من	اسيا الوسطى [1]
البلد	اوزبيكيستان
الارض و السكان
احداثيات	41°N 66°E   [2]
القاره	اسيا [1]
اعلى قمه	جبل خازريت سولتان (4643 متر )
المساحه	448978 كيلومتر مربع
عاصمه	طشقند
اللغه رسميه	اوزبيكى [3]
التعداد السكانى	34915100 (2021)[4]
الذكور	16797144 (2019)[5] 17124410 (2020)[5] 17468992 (2021)[5] 17838536 (2022)[5]
الاناث	16783206 (2019)[5] 17107641 (2020)[5] 17446107 (2021)[5] 17809564 (2022)[5]
عدد سكان الحضر	16935578 (2019)[5] 17258430 (2020)[5] 17606637 (2021)[5] 17990170 (2022)[5]
عدد سكان الريف	16644772 (2019)[5] 16973620 (2020)[5] 17308463 (2021)[5] 17657930 (2022)[5]
متوسط العمر	71.314 سنه (2016)[6]
الحكم
نظام الحكم	نظام رئاسى
أعلى منصب	شوكت ميرضيايف (8 سبتمبر 2016–)
رئيس الحكومة	عبد الله نجماتوفيتش اريبوف (14 ديسمبر 2016–)
التأسيس والسيادة
تاريخ التأسيس	1991
الناتج المحلى الاجمالى
الاجمالى	69238900000 دولار امريكانى (2021)[7]
معامل جينى
الرقم	35.3 (2003)[8]
مؤشر التنميه البشريه
المؤشر	0.727 (2021)[9]
معدل البطاله	11 نسبة مئوية (2014)[10]
اقتصاد
معدل الضريبه القيمه المضافه	20 نسبة مئوية
السن القانونيه	16 سنة
بيانات تانيه
العمله	سوم اوزبيكيستانى
دومين اعلى مستوى	.uz
أرقام التعريف البحريه	437
الموقع الرسمى	الموقع الرسمى
ايزو 3166-1 الفا-2	UZ
رمز الهاتف الدولى	+998
تعديل مصدري - تعديل

علم اوزبيكيستان

مكان اوزبيكيستان فى الخريطه

جمهورية اوزبيكيستان (بالاوزبيكى:O‘zbekiston Respublikasi )بلد مالهاش سواحل فى من اسيا الوسطى كانت واحده من الجمهوريات اللى تبع الاتحاد السوفييتى السابق. ليها حدود مشتركه مع كازاخستان فى الغرب و الشمال ، و مع كيرجيزستان و طاجيكيستان فى الشرق ، و مع افغانيستان و توركمينيستان فى الجنوب.عدد السكان فيها 27,727,435 (2009).العاصمه بتاعتها طشقند. اللغه الرسميه بتاعتها هى الاوزبيكى.

التاريخ

اوزبيكيستان كلمة مكونة من مقطعين، الاول أوزبيك، و هيا كلمة بالتركي، معناها "سيد نفسه"، و هيا فى نفس الوقت اسم الشعب اللى ساكن المنطقة دي، و الكلمة التانية و هيا "ستان" و هيا كلمة فارسية معناها ارض، فيبقى معنى الكلمتين ارض الأوزبيك.أوزبيكستان تاريخها طويل، كانت دايم جزء هام فى طريق الحرير التجاري، و سكنتها القوميتين التركية و الفارسية، قبل الاسلام كانت تبع دولة الجوك ترك. و بعد دخول الاسلام فى القرن التامن الميلادى سارت حته من الامبراطوريه الفارسيه السامانيه و بعدين فى وقت الامير تيمور لنك سارت مركز الامبراطوريه التركية التيموريه، و اللى عاصمتها سمرقند و فى اوائل القرن الستاشر غزوها الاوزبيك (قوميه عرقيه تبع قوميات الترك). فى القرن التسعتاشر ضموها الروس لامبراطوريتهم القيصريه و ورثها الاتحاد السوفييتى فى 1924 و بقا اسمها الجمهوريه الاوزبكيه الاشتراكيه السوفييتيه و اخيرا استقلت يوم 31 اغسطس 1991.

الاقتصاد

الاقتصاد الاوزبيكيستانى بيعتمد بشكل اساسى على انتاج المواد الاوليه زى القطن و الدهب و اليورانيوم و الغاز الطبيعى.

المشاكل

حقوق الانسان فى اوزبيكيستان بتنتقدها المنظمات الدوليه و 45% من عدد السكان بيعيشو على اقل من 1.25 دولار فى اليوم.

التقسيم الادارى

اوزبيكيستان متقسمه لاتناشر مقاطعه ( فيلويات :viloyat) و من المدن الرئيسيه:

• طشقند (Toshkent): العاصمه و اكبر مدينه (عدد سكانها حوالى 3 مليون واحد) و معنى اسنها الحرفى هو (مدينة الحجر) ببالاشاره للبوابات التاريخيه الضخمه اللى اتدمرت كلها فى الوقت الحاضر.
• بوخارا (Buxoro) : خامس اكبر مدينه و مشهوره بوقوعها على طريق الحرير و بتاريخها القديم و اهميتها الثقافيه و التجاريه و الدينيه فى منطقة وسط اسيا.
• سمرقند (Samarqand): تانى اكبر مدينه فى اوزبيكيستان و كمان موقعها اللى فن نص طريق الحرير اداها اهميه تاريخيه كبيره. فى سنة 2001 ضمتها اليونيسكو لليستة التراث العالمى و وصفتها بـ سمرقند ، ملتقى الحضارات.
• نامانجان (Namangan): تالت اكبر مدينه و مشهوره بصناعة الاكل المعلب و زراعة القطن.نامانجان مركز مهم للصحوه الاسلاميه فى البلد و فيها لوحدها 600 جامع و 20 مدرسه دينيه.

فيه فايلات فى تصانيف ويكيميديا كومونز عن:

اوزبيكيستان

مصادر

1. https://www.workwithdata.com/place/uzbekistan — تاريخ الاطلاع: 11 اكتوبر 2024
2.   {{cite web}}: Empty citation (help)
3. الباب: 115
4. الناشر: مجموعة البنك الدولي
5. الناشر: قاعدة بيانات البنك الدولي
6. http://data.uis.unesco.org/Index.aspx?DataSetCode=DEMO_DS
7. https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?most_recent_value_desc=false
8. https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=UZ
9. https://hdr.undp.org/data-center/human-development-index#/indicies/HDI — الناشر: برنامج الامم المتحده الانمائى — تاريخ النشر: 2022
10. http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS