De gemeente dankt haar naam aan haar patroonheilige, de Heilige Gillis of Egidius (640-724), een kluizenaar uit de Provence die snel na zijn dood ook in het Waasland erg populair was bij pelgrims die zijn graf bezochten. Hij gaf zijn naam aan de neogotische parochiekerk Sint-Egidius uit 1876. Op het wapenschild van de gemeente uit 1783 (in 1991 opnieuw erkend) wordt hij afgebeeld met gouden mijter en kromstaf op een azuren veld. De raap naast hem is een verwijzing naar landbouw die tot de jaren 60 in de streek een hoge bloei kende.[2][3]
Geschiedenis
Op het grondgebied van Sint-Gillis-Waas werden urnen uit de Keltische of Germaanse periode gevonden. In 1105 zou zich hier een zekere Gerwin vestigen die er een kluis stichtte. In 1123 werd voor het eerst melding gemaakt van dit klooster van Onze-Lieve-Vrouw van Cusforde ofwel De Kluize. Er groepeerden zich boeren om deze kluis heen en er werden ontginningen uitgevoerd. De kluis raakte verbonden met de GentseSint-Pietersabdij en de Abdij van Cambron. Het Sint-Gillisbroek, de Roode Polder en de Moerpolder waren eigendom van de Sint-Pietersabdij.
Kernen
De gemeente bestaat naast Sint-Gillis zelf nog uit de deelgemeentenDe Klinge, Meerdonk en Sint-Pauwels. De Klinge ligt in het uiterste noorden, tegen de grens met Nederland en sluit aan op het Nederlandse dorp Clinge. Ook de wijk 't Hol (VIII) van de vroegere gemeente Kemzeke hoort tot de fusiegemeente. In Sint-Gillis-Waas liggen nog enkele afzonderlijke gehuchten, zoals 't Kalf (V), Hoogeinde (VI) en Peisels en Verre (VII)
In het natuurgebied De Stropers, ten dele gelegen in de gemeente Sint-Gillis-Waas en ten dele in de gemeente Stekene, is een Europees Life-project erkend, gecoördineerd door de Vlaamse Landmaatschappij (VLM), waarvoor in het najaar 2007 werken zijn gestart.
In het Saleghem Krekengebied is een lusvormig rolstoelwandelpad van 5,6 kilometer gelegen langsheen natuurgebied, met start- en eindpunt aan het Natuurhuis Panneweel.
Demografie
Demografische evolutie voor de fusie
Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen op 31 december, 1976= inwonersaantal op 31 december
Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
De toenmalige CVP veroverde in 1977 de absolute meerderheid in de gemeenteraad en stond die niet meer af. Eerst met Omer De Mey aan het roer, vanaf 1992 met Willy De Rudder en sinds begin 2006 met Remi Audenaert.
2013-2018
Burgemeester bleef Remi Audenaert van de CD&V. Hij werd op 1 januari 2015 opgevolgd door partijgenoot Chris Lippens. Deze partij heeft de meerderheid met 13 op 25 zetels.
2019-2024
De CD&V met uittredend burgemeester Chris Lippens als lijsttrekker verloor voor het eerst zijn absolute meerderheid en kwam uit op 9 zetels. De N-VA met als lijsttrekker Koen Daniëls werd met 10 zetels de grootste partij. De CD&V sloot een coalitie met sp.a-Groen. De eis van Groen was dat uittredend burgemeester Chris Lippens opzij werd gezet. Hij werd vervangen door Maaike De Rudder.[5]
2024-heden
N-VA won op 13 oktober de verkiezingen en werd meteen ook ‘incontournable’. Een coalitie vormen zonder de partij van Koen Daniëls was onmogelijk, en betekende meteen ook het einde van de jarenlange hegemonie van CD&V in Sint-Gillis-Waas. De partij van uittredend burgemeester Maaike De Rudder had voor de verkiezingen de krachten gebundeld met Vooruit, maar eindigde met twee zetels minder dan N-VA. Ook aan de onderhandelingstafel ving CD&V bot, want Koen Daniëls koos voor Meerdangroen als coalitiepartner.
[6]
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
(**) 1976: VV (1,18%) / 1994: JONG (3,79%), ROSSEM (1,35%), KLINGE (0,75%), NWP (0,78%) / 2000: DORBEL (1,62%) / 2012: Ons!dorp (5,3%) / 2018: Ons!dorp (3,1%), De Nieuwe Ploeg (3,9%)/ 2024: BBB&voorU (1,0%)
Jeugdhuis Den Biel (opgeheven voor onbepaalde duur, het gebouw nog occasioneel gebruikt voor evenementen in de buurt of door Scouts en Gidsen Vlaanderen Sint Johannes)