Sobiesław Zasada
Sobiesław Zasada (po prawej) na okładce El Grafico (1967)
Sobiesław Jan Zasada (ur. 27 stycznia 1930 w Dąbrowie Górniczej ) – polski kierowca rajdowy, ekonomista i przedsiębiorca .
Życiorys
Absolwent Akademii Handlowej w Krakowie .
Kierowca fabryczny Steyr Puch (3 lata), Porsche (5 lat), BMW (2 lata) i Mercedes-Benz (3 lata). Autor wielu książek m.in.: „Samochód, Rajd, Przygoda” i „Moje rajdy”, opisujących jego rajdowe przygody oraz „Szybkość bezpieczna”, „Szybkość bezpieczna – Safari”, a także ich poszerzonej wersji „Szerokiej drogi. Doskonalenie techniki jazdy”.
W 1977 założył w Krakowie działającą do dziś firmę polonijną „Alpha” produkującą głównie zamki błyskawiczne, obecnie zajmującą się również przetwórstwem tworzyw sztucznych.
W latach 1981–1986 był konsultantem w pionie rozwoju firmy Porsche AG . Od 1990 współpracuje z przedsiębiorstwem Mercedes-Benz (do 1996 był generalnym przedstawicielem koncernu w Polsce ). Utworzył grupę kapitałową, która w latach 90. XX wieku przejęła kontrolę nad największymi polskimi producentami ciężarówek i autobusów i kontrolowała wówczas m.in. przedsiębiorstwa Autosan i Jelcz , w ramach spółki Polskie Autobusy .
Sobiesław Zasada jest prezesem rady nadzorczej Grupy Zasada [1] , jednej z większych grup kapitałowych w Polsce, która działa w branżach: motoryzacyjnej, deweloperskiej, produkcyjnej i lifestyle'owej.
Został członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010 [2] oraz przed wyborami prezydenckimi w 2015 [3] .
Sobiesław Zasada powrócił do rajdów w Rajdzie Safari 2021 , co czyni go najstarszym kierowcą startującym w rajdowych mistrzostwach świata [4] [5] [6] . Wcześniej startował w Rajdzie Safari 8 razy, ostatni raz w 1997[5] .
Jego żoną od 1952 była Ewa Zasada (1930–2021), która wielokrotnie była także jego pilotem w rajdach samochodowych[7] .
Nagrody
Laureat Nagrody Kisiela 1996. W 2001 otrzymał medal Kalos Kagathos [8] , w 2009 nagrodę Laur Magellana za całokształt działalności zawodowej[9] . W 2021 został uhonorowany Nagrodą Miasta Krakowa [10] . W 2024 roku został uhonorowany nagrodą Małopolanina Roku 2023[11] .
W 1967 zwyciężył, a ponadto jeszcze cztery razy znalazł się w dziesiątce najlepszych sportowców Polski w Plebiscycie „Przeglądu Sportowego” (1966 – 4 m., 1967 – 1 m. , 1968 – 6 m., 1971 – 6 m., 1978 – 6 m.)[12] .
Odznaczenia
1 czerwca 2000 został odznaczony przez Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski [13] , został również odznaczony Krzyżem Oficerskim (1974) i Krzyżem Kawalerskim (1968) tego orderu. Pięciokrotnie otrzymał Złoty Medal „Za Wybitne Osiągnięcia Sportowe” [14] .
W marcu 2024 otrzymał Złotą Odznakę „Za Zasługi dla Sportu” [15] .
Osiągnięcia
w młodości rzucał oszczepem (rekord życiowy 55,65 m w 1951),
3 złote medale mistrza Europy w rajdach 1966 , 1967 , 1971 ,
3 srebrne medale wicemistrza Europy w rajdach 1968 , 1969 , 1972 ,
8-krotny rajdowy mistrz Polski, 1960 , 1961 , 1963 , 1966 , 1967 , 1968 , 1971 , 1973
zwycięzca 148 rajdów samochodowych, w tym[16] :
Rajd Polski : 1964, 1967, 1969, 1971
Rajd Barbórka : 1965, 1966, 1969
Rajd Dolnośląski : 1959, 1961, 1962, 1966, 1969, 1971, 1972, 1973
Rajd Wisły : 1959, 1961, 1963, 1965, 1966, 1967, 1969, 1973
Rajd Kormoran : 1968, 1973
Rajd Ziemi Lubelskiej : 1962
Świętokrzyski Rajd Samochodowy : 1962
Rajd Ziemi Krakowskiej: 1966
Rajd Kraków – Rzeszów : 1967
Rallye Vltava: 1964
Rajd Wartburga : 1964
Rallye Adriatique: 1965
Gran Premio Argentino: 1967
Rajd Austrii : 1967
Rajd NRD : 1971, 1972
Rajd Trzech Miast: 1972
Rajd Złote Piaski : 1972
Rallye Slovensko Tatry: 1973
Rajd Press-on-Regardless : 1975
Gwiazda w Alei Gwiazd Sportu we Władysławowie
2009 – miejsce 33 (800 mln zł)
2008 – miejsce 32 (1000 mln zł)
2007 – miejsce 25 (1000 mln zł)
2006 – miejsce 43 (400 mln zł)
2005 – miejsce 38 (405 mln zł)
2004 – miejsce 35 (450 mln zł)
2003 – miejsce 32 (420 mln zł)
2002 – miejsce 29 (400 mln zł)
2001 – miejsce 20
2000 – miejsce 14
1999 – miejsce 11
1998 – miejsce 5
1997 – miejsce 5
1996 – miejsce 5
1995 – miejsce 19
1994 – miejsce 7
1993 – miejsce 14
1992 – miejsce 11
1991 – miejsce 7
1990 – miejsce 2
Publikacje książkowe
1970: „Samochód, Rajd, Przygoda”, wyd. Sport i Turystyka, s. 267.
1970, 1992, 1993, 2002: „Szybkość bezpieczna. Rajdy świata”, wyd. Motorpress, s. 366. ISBN 83-923153-1-6 (tłumaczona na języki: czeski 1974 i 1975, bułgarski 1977, litewski 1979 i 2002, łotewski 1982 i 2004, rosyjski).
1978: „Uwagi i rady Sobiesława Zasady”, wyd. WKŁ, s. 165. (współautor: Dariusz Piątkowski).
1996: „Moje rajdy”, wyd. Moto-Press. ISBN 83-905612-1-2 .
2004: „Szybkość bezpieczna – Safari”, wyd. Przedsiębiorstwo Zagraniczne ALPHA, Kraków, s. 224. ISBN 83-902196-1-1 .
2009: „Szerokiej drogi. Doskonalenie techniki jazdy”, wyd. STO, s. 202. ISBN 978-83-60003-29-9 .
2020: „Moje rajdy”, wyd. Oficyna Wydawnicza Przybylik &, Warszawa, ISBN 978-83-956193-0-4
Przypisy
↑ Władze spółki [online], zasada.pl [dostęp 2017-02-28] (pol. ) .
↑ Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego [online], onet.pl , 16 maja 2010 [dostęp 2014-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-20] .
↑ Barbara B. Sowa Barbara B. , Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała Lista [online], Dziennik.pl, 16 marca 2015 [dostęp 2015-03-21] .
↑ 91-letni Zasada dojechał do mety pierwszego etapu Rajdu Safari [online], TVN24.pl [dostęp 2021-06-25] (pol. ) .
↑ a b Sobieslaw Zasada: Q & A [online], WRC - World Rally Championship [dostęp 2021-06-25] (ang. ) .
↑ 91-year-old to break record for oldest WRC driver on Safari [online], DirtFish, 21 czerwca 2021 [dostęp 2021-06-25] (ang. ) .
↑ Grzegorz Chmielewski, Janusz Szymanek Alfabet małopolskich automobilistów , wyd. Auto Klub Dziennikarzy Sportowych, Warszawa 2022, s. 188-191
↑ Małgorzata Tomecka The Elite of “Kalos Kagathos” in Poland , w: Athens Journal of Sports (Volume 6, Issue 1), s. 38
↑ Sobiesław Zasada z Laurem Magellana . auto-swiat.pl, 2009-02-15. [dostęp 2022-04-02].
↑ Nagrody Miasta Krakowa 2021 . bip.krakow.pl. [dostęp 2022-04-02].
↑ Krzysztof Witkowski i Sobiesław Zasada Małopolaninami Roku 2023 [online], krakow.tvp.pl, 22 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-22] .
↑ Kazimierz Marcinek Plebiscyty. Od Kuchara do Maliny , wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1988, s. 133, 137, 141, 153, 181
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 czerwca 2000 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2000 r. nr 28, poz. 558 ).
↑ GRUPA ZASADA | SOBIESŁAW ZASADA [online], zasada.pl [dostęp 2022-10-22] .
↑ Post Sławomira Nitrasa [online], twitter.com, 29 marca 2024 [dostęp 2024-03-29] .
↑ Wyniki na stronie ewrc-results.com
↑ Sobiesław Zasada – Ranking 100 Najbogatszych Polaków – edycja 2009 .
Linki zewnętrzne
Rajdowi mistrzowie Europy
ERC
Rajdowi mistrzowie Polski