Daptocephalus-faunazone

Stratigrafie van de Karoosupergroep
Periode	Groep	Formatie ten westen van 24°O	Formatie ten oosten van 24°O	Faunazone
Jura	Drakensberg	Hiatus	Drakensberg
	Stormberg		Clarens
Trias			Elliot
			Molteno
	Beaufort
			Burgersdorp	Cynognathus
			Katberg	Lystrosaurus
			Balfour
Perm				Daptocephalus
		Teekloof
				Cistecephalus
			Middleton
				Endothiodon
		Abrahams-Kraal	Koonap	Tapinocephalus
				Eodicynodon
	Ecca	Waterford	Waterford
		Tierberg / Fort Brown	Fort Brown
		Laingsburg / Ripon	Ripon
		Collingham	Collingham
		White Hill	White Hill
		Prince Albert	Prince Albert
Carboon	Dwyka	Elandsvlei	Elandsvlei

Fossiel van Aelurognathus in het Iziko South African Museum.

De Daptocephalus-faunazone (voorheen Dicynodon-faunazone) is een onderdeel van de Beaufortgroep met fossielen uit het Laat-Perm.

Ouderdom

De Daptocephalus-faunazone in de Balfour-formatie is de laatste faunazone uit het Perm in de Beaufortgroep en dateert uit het Laat-Wuchiapingien en Changhsingien (255,2-251,9 miljoen jaar geleden).

Fauna

De Daptocephalus-faunazone wordt ingedeeld in twee subzones: de Dicynodon-Theriognathus Subzone en de overliggende Lystrosaurus maccaigi-Moschorhinus Subzone. Het verschijnen van Lystrosaurus maccaigi valt samen met een significante verandering in de fauna met afnemende diversiteit. De top van de Daptocephalus-faunazone valt samen met de Perm-Trias-massa-extinctie, waarbij 95% van het leven op Aarde uitstierf.

Naamgever Daptocephalus (voorheen tot Dicynodon gerekend) met meer dan veertig fossielen en Oudenodon met meer dan zestig fossielen zijn de algemeenste dicynodonten uit deze faunazone, naast onder meer Aulacephalodon, Diictodon, Emydops, Lystrosaurus en Pristerodon. Een andere algemene soort is Procynosuchus, waarvan meer dan tien fossielen zijn gevonden van de basis tot de top van de zone. Cynosaurus is de oudst bekende galesauriër. Binnen de therocephaliërs ontwikkelden zich nieuwe vormen zoals Moschorhinus, Theriognathus en Whaitsia, terwijl ook genera uit eerdere periodes zoals Ictidosuchoides nog voorkwamen. In de Dicynodon-faunazone is sprake van een afname van diversiteit onder de gorgonopsiërs ten opzichte van oudere zones, vooruitlopend op de massa-extinctie.

Naast therapsiden zijn ook het amfibie Rhinesuchus, het reptiel Youngina en enkele verwanten, Pareiasaurus en het hagedisachtige anapside reptiel Milleretta en verwanten bekend uit de Dicynodon-faunazone.

Bronnen, noten en/of referenties

• Therapsid biodiversity patterns and paleoenvironments of the Karoo Basin. Smith R, Rubidge BS & Walt M van der. In: Forerunners of mammals. Indiana University Press; 2011: pp. 31-62.
• Changes in Permo-Triassic terrestrial tetrapod ecological representation in the Beaufort Group (Karoo Supergroup) of South Africa. Nicolas M & Rubidge BS. Lethaia; 2010: pp. 45-59.
• Breakthroughs in the biodiversity, biogeography, biostratigraphy, and basin analysis of the Beaufort group. Hancox PJ & Rubidge BS. African Earth Sciences; 2001: pp. 563-577.
• Biostratigraphy of the Daptocephalus Assemblage Zone (Beaufort Group, Karoo Supergroup), South Africa. RMH Smith et al. South African Journal of Geology (2020).