নাৰীৰ অধিকাৰ

এনি কেনি আৰু ক্ৰিষ্টবেল পেনখাৰ্ষ্ট, যিয়েমহিলাৰ ভোটাধিকাৰৰ বাবে প্ৰচাৰ চলাইছিল

নাৰীৰ অধিকাৰ (ইংৰাজী: Women's rights) হৈছে বিশ্বজুৰি মহিলা আৰু ছোৱালীৰ বাবে দাবী কৰা অধিকাৰ আৰু প্ৰাপ্য। এই দাবী আৰু অধিকাৰে ১৯ শতিকাত নাৰী অধিকাৰ আন্দোলন আৰু ২০ আৰু একবিংশ শতিকাৰ সময়ছোৱাত নাৰীবাদী আন্দোলনৰ ভিত্তি গঠন কৰিছিল। কিছুমান দেশত এই অধিকাৰসমূহ আইন, স্থানীয় ৰীতি-নীতি আৰু আচৰণৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠানিক বা সমৰ্থিত হয়, আনহাতে কিছুমান দেশত ইয়াক আওকাণ আৰু দমন কৰা হয়। [1]

মহিলাৰ অধিকাৰৰ ধাৰণাসমূহৰ সৈতে সাধাৰণতে জড়িত বিষয়সমূহৰ ভিতৰত আছে শাৰীৰিক অখণ্ডতা আৰু স্বায়ত্তশাসনৰ অধিকাৰ, যৌন হিংসাৰ পৰা মুক্ত হোৱাৰ অধিকাৰ, ভোটদান, ৰাজহুৱা পদবীত অধিষ্ঠিত হোৱা, আইনী চুক্তিত স্বাক্ষৰ কৰা, পৰিয়াল আইনত সমান অধিকাৰ থকা, কৰ্মৰ সুযোগ, উচিত মজুৰি বা সমান দৰমহা, প্ৰজনন অধিকাৰ থকা, সম্পত্তিৰ মালিক হোৱা, আৰু শিক্ষা।[2]

প্ৰাচীন ইতিহাস

মেছ'পটেমিয়া

কবি এনহেডুয়ানাক চিত্ৰিত কৰা প্ৰাচীন চুমেৰিয়ান বেছ-ৰিলিফ প্ৰতিকৃতি

প্ৰাচীন চুমেৰৰ মহিলাসকলে সম্পত্তি ক্ৰয়, মালিক, বিক্ৰী আৰু উত্তৰাধিকাৰীৰ মৰ্যাদা লাভ কৰিব পাৰিছিল।[3] তেওঁলোকে বাণিজ্যত জড়িত হ'ব পাৰিছিল, আৰু আদালতত সাক্ষী হিচাপে সাক্ষ্য দিব পাৰিছিল। তথাপিও তেওঁলোকৰ স্বামীয়ে তেওঁলোকক মৃদু উলংঘাৰ বাবে বিবাহ বিচ্ছেদ কৰিব পাৰিছিল,আৰু বিবাহ বিচ্ছেদ হোৱা স্বামীয়ে সহজেই আন এগৰাকী মহিলাক পুনৰ বিয়া কৰাব পাৰিছিল, যদিহে তেওঁৰ প্ৰথম পত্নীয়ে তেওঁৰ কোনো সন্তান জন্ম নিদিয়ে।[3]

ইজিপ্ত

মেট্ৰ’পলিটান মিউজিয়াম অৱ আৰ্টত প্ৰদৰ্শিত মহিলা ফেৰাউন হাটচেপছুটৰ মূৰ্তি।

প্ৰাচীন মিচৰত মহিলাসকলেও আইনৰ অধীনত পুৰুষৰ দৰেই অধিকাৰ লাভ কৰিছিল, অৱশ্যে সঠিক প্ৰাপ্য সামাজিক শ্ৰেণীৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল আছিল। মাটিৰ সম্পত্তি মাতৃৰ পৰা কন্যালৈ মহিলা শৃংখলত

ত নামি আহিছিল আৰু মহিলাসকলে নিজৰ সম্পত্তি নিজেই পৰিচালনা কৰাৰ অধিকাৰ আছিল। প্ৰাচীন ইজিপ্তৰ মহিলাসকলে কিনিব পাৰিছিল, বিক্ৰী কৰিব পাৰিছিল, আইনী চুক্তিৰ অংশীদাৰ হ’ব পাৰিছিইচ্ছাপত্ৰৰইলৰ নিষ্পত্তিকাৰী আৰু আইনী নথি-পত্ৰৰ সাক্ষী হ’ব পাৰিছিল, আদালতৰ গোচৰ তৰিছিল আৰু সন্ততুলি্তক ল’ব পাৰিছিল।[4]

ভাৰত

বৈদিক যুগৰ আৰম্ভণিতে[5]মহিলাসকলে জীৱনৰ সকলো দিশতে পুৰুষৰ সমান মৰ্যাদা লাভ কৰিছিল।[6] প্ৰাচীন ভাৰতীয় ব্যাকৰণবিদ পতঞ্জলি আৰু কাত্যায়নৰ গ্ৰন্থৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰি যে প্ৰথম বৈদিক যুগত নাৰী শিক্ষিত আছিল।[7][8] ঋগ্বেদিক সময়ৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰি যে নাৰীয়ে পূৰ্ণবয়স্ক বয়সত বিবাহপাশত আবদ্ধ হৈছিল আৰু সম্ভৱতঃ স্বয়ংভাৰ বা গন্ধৰ্ব বিবাহ নামৰ প্ৰথাত নিজৰ স্বামী বাছনি কৰাৰ ক্ষেত্ৰত স্বাধীন আছিল।[9]

গ্ৰীচ

Photograph of a red-figure vase showing two women washing clothes
Photograph of a red-figure vase showing a woman selling food
সন্মানীয় এথেন্সৰ মহিলাসকলে ঘৰুৱা কাম যেনেঃ কাপোৰ ধোৱাৰ লগত জড়িত হোৱাটো আশা কৰা হৈছিল (বাওঁফালে); বাস্তৱত বহুতে কাম কৰিছিল (সোঁফালে)।

যদিও প্ৰাচীন গ্ৰীচৰ চহৰ ৰাজ্যসমূহত বেছিভাগ মহিলাৰ ৰাজনৈতিক আৰু সম অধিকাৰৰ অভাৱ আছিল, প্ৰাচীন যুগলৈকে তেওঁলোকে এক নিৰ্দিষ্ট গতিবিধিৰ স্বাধীনতা লাভ কৰিছিল।[10] প্ৰাচীন ডেলফি, গৰ্টিন, থেছালি, মেগাৰা আৰু স্পাৰ্টাত মহিলাসকলে মাটিৰ মালিক হোৱাৰ তথ্যও আছে, যিটো সেই সময়ত ব্যক্তিগত সম্পত্তিৰ আটাইতকৈ সন্মানীয় ৰূপ আছিল।[11] কিন্তু Archaic যুগৰ পিছত পদাধীকাৰীসকলে লিংগ পৃথকীকৰণ আইন প্ৰণয়ন কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে, যাৰ ফলত মহিলাৰ অধিকাৰ হ্ৰাস পায়।[10]

চীন

ভৰি বান্ধি ৰখা,দশম শতিকাৰ পৰা ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিৰ ভিতৰত চীনা মহিলাসকলৰ ওপৰত সাধাৰণতে প্ৰয়োগ কৰা প্ৰথা। ছবিখনত দুখন বান্ধি থোৱা ভৰিৰ এক্স-ৰে দেখা গৈছে।

সমগ্ৰ ঐতিহাসিক আৰু প্ৰাচীন চীনৰ মহিলাসকলক নীচ বুলি গণ্য কৰা হৈছিল আৰু কনফুচিয়াছ আইনৰ ভিত্তিত তেওঁলোকক আইনী মৰ্যাদা আছিল।[12]সাম্ৰাজ্যবাদী চীনত "তিনিটা আজ্ঞাবহতা"ই কন্যাক পিতৃৰ আজ্ঞা পালন কৰিবলৈ, পত্নীক স্বামীৰ আজ্ঞা পালন কৰিবলৈ আৰু বিধৱাসকলক পুত্ৰৰ আজ্ঞা পালন কৰিবলৈ প্ৰচাৰ কৰিছিল। মহিলাসকলে ব্যৱসায় বা ধন-সম্পত্তিৰ উত্তৰাধিকাৰী হ'ব নোৱাৰিছিল আৰু এনে আৰ্থিক উদ্দেশ্যত পুৰুষে পুত্ৰক তুলি ল'বলগীয়া হৈছিল। সাম্ৰাজ্যবাদী আইনখনৰ শেষৰ ফালেও সাতটা ভিন্ন ধৰণৰ বিবাহ বিচ্ছেদৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছিল। যদিহে পত্নীয়ে পুত্ৰ জন্ম দিব নোৱাৰে, ব্যভিচাৰ কৰে, শহুৰেকৰ আজ্ঞা অমান্য কৰে, অত্যধিক কথা কয়, চুৰি কৰে, ঈৰ্ষান্বিত হয় বা কোনো দুৰাৰোগ্য বা ঘৃণনীয় ৰোগ বা বিকাৰত ভুগি থাকে তেন্তে তেওঁক চাকৰিৰ পৰা বৰ্খাস্ত কৰা হ'ব পাৰে।[12]কিন্তু স্বামীৰ বাবেও সীমা আছিল – যেনেঃ নাৰীয়ে য

চীেওঁৰমহিলাৰ মৰ্যাদাও কম আছিল, ইয়াৰ মূল তেন্তেণস্বামীয়ে বিচ্ছেদ কৰিব নোৱাৰিছিল। একেটা কথাই খাটিছিল যদিহে স্ত্ৰীগৰাকীৰ ভৰি বান্ধি ৰখা প্ৰথা। ১৯ শতিকাত প্ৰায় ৪৫% চীনা মহিলাৰ ভৰি বান্ধিছৰখা প্ৰথা িল। উচ্চ শ্ৰেণীৰ পাছলৈ ধনী হ'ল।য়ে। ভৰি বান্ধিবলৈ হাড়ৰ গঠন সলনি কৰা হৈছিল যাতে ভৰি ত্ৰ প্ৰায় চাহেৰি ইঞ্চিমান দীঘল হয়। বান্ধি থোৱা ভৰি দুখনে চলাচলত অসুবিধাৰ সৃষ্টি কৰিছিল, যাৰ ফলত মহিলাসকলৰ কাম-কাজ বহু পৰিমাণে সীমিত হৈ পৰিছিল।[13]

তথ্যউৎস

  1. ↑ Hosken, Fran P., 'Towards a Definition of Women's Rights' in Human Rights Quarterly, Vol. 3, No. 2. (May 1981), pp. 1–10.
  2. ↑ Lockwood, Bert B. (ed.), Women's Rights: A "Human Rights Quarterly" Reader (Johns Hopkins University Press, 2006), আই.এচ.বি.এন. 978-0-8018-8374-3.
  3. ↑ 3.0 3.1 Kramer, Samuel Noah (1963), The Sumerians: Their History, Culture, and Character, প্ৰকাশক Chicago, Illinois: University of Chicago Press, p. 78, ISBN 978-0-226-45238-8, https://archive.org/details/sumerianstheirhi00samu/page/78 
  4. ↑ Joshua J. Mark (4 November 2016). "Women in Ancient Egypt". World History Encyclopedia. https://www.worldhistory.org/article/623/. 
  5. ↑ Madhok, Sujata. "Women: Background & Perspective". InfoChange India. Archived from the original on 24 July 2008. https://web.archive.org/web/20080724121920/http://www.infochangeindia.org/WomenIbp.jsp. 
  6. ↑ Mishra, R. C. (2006). Women in India: towards gender equality. প্ৰকাশক New Delhi: Authorspress. ISBN 9788172733063.  Details.
  7. ↑ Varttika by Katyayana, 125, 2477
  8. ↑ Comments to Ashtadhyayi 3.3.21 and 4.1.14 by Patanjali
  9. ↑ Majumdar, R.C.; Pusalker, A.D. (1951). "Chapter XX: Language and literature". The history and culture of the Indian people, volume I, the Vedic age. প্ৰকাশক Bombay: Bharatiya Vidya Bhavan. পৃষ্ঠা. 394. OCLC 500545168. 
  10. ↑ 10.0 10.1 Nardo, Don (2000). Women of Ancient Greece. প্ৰকাশক San Diego: Lucent Books. পৃষ্ঠা. 28. ISBN 9781560066460. https://archive.org/details/worldhistoryseri00donn_0. 
  11. ↑ Gerhard, Ute (2001). Debating women's equality: toward a feminist theory of law from a European perspective. Rutgers University Press. পৃষ্ঠা. 33. ISBN 978-0-8135-2905-9. https://books.google.com/books?id=XMohyLfGDDsC&q=women+right+to+property. 
  12. ↑ 12.0 12.1 Smith, Bonnie G (2008). The Oxford Encyclopedia of Women in World History: 4 Volume Set. প্ৰকাশক London, UK: Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 426–27. ISBN 978-0-19-514890-9. https://archive.org/details/oxfordencycloped0000unse_k2h2/page/426. 
  13. ↑ Lim, Louisa (19 March 2007). "Painful Memories for China's Footbinding Survivors". Morning Edition. National Public Radio. https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=8966942.