W 1918 został locum tenens archieparchii amerykańskiej, gdy dotychczasowy jej zwierzchnik arcybiskup Eudokim przebywał na przedłużającym się Soborze Lokalnym Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Ostatecznie hierarcha przyłączył się do ruchu Żywej Cerkwi i nie wrócił do Stanów Zjednoczonych. Wówczas II Wszechamerykański Sobór duchowieństwa i świeckich wybrał na nowego zwierzchnika biskupa Aleksandra. Uzyskał on 242 głosy z ogólnej liczby 268 oddanych i przyjął godność arcybiskupa Ameryki Północnej i Aleutów. Została ona w roku następnym potwierdzona przez patriarchę Tichona. Wcześniej, w 1918, biskup Aleksander odmówił wzięcia udziału w soborze założycielskim Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Kanady i objęcia w nim zwierzchnictwa, o co został poproszony ze względu na swoje ukraińskie pochodzenie. Uważał bowiem, że autonomiczny Kościół ukraiński szybko stałby się organizacją polityczną. Publicznie zaprzeczał również istnieniu narodu ukraińskiego[1].
Ze względu na swoją antyfaszystowską postawę został w 1940 aresztowany. Przed uwięzieniem uratowało go wstawiennictwo prawosławnego arcybiskupa berlińskiego i niemieckiego w ramach Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego poza granicami Rosji, Niemca z pochodzenia, Serafina (Lade)[2]. Do końca wojny przebywał w Berlinie; odzyskał wolność po zdobyciu miasta przez Armię Czerwoną. Zdecydował się wówczas wrócić w jurysdykcję Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (to samo uczynił jego zwierzchnik, metropolita Eulogiusz). W 1946 odwiedził Moskwę, po czym został wyznaczony zwierzchnikiem eparchii berlińskiej i niemieckiej. Po dwóch latach wrócił na katedrę brukselsko-belgijską, już jako część patriarchatu moskiewskiego. W 1959 otrzymał godność metropolity. Zmarł w roku następnym w Brukseli.
Przypisy
↑D. Pospielovsky, The Russian Church under the Soviet regime 1917–1982, t.II, s.282