টাই ভাষাৰ ইতিহাস দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ টাই ভাষী সম্প্ৰদায়ৰ প্ৰব্ৰজন আৰু সাংস্কৃতিক বিকাশৰ সৈতে জড়িত হৈ আছে।
উৎপত্তি আৰু প্ৰব্ৰজন
বৰ্তমানৰ দক্ষিণ চীনৰ অঞ্চলত টাই জনগোষ্ঠীৰ উৎপত্তি হোৱা বুলি ধাৰণা কৰা হয়। যুগ যুগ ধৰি তেওঁলোকে দক্ষিণ দিশলৈ প্ৰব্ৰজন কৰি বিভিন্ন অঞ্চলত বসতি স্থাপন কৰি স্থানীয় প্ৰভাৱৰ লগত নিজৰ ভাষা খাপ খুৱাই লয়।
ৰাজ্য গঠন
ঐতিহাসিক তথ্যই বিভিন্ন অঞ্চলত টাই ৰাজ্য স্থাপনৰ ইংগিত দিয়ে, যেনে থাইলেণ্ডৰ চুখোথাই ৰাজ্য আৰু লাওছৰ লান ছাং ৰাজ্য। ভাষিক আৰু সাংস্কৃতিক পৰিৱেশ গঢ় দিয়াত এই ৰাজ্যসমূহে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল।
টাই ভাষা পৰিয়াল ক্ৰা-ডাই ভাষা পৰিয়ালৰ এটা শাখা, প্ৰধানকৈ দক্ষিণ-পূব এছিয়াত কথিত। ইয়াত বিভিন্ন ভাষা আৰু উপভাষা আছে আৰু ইয়াক বহলভাৱে তিনিটা মূল গোটত ভাগ কৰিব পাৰি: দক্ষিণ-পশ্চিম, মধ্য আৰু উত্তৰ।
দক্ষিণ-পশ্চিম টাই ভাষা
থাই:থাইলেণ্ডৰ চৰকাৰী ভাষা, জনসংখ্যাৰ অধিকাংশই কথিত। ইয়াৰ কেইবাটাও উপভাষা আছে, ষ্টেণ্ডাৰ্ড থাই আটাইতকৈ বেছি ব্যৱহৃত।
ইছান:থাইলেণ্ডৰ উত্তৰ-পূব অঞ্চলত প্ৰধানকৈ কথিত ইছানক লাও ভাষাৰ উপভাষা বুলি গণ্য কৰা হয়।
কেন্দ্ৰীয় টাই ভাষা
লাও:লাওছৰ চৰকাৰী ভাষা, লাও জনসংখ্যাৰ অধিকাংশই এই ভাষা কয়। ই থাইলেণ্ডৰ ইছান উপভাষাতো প্ৰভাৱ পেলাইছে।
ছান: ম্যানমাৰত কথিত, ছান নিজস্ব সুকীয়া লিপিৰ সৈতে এটা উল্লেখযোগ্য কেন্দ্ৰীয় টাই ভাষা।
উত্তৰ টাই ভাষা
টাই দাম:ব্ল্যাক টাই নামেৰেও জনাজাত, ইয়াক ভিয়েটনাম, লাওছ, আৰু থাইলেণ্ডত কোৱা হয়।
টাই ডন:মূলতঃ ভিয়েটনামত কথিত, ই কম পৰিচিত উত্তৰ টাই ভাষাৰ ভিতৰত অন্যতম।
আৰু পঢ়ক
Brown, J. Marvin. From Ancient Thai to Modern Dialects. Bangkok: Social Science Association Press of Thailand, 1965.
Chamberlain, James R. A New Look at the Classification of the Tai Languages. [s.l: s.n, 1972.
Conference on Tai Phonetics and Phonology, Jimmy G. Harris, and Richard B. Noss. Tai Phonetics and Phonology. [Bangkok: Central Institute of English Language, Office of State Universities, Faculty of Science, Mahidol University, 1972.
Diffloth, Gérard. An Appraisal of Benedict's Views on Austroasiatic and Austro-Thai Relations. Kyoto: Center for Southeast Asian Studies, Kyoto University, 1976.
Đoàn, Thiện Thuật. Tay-Nung Language in the North Vietnam. [Tokyo?]: Instttute [sic] for the Study of Languages and Cultures of Asia and Africa, Tokyo University of Foreign Studies, 1996.
Gedney, William J. On the Thai Evidence for Austro-Thai. [S.l: s.n, 1976.
Gedney, William J., and Robert J. Bickner. Selected Papers on Comparative Tai Studies. Michigan papers on South and Southeast Asia, no. 29. Ann Arbor, Mich., USA: Center for South and Southeast Asian Studies, University of Michigan, 1989. আই.এচ.বি.এন.0-89148-037-4
Gedney, William J., Carol J. Compton, and John F. Hartmann. Papers on Tai Languages, Linguistics, and Literatures: In Honor of William J. Gedney on His 77th Birthday. Monograph series on Southeast Asia. [De Kalb]: Northern Illinois University, Center for Southeast Asian Studies, 1992. আই.এচ.বি.এন.1-877979-16-3
Gedney, William J., and Thomas J. Hudak. (1995). William J. Gedney's central Tai dialects: glossaries, texts, and translations. Michigan papers on South and Southeast Asia, no. 43. Ann Arbor, Mich: Center for South and Southeast Asian Studies, University of Michigan আই.এচ.বি.এন.0-89148-075-7
Gedney, William J., and Thomas J. Hudak. William J. Gedney's the Yay Language: Glossary, Texts, and Translations. Michigan papers on South and Southeast Asia, no. 38. Ann Arbor, Mich: Center for South and Southeast Asian Studies, University of Michigan, 1991. আই.এচ.বি.এন.0-89148-066-8
Gedney, William J., and Thomas J. Hudak. William J. Gedney's Southwestern Tai Dialects: Glossaries, Texts and Translations. Michigan papers on South and Southeast Asia, no. 42. [Ann Arbor, Mich.]: Center for South and Southeast Asian Studies, University of Michigan, 1994. আই.এচ.বি.এন.0-89148-074-9
Hudak, Thomas John. William J. Gedney's The Tai Dialect of Lungming: Glossary, Texts, and Translations. Michigan papers on South and Southeast Asia, no. 39. [Ann Arbor]: Center for South and Southeast Asian Studies, University of Michigan, 1991. আই.এচ.বি.এন.0-89148-067-6
Li, Fang-kuei. 1977. Handbook of Comparative Tai. Honolulu, Hawaii: University of Hawaiʼi Press.
Li, Fang-kuei. The Tai Dialect of Lungchow; Texts, Translations, and Glossary. Shanghai: Commercial Press, 1940.
Østmoe, Arne. A Germanic–Tai Linguistic Puzzle. Sino-Platonic papers, no. 64. Philadelphia, PA, USA: Dept. of Asian and Middle Eastern Studies, University of Pennsylvania, 1995.
Sathāban Sūn Phāsā Qangkrit. Bibliography of Tai Language Studies. [Bangkok]: Indigenous Languages of Thailand Research Project, Central Institute of English Language, Office of State Universities, 1977.
Shorto, H. L. Bibliographies of Mon–Khmer and Tai Linguistics. London oriental bibliographies, v. 2. London: Oxford University Press, 1963.
Tingsabadh, Kalaya and Arthur S. Abramson. Essays in Tai Linguistics. Bangkok: Chulalongkorn University Press, 2001. আই.এচ.বি.এন.974-347-222-3
↑Conference on Tai Phonetics and Phonology, Jimmy G. Harris, and Richard B. Noss. Tai Phonetics and Phonology. [Bangkok: Central Institute of English Language, Office of State Universities, Faculty of Science, Mahidol University, 1972.
