Dã Tốc Cai

Dã Tốc Cai
也速該
Thụy hiệuThần Nguyên hoàng đế
Miếu hiệuLiệt Tổ
Thông tin cá nhân
Tên đầy đủ 
ᠶᠢᠰᠦᠭᠡᠢᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ Есүхэй 也速該
Yesügei Dã Tốc Cai
Sinh
Ngày sinh
1134
Nơi sinh
Mông Ngột Quốc
Mất
Thụy hiệu
Thần Nguyên hoàng đế
Ngày mất
1171
Nơi mất
Mông Ngột Quốc
Nguyên nhân mất
đầu độc
An nghỉ
Miếu hiệu
Liệt Tổ
Giới tínhnam
Gia quyến
Thân phụ
Bartan Baator
Anh chị em
Daridai Otchigin, Nhiếp Côn Đại Tư, Mönggetu Qiyan
Phối ngẫu
Hạ Ngạch Luân, Tốc Xích Cách Lặc
Hậu duệ
Thành Cát Tư Hãn, Chuyết Xích Cáp Tát Nhi, Cáp Xích Ôn, Thiếp Mộc Cách, Biệt Khắc Thiếp Nhi, Biệt Lý Cổ Đài, Thiếp Mộc Luân
Gia tộcClan Kiyand, Bột Nhi Chỉ Cân
Nghề nghiệpchiến binh
Tôn giáoTengri giáo
Quốc tịchMông Ngột Quốc

Dã Tốc Cai Bạt Đô hay Dũng sĩ Dã Tốc Cai (tiếng Mông Cổ: Yesügei Baghatur, chữ Hán: 也速該; 1133—1170) là thủ lĩnh của tộc Kiyad người Mông Cổ và là cha của Thiết Mộc Chân tức Thành Cát Tư Hãn sau này. Ông là một người cha nghiêm khắc, dũng cảm, hết lòng vì con. Sau này nhà Nguyên là hậu duệ đã truy tôn ông là Liệt Tổ Thần Nguyên hoàng đế.

Đặt tên con

Theo Bí sử Mông Cổ thì Dã Tốc Cai cướp bà Ha Ngạch Luân từ bộ tộc Miệt Nhĩ[1] và cưới bà sinh ra một đứa bé trai. Trong lúc vợ đang sinh thì Dã Tốc Cai đi đánh nhau và bắt được một người tù binh. Để kỷ niệm chiến thắng, ông đã lấy tên người tù binh đó đặt cho con mình tức là Thiết Mộc Chân. Ông đã nuôi Thiết Mộc Chân khôn lớn.

Bị đầu độc

Một lần ông đưa Thiết Mộc Chân đi dạm hỏi vợ với bộ lạc Onggút, cuộc dạm hỏi thành công và Bột Nhi Thiếp (Börte) cũng thích Thiết Mộc Chân. Nhưng trên đường về ông có ghé lại trại của kẻ thù dự bữa tiệc, dùng rượu với họ và bị đầu độc.[2] Ông bị ngấm thuốc và chết trên đường về nhà.[3]

Gia phả

 
 
 
 
Dã Tốc Cai
 
 
 
 
 
Nguyệt Luân thái hậu
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Biệt Lặc Cổ Đài
 
Biệt Khắc Thiếp Nhi
 
Thiết Mộc Ca Oát Xích Cân
 
Hợp Xích Ôn
 
Chuyết Xích Cáp Tát Nhi
 
Thiết Mộc Chân (Thành Cát Tư Hãn)
 
Bột Nhi Thiếp
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Truật Xích
 
 
Sát Hợp Đài
 
 
 
Oa Khoát Đài
 
 
Đà Lôi

Tham khảo

  1. ^ Waley, Arthur (13 tháng 5 năm 2013). The Secret History of the Mongols: And Other Pieces (bằng tiếng Anh). Routledge. tr. 222–225. ISBN 978-1-136-74824-0.
  2. ^ Cleaves, Francis Woodman (1982). The Secret History of the Mongols: Translation (bằng tiếng Anh). Harvard-Yenching Institute. tr. 17. ISBN 978-0-674-79670-6.
  3. ^ Weatherford, Jack (2005). Genghis Khan and the Making of the Modern World. Crown Publishing Group. tr. 18.

Liên kết ngoài

  • Tư liệu liên quan tới Dã Tốc Cai tại Wikimedia Commons