Ingenio et arti

De Medaille Ingenio et arti is een exclusieve Deense onderscheiding die sinds 31 augustus 1841 wordt uitgereikt aan zeer verdienstelijke kunstenaars, zoals schilders, componisten en musici, maar ook aan belangrijke wetenschappers. Zij mogen de letters M.i.&a. achter hun naam plaatsen.

Achtergrond

De Latijnse naam betekent "voor vernuft en kunst". De Deense monarchen verlenen de medaille zelden. Soms zijn er twee verleningen in een jaar, soms slaat men een jaar over. Koning Christiaan IX van Denemarken heeft als enige Deense monarch ervan afgezien om de medaille te verlenen.

De meest recente uitreiking was in 2006 aan de actrice Ghita Nørby[1]. Andere dragers waren de Deense schrijfster Karen Blixen en de Zweedse sopraan Birgit Nilsson. De medaille is dus niet alleen aan Deense staatsburgers voorbehouden.

De medaille past in de traditie waarin de Europese vorsten medailles met hun portret aan kunstenaars schonken, de hoge waarde van de gouden medaille had het karakter van een bijzondere gratificatie. De Medaille van Genade van de Duitse Keizers en Oostenrijkse heersers hebben model gestaan voor deze praktijk. De Nederlandse Eremedaille voor Kunst en Wetenschap is vergelijkbaar met de Deense onderscheiding al wordt de Nederlandse medaille om de hals gedragen.

Op de voorzijde van de Medaille Ingenio et Arti is de regerende Deense koning of koningin afgebeeld. Het Latijnse rondschrift luidde achtereenvolgens "CHRISTIANVS VIII REX DANIÆ", "FREDERICVS VII REX DANIÆ", "FREDERICVS VIII REX DANIÆ", "CHRISTIANVS X REX DANIÆ", "FREDERICVS IX REX DANIÆ", en sinds 1972 "MARGARETHE II REGINA DANIÆ".

Op de keerzijde is een naakte en gevleugelde genius afgebeeld. Deze jongensfiguur is met een lauwerkrans getooid en draagt een brandende fakkel. Aan zijn voeten staan een lier en een openstaande mand met gereedschappen. Het rondschrift luidt "INGENIO ET ARTI".

De bewaard gebleven medaille van Christiaan X die in 1910 aan de actrice Anna Bloch werd uitgereikt was van 18 karaat goud en weegt 54 gram. Op de rand is de naam "ANNA CHRISTINE BLOCH født LINDEMANN" ingegraveerd. In 2011 was een dergelijke medaille ongeveer 1400 euro waard maar verzamelaars betalen voor de zeldzame medailles veel meer dan de goudprijs rechtvaardigt.

Dragers van de Medaille "Ingenio et arti"

Onder koning Christiaan VIII (1839-1848)

De koning schreef op 25 oktober 1841 aan zijn minister van Financiën dat hij "tien exemplaren in goud en 20 exemplaren van de Zilveren Medaille voor wetenschappen en kunst" wilde laten slaan. De daaraan verbonden kosten zouden door zijn eigen kas, de "Partikulairkammer" worden gedragen. In december 1845 bestelde de vorst nog zeven gouden medailles. Alleen de volgende 10 ontvangers zijn in de archieven gevonden.

Onder koning Frederik VII (1848-1863)

Onder koning Christian IX (1863-1906)

De Medaille "Ingenio et Arti" werd tijdens zijn koningschap niet verleend.

Onder koning Frederik VIII (1906-1912)

  • 1907, 9 februari: Betty Nansen (1873-1943), actrice, regisseur.
  • 1907, 21 april: Erika Wedekind (1869-1944), koninklijk Saksisch kamerzangeres
  • 1907, 5 juli: Arthur Schulz (1873 -?), Duits beeldhouwer
  • 1908, 1 januari: Nielsine Petersen (1853-1916), beeldhouwster
  • 1908, 14 september: Emma Thomsen (1863-1910), actrice
  • 1909, 31 oktober: Sara Jane Cahier (1875-1951), Oostenrijks-Hongaarse Keizerlijk en Koninklijk hof-operazangeres
  • 1910, 31 augustus: Anna Bloch (1868-1953), actrice
  • 1910, 14 november: Mathilde Mann (1859-1925), Duits vertaalster
  • 1910, 17 december: Oda Nielsen (1851-1936), actrice

Onder koning Christian X (1912-1947)

Onder koning Frederik IX (1947-1972)

Onder koningin Margrethe II (1972 - 2024)

Baton
Baton
 Portaal Ridderorden