Madascincus

Madascincus
Madascincus melanopleura, exemplaar uit het Nationaal park Andasibe Mantadia, Madagaskar.
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Orde: Squamata (Schubreptielen) Onderorde: Lacertilia (Hagedissen) Infraorde: Scincomorpha (Skinkachtigen) Familie: Scincidae (Skinken) Onderfamilie: Scincinae
Geslacht
Madascincus Brygoo, 1982
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Madascincus op Wikispecies
Portaal    Biologie Herpetologie

Madascincus is een geslacht van hagedissen uit de familie skinken (Scincidae).

Naam en indeling

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Édouard Raoul Brygoo in 1982. Er zijn twaalf soorten, inclusief de soorten Madascincus miafina en Madascincus pyrurus die pas in 2016 voor het eerst wetenschappelijk zijn beschreven. In veel bronnen wordt hierdoor een lager soortenaantal vermeld. De skinken zijn sterk verwant aan de soorten uit het geslacht Amphiglossus.

De wetenschappelijke geslachtsnaam Madascincus betekent vrij vertaald 'skink van Madagaskar'.

Uiterlijke kenmerken

De verschillende soorten blijven vrij klein en bereiken een lichaamslengte van ongeveer acht centimeter exclusief staart. De poten zijn goed ontwikkeld en dragen vijf vingers aan de voorpoten en vijf tenen aan de achterpoten. Op het midden van het lichaam zijn 24 lengterijen schubben aanwezig.[1]

Een aantal soorten heeft een opvallende rode staart, zoals Madascincus igneocaudatus. Deze kleur dient om vijanden af te leiden, als de staart wordt beetgepakt wordt de staart afgeworpen en groeit na verloop van tijd weer aan. Dit verschijnsel wordt wel caudale autotomie genoemd.[1]

Verspreiding en habitat

Alle soorten komen endemisch voorkomen in Madagaskar.[2]

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan tien soorten een beschermingsstatus toegewezen.[3] Vijf soorten worden beschouwd als 'veilig' (Least Concern of LC), een soort als 'kwetsbaar' (Vulnerable of VU), een soort als 'onzeker' (Data Deficient of DD), een soort als 'gevoelig' (Near Threatened of NT) en een soort als 'bedreigd' (Endangered of EN). De soort Madascincus arenicola wordt beschouwd als 'ernstig bedreigd' (Critically Endangered of CR), deze soort is slechts van een paar locaties bekend. De hagedis is nog nooit in het wild waargenomen maar alleen bekend uit vallen.[4]

Soorten

Schematische weergave van de verwantschappen van een aantal soorten.

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Afbeelding	Naam	Auteur	Verspreidingsgebied
Plaats uw zelfgemaakte foto hier	Madascincus ankodabensis	Angel, 1930	Madagaskar
	Madascincus arenicola	Miralles, Köhler, Glaw & Vences, 2011	Noordelijk Madagaskar
	Madascincus igneocaudatus	Grandidier, 1867	Madagaskar
Plaats uw zelfgemaakte foto hier	Madascincus macrolepis	Boulenger, 1888	Centraal Madagaskar
	Madascincus melanopleura	Günther, 1877	Madagaskar
Plaats uw zelfgemaakte foto hier	Madascincus miafina	Miralles, Köhler, Glaw & Vences, 2016	Noordelijk Madagaskar
Plaats uw zelfgemaakte foto hier	Madascincus minutus	Raxworthy & Nussbaum, 1993	Madagaskar
	Madascincus mouroundavae	Grandidier, 1872	Westelijk Madagaskar
	Madascincus nanus	Andreone & Greer, 2002	Noordoostelijk Madagaskar
	Madascincus polleni	Grandidier, 1869	Madagaskar
Plaats uw zelfgemaakte foto hier	Madascincus pyrurus	Miralles, Köhler, Glaw & Vences, 2016	Centraal Madagaskar
	Madascincus stumpffi	Boettger, 1882	Madagaskar

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties

Referenties

1. Raymond T. Hoser, A revision of the genus level taxonomy of the Acontinae and Scincinae, with the creation of new genera, subgenera, tribes and subtribes.. Gearchiveerd op 20 juni 2022.
2. Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database - Madascincus. Gearchiveerd op 29 mei 2024.
3. International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Madascincus - IUCN Red List.
4. International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Madascincus arenicola - IUCN Red List.

Bronnen

• (en) – Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database – Madascincus - Website Geconsulteerd 22 september 2018
• (en) – Brygoo, 1982 : Systématique des lézards scincidés de la région malgache. 9. Nouvelles unités taxinomiques pour les Scelotes. Bulletin du Museum National d'Histoire Naturelle Section A Zoologie Biologie et Ecologie Animales, vol. 3, n. 4, p. 1193-1204.