Muela (cheomorfolochía)

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Envista d'a Muela de Monchén con Cantaviella (Teruel) debant.

Muela ye un pueyo u mont con un extenso cabo alto plano[1] u concavo formau por un cinglo d'estratos duros cuasi horizontals, por un regular de calsineras.

Muelas d'a depresión d'Ebro

En a depresión d'Ebro y en antigas cuencas sedimentarias terciarias d'o centro y este d'a peninsula Iberica son tipicas as muelas con teito de calsinera si representan o centro d'a cuenca u con teito de piedra d'arena u almendrón si son d'a marguin d'a cuenca, como se veyen en la zona d'o Guadalop y Matarranya.

Belunas son extensas plataformas estructurals, belatras con dimensions mes redueitas se pueden considerar como pueyos testigo derivaus d'ixas plataformas, y por erosión d'o cinglo que las proteche pueden convertir-se en antepueyos.

Muelas d'o mesozoico d'o Sistema Iberico

Bi ha muelas en materials mesozoicos d'o Sistema Iberico con cabo alto concavo que se relacionan con sinclinals pendius, constituindo releus invertius. Encara que toponimicament bel sinclinal pendiu siga una muela, cheomorfolochicament no se puede considerar muela que las que tienen lo cinglo d'alto horizontal u cuasi horizontal.[2] A mayor part s'han feito en materials cretacios, pero atras como a Muela de Fridas s'han feito en materials churasicos.

Muelas d'o terciario d'o Sistema Iberico

En a fuesa de Teruel as muelas se formoron principalment en o Cuaternario con o proceso d'encaixamiento d'os ríos d'a cuenca hidrografica d'o Guadalaviar, en rematar as zagueras deformacions tectonicas d'o Plioceno superior[3].

Referencias

  1. ↑ (es) Juan Antonio Frago Gracia Toponimia navarroaragonesa del Ebro (IV): Orónimos ISSN 0210-5624, Vol. 30-31, 1982 , pachinas. 23-62 [1]
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 (es) José Luis Peña Monné et al. : Geomorfología de la Provincia de Teruel. Instituto de Estudios Turolenses, 1984. p 94.
  3. ↑ (es) Mateo Gutiérrez Elorza, José Luis Peña Monné: Las formas del relieve de la provincia de Teruel. "Cartillas Turolenses Nº 7º". Instituto de Estudios Turolenses, 1990. pp 46-48.

Bibliografía