Sformowany w 1945 na podstawie rozkazu Naczelnego Dowódcy WP 058/Org. w ramach 12 Dywizji Piechoty.
Formowanie
28 marca 1945 w Poznaniu rozpoczęto formowanie sztabu pułku[4]. Część oficerów przybyła z dowódcą dywizji, część z rezerwowego batalionu oficerskiego i polskich szkół oficerskich.
2 kwietnia przybył z 6 batalionu zapasowego transport żołnierzy – 31 podoficerów i 268 szeregowych[4]. Pozostali żołnierze rekrutowali się przede wszystkim z Rejonowej Komendy Uzupełnień w Poznaniu. Uzupełnianie stanów osobowego zakończono w połowie maja. Do 21 maja skompletowano także uzbrojenie i wyposażenie. Przystąpiono do 10 – godzinnego szkolenia bojowego[5].
22 maja pułk wyruszył z Poznania na północ, by zająć swój rejon odpowiedzialności za odcinek granicy na południe od Kamienia Pomorskiego[6]. Sztab pułku stacjonował wówczas w Goleniowie.
Na początku czerwca, w czasie wykonywania zadań patrolowych w pasie granicznym, zginęło dwóch żołnierzy.
W październiku 1945 dwa bataliony 41 pułku wspólnie ze szwadronem 2 pułku ułanów obsadziły nowy odcinek granicy na zachód od Szczecina.
W lipcu 1945 pułk zorganizował Powiatowy Punkt Rozdzielczy w Gryfinie dla potrzeb osadnictwa wojskowego. W końcu listopada pułk zakończył pełnienie służby granicznej i po zlikwidowaniu swoich placówek przeniósł się do Szczecina na ul. Łukasińskiego[7].
Wzorem 1945 żołnierze pułku włączyli się do wiosennych prac rolnych. W 1946 41 pułk zaorał osadnikom wojskowym 476 ha i zasiał 332 ha ziemi.
Umacnianie władzy ludowej
Rozkazem Naczelnego Dowódcy z 5 czerwca 1946 w ramach wspierania Bloku Demokratycznego przed zbliżającym się referendum ludowym, pułk został przetransportowany do Olsztyna. Brygady propagandowe pomagały miejscowym aktywistom stronnictw prokomunistycznych w organizacji wieców zebrań, kolportażu ulotek i broszur. Obejmował swym działaniem powiaty: ostródzki, suski, nidzicki i lidzbarski.
W trakcie pracy żołnierze zetknęli się z oddziałami partyzanckimi. W dwóch sytuacjach doszło do walki. Zginął jeden podoficer, a czterech żołnierzy zostało rannych.
W związku ze zbliżającymi się wyborami do Sejmu Ustawodawczego już w grudniu 1946 grupy propagandowe pułku ruszyły w teren. Pułkowi przypadł teren powiatów myśliborskiego i pyrzyckiego.
Po śmierci gen. Świerczewskiego zaistniała polityczna wola siłowego i bardziej stanowczego rozwiązania problemu narodowościowego w Bieszczadach. Każda dywizja piechoty zobowiązana była sformować „kombinowany pułk piechoty”. 41 pułk wydzielił ze swojego składu batalion piechoty do 12 kombinowanego pp.
19 kwietnia 1947 żołnierze pułku wyjechali ze Szczecina w rejon koncentracji Grupy Operacyjnej „Wisła”. W dniach 22 kwietnia do 26 lipca 12 pułk walczył przeciwko sotniom Łasiwki Hromenki Jara oraz Rena.
W 1958 pułk przeformowano na jednostkę zmechanizowaną i zmieniono nazwę na 41 pułk zmechanizowany
Dariusz Faszcza: Z Dziejów 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2005. ISBN 83-11-10131-0.
Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek : materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. : praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X. Brak numerów stron w książce
Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej, T. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945–1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń, Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
„Encyklopedia Szczecina”, t. II.
„Wojskowy Przegląd Historyczny” nr 2 z 1966 r., s. 13, 20.