Klemens X (łac.Clemens X, właśc. Emilio Bonaventura Altieri; ur. 13 lipca 1590 w Rzymie, zm. 22 lipca 1676 tamże) – włoski duchowny katolicki, 239. papież w okresie od 29 kwietnia 1670 do 22 lipca 1676[1].
Życiorys
Wczesne życie
Jego rodzicami byli Lorenzo Altieri i Vittoria Delfini[2]. Pochodził ze starego szlacheckiego rodu, jego starszy brat Giambattista był kardynałem z nominacji Urbana VIII (1643). Emilio Altieri studiował nauki prawne, obronił doktorat utroque iure, a 6 kwietnia 1624 przyjął święcenia kapłańskie[2]. Podjął pracę w dyplomacji papieskiej, pracował m.in. w nuncjaturze w Polsce[1]. 29 listopada 1627 został mianowany biskupem Camerino (zastąpił w diecezji brata)[2]. Pełnił kilka funkcji w administracji papieskiej, był m.in. gubernatorem Loreto i wizytatorem apostolskim całego Państwa Kościelnego[2].
W latach 1644–1652 był nuncjuszem w Neapolu[2]. W 1655 Kolegium Kardynalskie udzieliło mu pełnomocnictw dla uspokojenia napiętej sytuacji w Lombardii (w okresie sediswakancji po śmierci Innocentego X). Kolejny papież Aleksander VII powierzył mu dalsze funkcje w Kurii Rzymskiej, został m.in. sekretarzem Kongregacji Biskupów oraz konsultorem w Kongregacji Inkwizycji[2]. Kilkakrotnie odmawiał przyjęcia nominacji kardynalskiej, ostatecznie został kardynałem z nominacji Klemensa IX 29 listopada 1669[2]. Papież nie zdążył nadać mu tytularnego kościoła prezbiterskiego, gdyż zmarł już niespełna dwa tygodnie później, 9 grudnia.
Wybór na papieża
Konklawe, rozpoczęte w grudniu 1669, stanęło przed trudnym zadaniem. Kilkakrotnie weto zgłaszali przedstawiciele Francji i Hiszpanii, wreszcie po pięciu miesiącach 29 kwietnia 1670 wybrano starszego wiekiem kardynała Altieriego, uchodzącego za kandydata kompromisowego[3]. Przyjął on na cześć poprzednika imię Klemens X i został koronowany 11 maja 1670.
Pontyfikat
Najbardziej wpływową osobą na dworze nowego papieskim został przysposobiony bratanek Klemensa X, kardynał Paluzzo Paluzzi-Altieri, mianowany superintendentem Stolicy Apostolskiej[1]. Wykorzystał on swoje stanowisko do wzbogacenia najbliższej rodziny, powszechne oburzenie budziła kosztowna budowa pałacu rodowego (Palazzo Altieri)[3].
Dużym zagrożeniem w czasie pontyfikatu Klemensa byli Turcy[1]. Papież usiłował zbudować koalicję przeciw nim i zwrócił się nawet o pomoc do króla Szwecji Karola XI, lecz bezskutecznie[3]. Finansowo wsparł Jana Sobieskiego w walkach z Turkami, dzięki którym zostali oni pobici w bitwie pod Chocimiem w listopadzie 1673[1]. Nie układały się natomiast stosunki papiestwa z Francją – król Ludwik XIV zapoczątkował wojnę z Holandią, tłumacząc papieżowi, że jego celem jest przywrócenie tam katolicyzmu[3]. Jednak w 1674 roku Klemens zrozumiał, że Ludwik XIV go oszukał i rok później wysłał do Francji swoich legatów, jednak ich misja zakończyło się klęską[3]. Król natomiast kontynuował zapoczątkowane za pontyfikatu Klemensa IX konfiskaty majątków kościelnych oraz przypisał sobie prawo obsady biskupstw francuskich[3]. Wielokrotnie papież spotykał się z żądaniami monarchów europejskich, domagających się miejsc w Kolegium Kardynałów dla swoich przedstawicieli[3].