Jan Gostomski herbu Nałęcz (ur. ok. 1576 roku, zm. 12 marca 1623 roku[2]) – wojewoda kaliski w latach 1620–1623, wojewoda brzeskokujawski w 1620 roku, wojewoda inowrocławski w latach 1611–1620, starosta gąbiński, grójecki, strzelecki[3], starosta warecki i wałecki w 1598 roku[4].
Syn wojewody poznańskiego Hieronima Gostomskiego.
W 1596 roku zapisał się na Uniwersytet Padewski[5].
Ojciec przekazał mu starostwo wałeckie (1593–1623), wareckie, grójeckie, gąbińskie i strzeleckie. Poseł na sejm 1600 roku z województwa sandomierskiego[6]. Dzięki jego poparciu został obrany na sejmiku opatowskim posłem na sejm 1605.
W 1599 jeździł do Pragi w poselstwie do cesarza Rudolfa II. W 1600 podpisał uniwersał janowiecki. W młodości przeszedł z kalwinizmu na katolicyzm. Był protektorem jezuitów: ufundował kolegium jezuickie w Wałczu, uposażył kolegia w Sandomierzu i Lublinie. W Sandomierzu dokończył ponadto budowę kolegiaty. 7 października 1606 roku podpisał ugodę pod Janowcem[7].
Poseł na sejm 1611 roku z ziemi rawskiej, deputat izby poselskiej do sprawy brandenburskiej[8].
Ożenił się z Zofią Tęczyńską, córką Andrzeja Tęczyńskiego, wojewody krakowskiego oraz Zofii Dembowskiej.
Na swoim zamku w Wilczyskach Jan Gostomski w okresie od 9 do 11 kwietnia 1617 r. podejmował parę królewską Zygmunta III Wazę i Konstancję Habsburżankę, odprowadzających królewicza Władysława Wazę na wyprawę moskiewską[9]. W tym okresie zamek pojawił się w relacji Szymona Starowolskiego, wydanej w latach trzydziestych XVII w., gdzie warownia Gostomskich została uznana przez pisarza za najpiękniejszą w Ziemi stężyckiej[10].
Przypisy
- ↑ Zbigniew Anusik, Dwa ostatnie pokolenia Tęczyńskich herbu Topór. Kilka korekt i uzupełnień dotyczących genealogii rodu, w: Przegląd Historyczny, 111, 2020, 4, s. 736.
- ↑ Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 318.
- ↑ Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XVI-XVII wieku. Spisy". Oprac. Krzysztof Mikulski i Wojciech Stanek przy współudziale Zbigniewa Górskiego i Ryszarda Kabacińskiego. Kórnik 1990, s. 231.
- ↑ Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 296, 346.
- ↑ Danuta Quirini-Popławska, Nieznana Matriculazione Universita Legista Polona Uniwersytetu Padewskiego z lat 1591-1598, w: Studia Środkowoeuropejskie i Bałkanistyczne » 2017 » Tom XXV, s. 21.
- ↑ Zofia Trawicka, Sejmik województwa sandomierskiego w latach 1572-1696, Kielce 1985, s. 273.
- ↑ Alexander Rembowski, Rokosz Zebrzydowskiego : materyały historyczne poprzedzone przedmową i rozprawą pod tytułem Konfederacya i rokosz w dawnem prawie państwowem polskiem, Warszawa 1893, s. 214.
- ↑ Janusz Byliński, Sejm z 1611 roku. W nowym opracowaniu., Wrocław 2016, s. 217.
- ↑ Tom 69 Nr 3 (2021) | Kwartalnik Historii Kultury Materialnej [online], journals.iaepan.pl [dostęp 2023-04-19] (pol.).
- ↑ „W samej już Stężyckiey Ziemi Zamek Wilczyski, co do ozdoby Fabryki naypierwsze trzyma miejsce, inne zaś wszystkie budynki w całey tey Ziemi podłe są i staroświeckie”, za: Szymon Staropolski, Opisanie Królestwa Polskiego Za Czasow Zygmunta III przez Symona Starowolskiego Kanonika Krakowskiego w łacińskim języku teraz zas dla wiadomosci wszystkich na Oyczysty przełozone, 1765, s. 41.
