Huis Zypendaal

Huis Zypendaal
Huis Zypendaal anno 2009
Huis Zypendaal anno 2009
Locatie
Locatie Park Zypendaal, Arnhem
Adres Zijpendaalseweg 44Bewerken op Wikidata
Coördinaten 51° 60′ NB, 5° 54′ OL
Status en tijdlijn
Oorspr. functie Landhuis
Bouw gereed omstreeks 1764
Verbouwing 1883-1884
Bouwinfo
Architect Hendrik Viervant
Eigenaar Gemeente Arnhem/GLK
Erkenning
Monumentstatus Rijksmonument
Monumentnummer 528875
Officiële website
Portaal  Portaalicoon   Civiele techniek en bouwkunde

Zypendaal of Zijpendaal (spreek uit: Ziependaal) is een landhuis gelegen in het landgoed Park Zypendaal aan de noordkant van de stad Arnhem, in de Nederlandse provincie Gelderland.

Geschiedenis

Huis Zypendaal is gebouwd door de Arnhemse regentenfamilie Brantsen als buitenplaats omstreeks 1762-1764, naar het ontwerp van stadstimmerman Hendrik Viervant. Deze familie bewoonde dit huis tot 1926. Het werd op dezelfde plek gebouwd als waar het oude huis Zypendaal stond. In 1883-1884 werd het huis door Pierre Cuypers verbouwd en voorzien van een toren. Aan de voorkant werden een vestibule, een balustrade op het dak, en balkons toegevoegd. In 1900 nog werd de Rode Salon gerealiseerd in een nieuwe aanbouw. Na de Slag om Arnhem werd het huis ingericht als hospitaal voor gewonde Duitse militairen.[1]

In 1975 verwierf de Stichting Geldersche Kasteelen het huis in langdurige erfpacht van de gemeente Arnhem, op voorwaarde dat het een culturele bestemming zou krijgen. Het huis werd gerestaureerd en op de bovenverdiepingen is tegenwoordig het hoofdkantoor gevestigd van het Stichting Het Geldersch Landschap en de Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen, die samenwerken onder de naam Geldersch Landschap & Kasteelen. De hoofdverdieping is ingericht als museum met objecten van de oorspronkelijke inboedel waaronder de familieportretten van de familie Brantsen en het 'Mannetje van de Zyp', een beeldje van een jongen met een drinkkan. Na de restauratie werd de tuin tussen koetshuis en oranjerie opnieuw aangelegd. De tuinarchitecte M.E. Canneman-Philipse ontwierp een tuin met een gazon en rozenstruiken en langgerekte borders met een grote variëteit aan planten.[2]

Het landgoed is vrij toegankelijk en de hoofd- (beneden)verdieping van het huis is in de zomermaanden opengesteld voor publiek.

Trivia

In dit huis heeft de grootvader van Audrey Hepburn, burgemeester Aarnoud van Heemstra, gewoond als huurder.[3]

Literatuur

  • J.C. Bierens de Haan, 'Kasteel Zypendaal te Arnhem', in: Kroniek van de Oudheidkundige en Historische Afdeling Gemeentemuseum Arnhem 5 (1988), p. 3-6.
  • T.H. von der Dunk, 'Viervant in Gelderland. De opkomst van een Arnhems geslacht van bouwmeesters in de achttiende eeuw. Een tweede overzicht van een architectonisch familie-oeuvre', in: Bijdragen en Mededelingen Gelre, 88 (1997), p. 110-112.
  • T.P.G. Kralt, Wielbergen en de familie Brantsen, Waanders Zwolle, 2008; over Zypendaal: p. 17 – 33.
  • Sjon Onnekink, Landgoed Zijpendaal en de familie Brantsen, Arnhem, 2020.
  • Elyze Storms-Smeets, 'Vergeten erfgoed: de unieke terrassen van landgoed Zypendaal', in: 'De Lagchende Vallei'. Recent onderzoek op het gebied van kastelen en buitenplaatsen in Gelderland. [S.l.], 2020, p. 235-263.
  • W.H. Tiemens, 'Een Overijsselse schouw naar Kasteel Zijpendaal te Arnhem', in: Gelders Oudheidkundig Contactbericht 48 (1971), p. 4-10.
  • W.H. Tiemens, 'Zypendaal', in: Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen 1965-1975, Arnhem 1976, p. 171-187.
Zie de categorie Huis Zypendaal van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.