Była jedną z jedenaściorga dzieci, z których przeżyło siedmioro. Wcześnie straciła ojca Michała Kowalczyka i zmuszona była pracować na roli, pomagać matce i rodzeństwu. Ukończyła trzy oddziały szkoły powszechnej – nie miała czasu ani odpowiedniego do szkoły ubrania. Wyszła za mąż za fryzjera Stanisława Wiśniosa ze Starachowic. Zmarło jej pierwsze dziecko, wychowała dwóch synów Pawła i Norberta, owdowiała w roku 1966.
Działalność artystyczna
Na malowanie, które było jej pasją od dzieciństwa nie było czasu, ani ludzkiego zrozumienia. Swój artystyczny zapał realizowała w modlitwie, pieśniach, baśniach i fantazji. Zdobiła domowe przedmioty, malowała "po rosie", węglem na płotach, gliną po kamieniach, a czasem ukradkiem nocą farbkami do bielizny na kawałkach worków po cemencie czy na arkuszach pakunkowego papieru. O ujawnieniu talentu Marianny Wiśnios zdecydował przypadek. Aniela Grotowska, nauczycielka syna Pawła zainteresowała się w 1972 roku jego "niesamodzielną", a interesującą pracą domową. Zachęciła Mariannę do malowania i od tego czasu zaczął się odmieniać los malarki.
Jej obrazy po raz pokazano na wystawie twórców ludowych w Iłży w 1972 roku – zdobyła wyróżnienie. Na wystawie sztuki ludowej ziemi kieleckiej w 1974 na Zamku w Szydłowcu uzyskała I nagrodę. Pierwsza wystawa indywidualna Marianny Wiśnios miała miejsce w Muzeum Narodowym w Kielcach w roku 1976. Następna prezentacja prac uznanej już artystki odbyła się w Muzeum Narodowym w Kielcach w czasie obchodów 80-lecia istnienia muzeum.
Malowała bez wytchnienia, dzień i noc, dokąd starczało papieru, kredek, farb i flamastrów. Wystawiano jej prace wielokrotnie w Kielcach, a także w Warszawie (1974, 1983, 1990), w Częstochowie (1981, 1982), w Starachowicach (1985), w Sandomierzu (1986), w Radomiu (1986, 1994), w Łodzi (1987), w Krakowie (1992), w Miechowie (1994), we Wrocławiu (1995), w Kozienicach (1996) i w wielu innych miejscach. Prace z prywatnych zbiorów prezentowano w RFN (z kolekcji Kariny i Ludwiga Zimmererów), w USA (z kolekcji Bolesława i Liny Nawrockich), w Meksyku (z kolekcji Leszka Macaka), w Muzeum Narodowym w Kielcach (z kolekcji Barbary i Czesława Erberów z okazji 85-lecia malarki), w Brukseli 1993 r. (z kolekcji Jerzego Krzewickiego), w Gorlicach, Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów (4.09. – 29.09.2010); Dębica, Galeria Sztuki Miejskiego Ośrodka Kultury (20.11. – 11.12.2010) (z kolekcji Jerzego Krzewickiego);
Kielce, Muzeum Narodowe – „Aniołowie w malarstwie Marianny Wiśnios” (16.12.2010 – 10.01.2011).
Marianna Wiśnios ze względu na pogarszający się stan zdrowia zamieszkała w 1993 roku w Wąchocku u syna Norberta i synowej Anieli. Tamże zmarła 24 października1996 roku, gdzie została również pochowana. Artystka malowała do ostatnich chwil życia. Na jej stole pozostały szkice na kartonach i niedokończone obrazy. W rodzinnych Ratajach przy kaplicy św. Zofii w 11 czerwca 2000 roku umieszczono głaz z tablicą poświęconą artystce.
Omówienie twórczości
Twórczość Marianny Wiśnios klasyfikowana jest między malarstwem naiwnym, ludowym, nieprofesjonalnym i prymitywnym. Przelewała na papier swoje uczucia, modlitwy, setki spamiętanych legend, opowieści i przyśpiewek, żywoty świętych i różnorodne motywy chrześcijańskie. Część jej twórczości stanowią "różańce" – ilustrowane i skrzętnie odliczane codzienne modlitwy. Po zakończeniu – niszczyła je zwykle. Udało się jednak ocalić część z tych bardzo osobistych obrazów – dokumentów duchowości. Wiele z tysięcy namalowanych przez nią obrazów trafiło do muzeów, prywatnych domów i kolekcji. Są wśród nich głównie motywy religijne, choć nie brak też tematyki świeckiej.
Wybrana bibliografia
Daniel Jerzy, Marianna zaczarowana, "Ikar", 1.41.1997.
Erber Barbara, Religijne i „światowe” obrazy Marianny Wiśnios, "Ikar", 7.11.1994.
Erber Barbara, Marianna Wiśnios – życie i twórczość, Rocznik Muzeum Narodowego w Kielcach, t. 16, 1988.