Tiếng Ojibwe

Tiếng Ojibwe
Tiếng Ojibwa
Anishinaabemowin, ᐊᓂᐦᔑᓈᐯᒧᐎᓐ
Phân bố thời tiền Colombo của các phương ngữ Ojibwe
Phát âmBản mẫu:IPA-alg
Sử dụng tạiCanada, Hoa Kỳ
Khu vựcCanada: Quebec, Ontario, Manitoba, Saskatchewan, có những nhóm nhỏ Alberta, British Columbia; Hoa Kỳ: Michigan, Wisconsin, Minnesota, có các nhóm nhỏ ở North Dakota, Montana
Tổng số người nói90.000 (1990–2010), 100.880 nếu tính cả các phương ngữ mà Ethnologue không liệt kê.
Dân tộcNgười Ojibwe
Phân loạiAlgic
Hệ chữ viếtLatinh (nhiều biến thể ở cả hai nước),
Hệ âm tiết tự Ojibwe ở Canada,
Hệ âm tiết tự Algonquin Hồ Lớn ở Hoa Kỳ
Mã ngôn ngữ
ISO 639-1oj
ISO 639-2oji
ISO 639-3tùy trường hợp:
ojs – Ojibwa Severn
ojg – Ojibwa Đông
ojc – Ojibwa Trung
ojb – Ojibwa Tây Bắc
ojw – Ojibwa Tây
ciw – Chippewa
otw – Ottawa
alq – Algonquin
Glottologojib1241  Ojibwa[1]
Linguasphere62-ADA-d (Ojibwa+Anissinapek)
Vị trí của tất cả đặc khu cho người Anishinaabe và thành phố có người Anishinaabe tại Bắc Mỹ.
Bài viết này có chứa ký tự ngữ âm IPA. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode. Để biết hướng dẫn giới thiệu về các ký hiệu IPA, xem Trợ giúp:IPA.

Tiếng Ojibwe, còn gọi là Ojibwa,[1][2][3] Ojibway, Otchipwe,[4] là một ngôn ngữ bản địa châu Mỹ thuộc nhóm ngôn ngữ Algonquin.[5][6] Ngôn ngữ này gồm nhiều phương ngữ mang tên riêng và có khi cả hệ chữ viết riêng. Không có phương ngữ nào nổi trội hơn hẳn và không có hệ chữ viết nào chung cho mọi phương ngữ.

Tiếng Ojibwe hiện diện ở Canada (từ tây nam Quebec qua Ontario, Manitoba, Saskatchewan, với các cộng đồng xa cách ở Alberta)[7][8] và Hoa Kỳ (từ Michigan, Wisconsin đến Minnesota, một số cộng đồng ở North Dakota và Montana, đồng thời có những cộng đồng nhỏ ở Kansas và Oklahoma do đạo luật Di dời người Anh-điêng).[8][9] Tuy có bất đồng nhất định trong việc phân loại phương ngữ, ít nhất tiếng Ojibwe có các phương ngữ sau: Algonquin, Ojibwe Đông, Ottawa (Odawa), Ojibwe Tây (Saulteaux), Oji-Cree (Ojibwe Severn), Ojibwe Tây Bắc, Ojibwe Tây Nam (Chippewa). Dựa trên nghiên cứu thực địa, J. R. Valentine cũng tách ra vài phương ngữ nữa: Ojibwe Berens ở tây bắc Ontario (mà ông cho rằng không nằm trong Ojibwe Tây Bắc), Ojibwe Bắc (hồ) Superior, và Ojibwe Nipissing. Ông không công nhận Ojibwe Trung (≈ Bắc Superior + Nipissing).[10]

Tình trạng tiếng Ojibwe tương đôi ổn định so với các ngôn ngữ khác. Waadookodaading Ojibwe Language Immersion School (Trường chuyên ngữ Ojibwe Waadookodaading) chỉ giảng dạy cho học viên bằng tiếng Ojibwe.[11]

Nguồn tham khảo

  1. ^ a b Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Ojibwa”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
  2. ^ “Documentation for ISO 639 identifier: oji”. ISO 639-2 Registration Authority - Library of Congress. Truy cập ngày 4 tháng 7 năm 2017. Name: Ojibwa
  3. ^ “Documentation for ISO 639 identifier: oji”. ISO 639-3 Registration Authority - SIL International. Truy cập ngày 4 tháng 7 năm 2017. Name: Ojibwa
  4. ^ R. R. Bishop Baraga, 1878. A Theoretical and Practical Grammar of the Otchipwe Language
  5. ^ Goddard, Ives, 1979.
  6. ^ Bloomfield, Leonard, 1958.
  7. ^ Valentine, J. Randolph, 1994, p. 6.
  8. ^ a b Nichols, John, 1980, pp. 1–2.
  9. ^ Rhodes, Richard, and Evelyn Todd, 1981.
  10. ^ Valentine, J. Randolph, 1994, p. 456.
  11. ^ “Waadookodading: Ojibwe Language Immersion School”. theways.org.

Liên kết ngoài

Wikipedia Tiếng Ojibwe (thử nghiệm) tại Wikimedia Incubator