Aleksandra Ziółkowska-Boehm (lub: Aleksandra Ziolkowska-Boehm) (ur. 15 kwietnia1949 w Łodzi) – polska pisarka, od 1990 mieszka w Stanach Zjednoczonych.
Życiorys
Córka Henryka i Antoniny z Laśkiewiczów, siostra starszego brata Henryka i młodszego Krzysztofa[1]. Według wspomnieniowej książki Ulica Żółwiego Strumienia[2], miłość do książek wzbudził w niej ojciec, a podziw do pięknych głosów matka, która ponad 50 lat śpiewała w kościelnym chórze.
Aleksandra Ziółkowska ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Łódzkim (1968–1973), w 1978 obroniła doktorat nauk humanistycznych na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1972–1974 była asystentką i sekretarką Melchiora Wańkowicza; pisarz zadedykował jej Karafkę LaFontaine’a i zapisał w testamencie swoje archiwum. W 1975 przebywała w Oksfordzie na stypendium Oxford Language Centre. W latach 1977–1981 wchodziła w skład Redakcji Repertuaru Teatru Telewizji Polskiej, m.in. prowadziła biuletyn „Teatr Polskiej Telewizji”, organizowała konkursy na scenariusze.
W 1981 wyjechała na kolejne stypendium zagraniczne (Ministerstwa Kultury rządu prowincji Ontario, Kanadyjsko-Polskiego Instytutu Naukowego w Toronto i Fundacji Adama Mickiewicza w Toronto), tym razem do Toronto. W 1985 uzyskała stypendium waszyngtońskiego Institute of International Education (Fulbright), w 1990 stypendium Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku. Od 1990 mieszka w Stanach Zjednoczonych, w Wilmington. Regularnie odwiedza Polskę. 2006–2007 stypendystka Fulbrighta na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego.
Od 2005 członkini zarządu Fundacji im. Stefana Korbońskiego w Waszyngtonie ; Członkini Zarządu PUL Polski Uniwersytet Ludowy, Filadelfia (od 2015)[4]. Jurorka nagrody literackiej londyńskiego Związku Pisarzy na Obczyźnie (ZPPnO) (od 2011).
Otrzymała m.in. nagrody: Miesięcznika Reporterów „Kontrasty” (1988), „Złoty Exlibris” Książnicy Pomorskiej (2001), The Delaware Division of the Arts Award in the Literature-Creative Nonfiction discipline (2006), Fulbright Award (2008), Nagrodę Literacką Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, Londyn 2007[5]. 12 stycznia 2014 otrzymała medal Ignacego Paderewskiego nadany przez Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce (SWAP)[6]. W 2014 w konkursie przeprowadzonym przez portal „Historia Łodzi” pt. „Wybieramy najwybitniejszych łodzian” uzyskała 2 miejsce[7]. W 2014 roku – Nagrodę czytelników z Łodzi związanych z Księgarnią Wojskową im. Stefana Grota Roweckiego. Postanowieniem Prezydenta RP z 20 czerwca 2014 otrzymała Złoty Krzyż Zasługi[8]. W październiku 2014 otrzymała złotą odznakę Honorową Stowarzyszenia Ksiegarzy Polskich. W styczniu 2015 otrzymała Skalny Civic Achievement Award, [The Polish American Historical Association] (PAHA), Central Connecticut State University, New Britain; za promocję kultury polskiej za granicą Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2015)[9]; Nagrodę literacką Fundacji im. Turzańskich (Toronto, 2015), Polish Heritage Society of Philadelphia Award (“in recognition of her literary accomplishments”), (2018); Fundacja Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich – Wyrazy Uznania i Sympatii – (Warszawa, 30 października 2019); Nagrodę „Świadek Historii” („w uznaniu szczególnych zasług w upamiętnianiu Historii Narodu Polskiego”, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2019), Albert Nelson Marquis Lifetime Achievement Award by Marquis Who’s Who (2020)[10], Wybitny Polak w USA (nagroda, 2020; Stowarzyszenie Pangea Network USA oraz Fundacja Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska”); tytuł „Absolwent VIP Uniwersytetu Łódzkiego” (2021)[11]; Nagroda Fundacji im. Janusza Kurtyki w Konkursie Przeszłość/Przyszłość w kategorii Polonia i Polacy za granicą za książki promujące polską historię (2022)[12]. Tytuł Honorowego Członka Stowarzyszenia „Hubalowa Rodzina” („autorce wielu książek o losach żołnierzy Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego mjr Hubala), m.in. o Romualdzie Rodziewiczu; (20.08.2022)
Podróże z moją kotką uzyskały nadany przez księgarzy tytuł „Książka Tygodnia” (22–23 grudnia 2002), Kaja od Radosława, czyli historia Hubalowego krzyża – nagrodę Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (Londyn 2007), Otwarta rana Ameryki była nominowana do nagrody Angelus (2008), Dwór w Kraśnicy i Hubalowy Demon do nagrody Książka historyczna roku i do nagrody literackiej im. W. Reymonta (2010). Za tę książkę autorka otrzymała obywatelstwo honorowe gminy Sławno[13], także medal 25-lecia samorządu gminy Sławno, tytuł i statuetkę „Przyjaciela Szkoły im. Wandy i Henryka Ossowskich” w Kunicach.
Autorka artykułów publikowanych m.in. w „Odrze”, „Arkuszu”, „Rzeczpospolitej”, „Przekroju”, „Polityce”[14], „Przeglądzie Powszechnym”, „Twoim Stylu”, „Voyage”, oraz pismach zagranicznych – „Zeszytach Historycznych” (Paryż), „Kulturze” (Paryż), „Nowy Dziennik” (Nowy Jork), „Pamiętnik Literacki” (Londyn) „Nowy Kurier” (Toronto), „Sarmatian Review” (Houston), „Periphery” (Ann Arbor), „The Chesterton Review”, „Dialogue and Universalism”[15], „The Polish Review” (Nowy Jork).
Jej stryjem był rzeźbiarz Korczak Ziółkowski, który w Dakocie Południowej rzeźbił w skałach pomnik wodza indiańskiegoSzalonego Konia (po jego śmierci prace kontynuuje jego rodzina)[16]. Mąż: Norman Boehm[17], autor: From a Small Town to the Big World[18]; syn: Tomasz Tomczyk (Thomas Tomczyk), dziennikarz, wydawca, założyciel i redaktor miesięczników Bay Islands Voice,Motmot Magazine, Paya Magazine, autor: Roatan Magic Hidden Jewel of the Western Caribbean[19][20]; Sorrenti A Designer’s Life[21].
Untold Stories of Polish Heroes from World War II (2018), przedmowa: James S. Pula[69][70].
Rozdział książki Kaja od Radosława (tytuł: „Obóz NKWD nr 41 w Ostaszkowie) ukazał się w tłumaczeniu na język ukraiński w miesięczniku „Kyjiw”(inne języki) (11-12, 2018. Tłum.: Teodozja Zariwna). Fragment książki Lepszy dzień nie przyszedł już ukazał się w tłumaczeniu na język ukraiński w piśmie „Wseswit”, Київ/Kyiv, 2020, nr 3–4. Tłum. Valentyna Sobol. Fragmenty książek Ulica Żółwiego Strumienia, Kanada, Kanada... ukazały się w języku niemieckim w antologii (Nordost-Archiv, Lüneburg, Germany /Neue Folge Band VIII/1999, tłum.: Hans-Christian Trepte). Rozdział książki: Otwarta rana Ameryki, tytuł: Smutek rezerwatów ukazał się w tłumaczeniu na język portugalski (A tristeza das reservas) w piśmie akademickim „Latinidade” (11-Numero 2 –Julho-Dezembro 2019). Rio de Janeiro, Brazil. Tłum. Tomasz Łychowski.
Przygotowała wstęp i przypisy m.in. do publikacji Reportaże zagraniczne (1981), Dzieła emigracyjne i Dzieła powojenne Melchiora Wańkowicza (seria 1990–1992), Korespondencja Krystyny i Melchiora Wańkowiczów (1992), Korespondencja Jerzy Giedroyc-Melchior Wańkowicz (2000), King i Królik. Korespondencja Zofii i Melchiora Wańkowiczów, 2 tomy (2004). Melchior Wańkowicz, Czesław Miłosz: Korespondencja: „Twórczość” 1981, nr.10.
Jest redaktorem serii i autorem posłowia pisanego do każdego z 16 tomów serii „Dzieła Melchiora Wańkowicza”[71] rozpoczętej tomem Bitwa o Monte Cassino, a obejmującej niewydane wcześniej tytuły, jak Reportaże z Wołynia i Ziemia za wiele obiecana.
↑ReginaR.Wasiak-TaylorReginaR., Dzieje nagrody literackiej Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie 1951-2011, Londyn: Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie, 2011, ISBN 978-0-9570372-0-5, OCLC804337653. Brak numerów stron w książce
↑Roatan Magic Hidden Jewel of the Western Caribbean, openlibrary.org, ISBN 978-098297-140-6, OL: 15657573W [dostęp 2017-12-01](ang.). Brak numerów stron w książce
↑„Melchior Wańkowicz. Dzieła”, Wyd. Prószyński i S-ka – seria (2009–2012).
Bibliografia
Agata i Zbigniew Judyccy: Polonia. Słownik biograficzny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. Brak numerów stron w książce, ISBN 83-01-13186-1, ISBN 978-83-01-13186-9.
Encyklopedia polskiej emigracji. Kazimierz Dopierała (red.). T. 5. Toruń: Oficyna Wydawnicza Kucharski, 2005, s. 425–426., ISBN 83-89376-15-6.
Kto jest kim w Polsce. Warszawa: Interpress, od 1989 r. Brak numerów stron w książce, ISBN 83-223-2073-6.
Wielka Encyklopedia Polonii Świata (Red. Prof. dr Zbigniew Piasek), Instytut Edukacji i Rozwoju w Częstochowie oraz Wydawnictwo Akademii Polonijnej Educator, Częstochowa, 2014, s. 371–374, ISBN 978-83-7542-116-3.
Encyklopedia Dziedzictwa Polonii Świata. Ambasadorowie Polonii, Red. Zbigniew S. Piasek, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2020. ISBN 978-83-66531-19-2.
Krzysztof Narutowicz, Alicja Grajewska [pseud.]: Konstelacje – Rozdział. IW PAX, 1980. Brak numerów stron w książce, ISBN 83-211-0159-3.
Kresowianie na świecie, Polonia-Kresy, Tow. Naukowo-Społeczno-Kulturalne, Rozdział: Ludzie z Kresów w moich książkach, Wyd Instytut Śląski, Opole 2012, s. 214–221, ISBN 978-83-7511-179-8.
Regina Wasiak-Taylor: Ojczyzna literatura – Rozdział. Oficyna Poetów i Malarzy, 2013. Brak numerów stron w książce, ISBN 978-0-9570372-1-2.
Piękna Zosia. Pamięci Zofii Korbońskiej. Zebrał i wstępem opatrzył Roman W. Rybicki. Dwa rozdziały: Aleksandra Ziółkowska-Boehm: Rozmowa z Zofią Korbońską. Radiostacja Świt i Głos Ameryki. Rzeka nie powstała. Fundacja im. Stefana Korbońskiego w Warszawie, Oficyna Wydawnicza „Rytm”, Warszawa 2011., ISBN 978-83-7399-477-5.
Praca zbiorowa: Inspiracje folklorem w kulturze i edukacji. W dwusetną rocznicę urodzin Oskara Kolberga. Rozdział: Marcin Lutomierski, Folklor indiański w „Otwartej ranie Ameryki” Aleksandry Ziółkowskiej-Boehm, Wyd. Pani Twardowska, Warszawa 2014., s. 80–89. ISBN 978-83-936462-2-7.