Himno Europeu
L'Himno Europeu u "Oda a o Enfuelgo" (títol orichinal en alemán: "Ode an die Freude") ye o cuatreno y zaguer movimiento d'a Nuena Sinfonía de Ludwig van Beethoven, composata en 1823 por o musico d'orichen alemán. O Consello d'Europa esleyié ista cantata como Himno Europeu ta representar a Europa en o suyo conchunto, encara que oficialment ye emplegata por o mesmo Consello d'Europa y as institucions d'a Unión Europea. OrichenFriedrich Schiller escribié en 1785 a poesia "Ta lo enfuelgo" (títol orichinal en alemán: "An die Freude") ta celebrar a humanidat de l'hombre. Dimpues d'a suya muerte, a poesía estió amprata ta meter coro en o movimiento no. 4 d'a 9a Sinfonía de Beethoven. AdopciónEn 1955, o conde Richard Nikolaus von Coudenhove-Kalergi proposa o preludio d'a Oda a lo Enfuelgo d'a Sinfonia N.9 de Beethoven como cantata u himno ta Europa. En 1971, l'Asamblea Parlamentaria d'o Consello d'Europa decidió adoptar o preludio como Himno Europeu. Oficialment, l'himno se presenta en Estrasburgo lo 19 de chinero de 1972, en una tuca d'o Consello de Ministros Europeus. A Diada d'Europa, o 9 de mayo de 1972, una campanya institucional de comunicación informó a os ciudadans europeus, pero dica 1985 l'Himno Europeu no estió adoptau por os presidents d'os estaus miembros d'os países d'a Comunidat Europea (dimpues de 1993, Unión Europea). A ideya no yera de sacar os himnos nacionals d'os estaus miembros, sino celebrar as valors compartitas y a suya unión en a diversidat. En l'actual Tractau de Lisbona, os sinyals d'identidat europeus no son contemplaus, pero bi ha una declaración adhibita a o tractau an qu 16 estaus reconoixen oficialment os sinyals d'identidat. MusicaHerbert von Karajan estié o musico encargau d'escribir tres arreglos instrumentals (piano, instrumentos de viento y orquesta sinfonica). A versión oficial estié enrechistrata por o mesmo mayestro Karajan y a Orquesta Filharmonica de Berlín en febrero-marzo de 1972. A durata ye de 2 menutos y 15 segundos, encá que o Parlamento Europeo limitó ista durata a 2 menutos y 7 segundos en as cerimonias oficials. O compás ye ralentizau de tempo 120 a la negra a tempo 120 a la blanca. A instrumentalización refuerza la sonoridat en detrimento d'a riqueza y textura d'o timbre. ParolaOficialment, l'himno no tien parola. As letras de Friedrich Schiller sirven ta diferenciar a Oda a lo Enfuelgo, cantata por os coros de musica, y l'Himno Europeu. Sindembargo, o compositor Peter Roland, d'orichen austriaco, ufrié una versión a Romano Prodi cuan iste estió president d'a Comisión Europea en a trobada celebrata en Viena en febrero de 2004. Ista versión ye feita en latín, “lingua franca”, y expresa o lema europeu “unius en a diversidat” gracias a os ideyals d'a unidat d'Europa: libertat, paz y solidaridat. Versions en aragonésOda a lo Enfuelgo (traducción no musical en aragonés)
Enfuelgo, polita purna d'os dioses, Himno Europeu (traducción no musical en aragonés)
Europa ye unita, Reinen en Europa ta cutio, Ciudadans d'Europa, Himno Europeu (traducción musical en aragonés)
Europa ye unita, Canta Europa y reina ta cutio, Ciudadana y ciudadano, Versions orichinalOde an die Freude (versión orichinal en alemán)
Freude, schöner Götterfunken, Europa (versión orichinal en latín)
Est Europa nunc unita Semper regant in Europa Cives, floreat Europa, Vinclos |