Baixo lusacián
O baixo lusacián (en alemán Niederlausitzisch) ye un dialecto de l'alto alemán central oriental parlau en o norte de Saxonia y o sud de Brandemburgo en as rechions de Baixa Lusacia (Cottbus) y a parti norte de l'Alta Lusacia (Hoyerswerda). Ye prou diferenciau d'os dialectos baixo alemans charraus arredol y en o norte de Berlin asinas como d'o grupo de dialectos saxons charraus en Saxonia y a luenga eslava d'os sorabos. As dos rechions tenioron muitas influyencias de diferents dialectos, mas que mas dimpués d'a Segunda Guerra Mundial. Refuchiaus plegaus de Prusia Oriental y Silesia s'estableixioron en istas zonas dimpués d'estar forachitaus d'as suyas rechions d'orichen. Dimpués d'a fundación d'a Republica Democratica Alemana y d'un gran desenvolique economico prevocau por a puyada d'as extraccions de lignito, chents de Mecklemburgo, Turinchia, Saxonia y Saxonia-Anhalt se tresladoron enta a rechión de Lusacia ta aproveitar-sen d'o desenvolique. Debiu a ista influyencia d'atros dialectos alemans, o baixo lusacián nunca no ha estau muit diferent de l'alemán estándard. CaracteristicasO baixo lusacián no tien guaires parolas propias. Son tipicos os sincopes y apocopes que tamién se fan servir en os dialectos vecins. Cal destacar en l'articulación que a ⟨r⟩ gutural, que en alemán estándard ye ⟨er⟩ [ɐ] en baixo lusacián ye ⟨a⟩ [a]:
En prencipio de parola a ⟨r⟩ siempre se pronuncia, encara que cuasi no se siente cuan ye en mel meyo d'una parola. O mesmo efecto puet veyer-se en a letra ⟨e⟩ [ɛ] que tamién se fa mas feble en as rematanzas, o cambeo de ⟨au⟩ [aʊ] por ⟨o(h)⟩/⟨oo⟩ [oː], y l'alargamiento de ⟨ei⟩/⟨ai⟩ [aɪ] a ⟨ee⟩ [eː]:
A ⟨i⟩ [ɪ] curta se pronuncia alto u baixo como a ⟨ü⟩ ([y] u [ʏ]) de l'alemán estándard:
Existe amás una forma diferent ta o preterito perfecto:
Vinclos externos
|