Zautomatyzowany wóz dowodzenia Łowcza-3 – polskie mobilne stanowisko dowodzenia obroną przeciwlotniczą na szczeblu pułku lub dywizjonu przeciwlotniczego. Wyposażone jest w aparaturę do efektywnego wspomagania procesu oceny zagrożenia i optymalizacji podejmowanych decyzji, określanego jako automatyzacja dowodzenia. Pojazd zbudowany jest na zmodyfikowanym lekkim opancerzonym pojeździe gąsienicowym MT-LB (SPG-2) produkcji Huty Stalowa Wola zdolnym do poruszania się w każdym terenie oraz do pokonywania przeszkód wodnych (ZWD-10R) lub na podwoziu samochodu Star 944 (Łowcza-3K).
Łowcza-3
Prace nad pojazdem dowodzenia obroną przeciwlotniczą Łowcza na podwoziu gąsienicowym SPG-2A podjęto już w 1985 roku, we współpracy wytwórcy podwozia Huty Stalowa Wola i Warszawskich Zakładów Radiowych Radwar[2]. Zbudowano dwa prototypy, lecz w 1990 roku prace przerwano[2]. Według innych publikacji, prace rozpoczęto na początku lat 90. i w 1992 roku zbudowano prototyp, a w 1993 roku prowadzono jego próby kwalifikacyjne, lecz nie wprowadzono pojazdu na uzbrojenie i prace następnie zawieszono[3][4][a]. Prace nad wozem dowodzenia podjęto ponownie po przyjęciu w 1997 roku na wyposażenie armii nowoczesnych cyfrowych radiostacji systemu PR4G na licencji Thomson-CSF[3]. Koordynatorem prac było Centrum Naukowo-Produkcyjne Elektroniki Profesjonalnej Radwar, a systemy komputerowe dostarczał Optimus[1]. Prototyp Łowczej-3 na podwoziu gąsienicowym został skonstruowany w 1999 roku i przeszedł w 2000 roku próby kwalifikacyjne[1]. Pojazd oznaczany jest też ZWD-10R (zautomatyzowany wóz dowodzenia)[3][4].
Pojazd ZWD-10R oparty jest na lekko opancerzonym pływającym podwoziu SPG-2A, z sześcioma parami kół (jak oryginalny transporter MT-LB), lecz podwyższonym przedziałem bojowym w tylnej części[1]. Opancerzenie ze spawanych stalowych płyt zabezpiecza przed pociskami broni strzeleckiej i odłamkami[1]. Pojazd ma system filtrowentylacji umożliwiający działanie w warunkach skażenia[1]. W przedziale kierowania znajdują się dwa miejsca, w tym kierowcy, a w przedziale bojowym trzy stanowiska operatorów ze stacjami roboczymi (dowódcy, oficera rozpoznawczego i operatora łączności)[1]. Pojazd posiada trzy radiostacje UKF Radmor RRC-9500 o zasięgu do 20 km oraz może być wyposażony w radiostację krótkofalową[4]. Ma także osiem portów łączności przewodowej z pododdziałami, w tym sześć linii bezpośredniej transmisji cyfrowej[1]. Wyposażony jest w agregat prądotwórczy[1]. Zadaniem pojazdu jest zbieranie cyfrowych danych o sytuacji powietrznej z trzech stacji radiolokacyjnych i informacji z nadrzędnych szczebli dowodzenia, opracowywanie danych, wypracowanie optymalnej decyzji i przekazywanie zadań do podległych pododdziałów ogniowych[1]. Zastosowanie wozu automatyzacji dowodzenia obroną przeciwlotniczą pozwala na skrócenie czasu na podjęcie decyzji od wykrycia celu do otwarcia ognia do ok. 15 sekund[1].
Z powodu wysokich kosztów pojazdu na podwoziu gąsienicowym, Radwar opracował następnie wariant wozu dowodzenia Łowcza-3K z analogicznym wyposażeniem na podwoziu ciężarowego samochodu terenowego Star 944[1][6]. Aparaturę i stanowiska operatorów zabudowano w opracowanym wcześniej nadwoziu typu Sarna[5].
Do polskich sił zbrojnych dostarczono łącznie 24 egzemplarze tego systemu.
ZWD Łowcza-3K odbiera i przetwarza informacje o sytuacji powietrznej oraz wysyła uogólnione informacje o 31 trasach powietrznych. Ponadto przyjmuje, zobrazowuje, przechowuje i wysyła dane operacyjno-taktyczne oraz meldunki i sprawozdania. Zapewnia też tworzenie uogólnionej sytuacji powietrznej i zautomatyzowany podział celów do zwalczania, a także monitorowanie sytuacji u podwładnych. Istnieje również możliwość zautomatyzowanego dowodzenia podległym pododdziałemlogistycznym[7].
W 2005 roku powstała modyfikacja wozu Łowcza-3K, w której wóz został uzupełniony o czwarte stanowisko operatorskie, przeznaczone do pracy w systemie wspomagania dowodzenia, na którym osadzane jest oprogramowanie informatycznego systemu SZAFRAN. Wóz w tej wersji nosi nazwę Łowcza-3KS[8].
↑Obie wersje spotykane w literaturze, o zbudowaniu prototypów Łowczej przed 1990 rokiem i w 1992 roku, nie muszą się wykluczać (zwłaszcza biorąc pod uwagę, że ostateczny pojazd otrzymał oznaczenie Łowcza-3).
↑ abJerzy Kajetanowicz. Prace nad rozwojem sprzętu pancernego w Polsce - przegląd lat 1955-1990. „Poligon”. 5(22)/2010, s. 16, wrzesień-październik 2010. Warszawa: Magnum-X. ISSN1895-3344.
↑Wojciech Zawadzki. Polska specjalizacja. Zautomatyzowane systemy obrony przeciwlotnicze. „Nowa Technika Wojskowa”. 9/2005, s. 42-43, wrzesień 2005. Warszawa: Magnum-X.