vi V%C6%B0%C6%A1ng t%E1%BB%99c Nassau

Vương tộc Nassau
Vương tộc Nassau
	Arms of Nassau: Azure billetty or, a lion rampant of the last armed and langued gules
Quốc gia	Đức, Hà Lan, Bỉ, Pháp, Anh, Scotland, Ireland, Luxembourg, Nassau, Orange
Tước hiệu	Vua Hà Lan; Vua Anh, Scotland và Ireland; Đại công tước Luxembourg; Công tước Nassau; Công tước Limburg; Thân vương xứ Orange; Thân vương xứ Orange-Nassau; Thân vương Nassau-Orange-Fulda; Thân vương Nassau-Usingen; Thân vương và Bá tước Nassau-Weilburg; Thân vương và Bá tước Nassau-Dietz; Thân vương và Bá tước Nassau-Siegen; Thân vương và Bá tước Nassau-Hadamar; Bá tước Nassau; Bá tước Nassau-Dillenburg; Bá tước Nassau-Wiesbaden-Idstein; Bá tước Nassau-Saarbrücken; Stadtholder ở Hà Lan;
Người sáng lập	Dudo của Laurenburg
Người đứng đầu hiện nay	Henri, Đại công tước Luxembourg (quan hệ họ hàng)
Năm thành lập	1093; 932 năm trước
Tan rã	1985 (chế độ phụ hệ)
Dòng nhánh	Nhà Nassau-Weilburg; Nhà Orange-Nassau; Nhà Nassau-Corroy

Nhà Nassau (tiếng Đức: Haus Nassau; tiếng Anh: House of Nassau) là một vương tộc nổi tiếng ở châu Âu. Nó được đặt theo tên của lãnh địa gắn liền với lâu đài Nassau, nằm ở Nassau, Rhineland-Palatinate, Cộng hoà Liên bang Đức ngày nay. Các lãnh chúa của Nassau ban đầu được phong là "Bá tước Nassau", sau đó được nâng lên thành đẳng cấp quý tộc gefürsteter Graf (tiếng Anh: princely count). Buổi đầu gia tộc chia thành hai nhánh chính: nhánh cao cấp (Walramian), với nhân vật nổi tiếng nhất là Adolf, Vua của La Mã Đức, và nhánh trẻ hơn (Ottonian), tạo ra các Thân vương xứ Oranje-Nassau và các Vua của Hà Lan.^[1]

Vào những năm cuối của Đế chế La Mã Thần thánh và trong các cuộc chiến tranh của Napoléon, nhánh Walramian đã thừa kế hoặc mua lại tất cả các vùng đất của tổ tiên Nhà Nassau, với sự cho phép của Đại hội Vienna, "Công tước Nassau", thành lập nhà nước độc lập của Nassau với thủ đô đặt tại Wiesbaden; lãnh thổ này ngày nay thuộc Cộng hoà Liên bang Đức, chủ yếu nằm trong Bang Hessen, và một phần thuộc Bang Rhineland-Palatinate lân cận. Công quốc được sáp nhập vào Vương quốc Phổ năm 1866, sau Chiến tranh Áo-Phổ với tư cách là đồng minh của Đế quốc Áo. Phổ cho thành lập Tỉnh Hesse-Nassau và Công quốc Nassau cũ nằm trong tỉnh này.

Ngày nay, thuật ngữ Nassau được sử dụng ở Đức như một tên gọi cho một vùng địa lý, lịch sử và văn hóa, nhưng không còn mang ý nghĩa chính trị nữa. Tất cả các quốc vương Hà Lan và Luxembourg kể từ năm 1815 đều là thành viên cấp cao của Nhà Nassau. Tuy nhiên, vào năm 1890 ở Hà Lan và năm 1912 ở Luxembourg, các dòng nam thừa kế hai ngai vàng đã tuyệt tự, kể từ đó, các quân chủ đều thuộc dòng nữ từ Nhà Nassau.

Theo truyền thống ở Đức, gia tộc chỉ được truyền lại trong dòng dõi kế vị của nam giới. Do đó, theo quan điểm của người Đức, Nhà Nassau đã bị tuyệt tự từ năm 1985.^[2]^[3] Tuy nhiên, cả truyền thống quân chủ của Hà Lan và Luxembourg, các quy tắc hiến pháp và luật pháp trong vấn đề đó đều khác với truyền thống của Đức, và do đó không quốc gia nào coi Nhà Nassau đã tuyệt tự. Đại công tước Luxembourg sử dụng danh hiệu "Công tước Nassau" làm tước vị phụ, và Trưởng tộc Nassau (là thành viên cao cấp nhất trong chi nhánh của gia tộc) cũng dùng tước vị này, nhưng không tuyên bố chủ quyền lãnh thổ đối với Công quốc Nassau trước đây, nay là một phần của Cộng hòa Liên bang Đức.

Nguồn gốc

Dudo của Laurenburg (khoảng 1060 - khoảng 1123) được coi là người sáng lập ra Nhà Nassau. Lần đầu tiên ông được nhắc đến trong hiến chương thành lập của Tu viện Maria Laach^[4] vào năm 1093 (mặc dù nhiều nhà sử học cho rằng tài liệu này là bịa đặt). Lâu đài Laurenburg, nằm trên thượng nguồn sông Lahn, là nơi ông cai trị lãnh địa của mình. Gia tộc của ông có lẽ là hậu duệ của các Lãnh chúa Lipporn. Năm 1159, lâu đài Nassau trở thành nơi cai trị, và tên của vương tộc hiện nay được đặt theo tên của lâu đài này.

Các Bá tước Laurenburg và Nassau mở rộng quyền hành của mình dưới thời hai anh em Rupert (Ruprecht) I (1123–1154) và Arnold I (1123–1148). Rupert là người đầu tiên tự xưng là Bá tước Nassau, nhưng danh hiệu này đã không được xác nhận một cách hợp pháp cho đến năm 1159, 5 năm sau cái chết của Rupert. Con trai của Rupert là Walram I (1154–1198) là người đầu tiên được phong tước hiệu Bá tước Nassau một cách hợp pháp.

Niên đại của các Bá tước Laurenburg không được chắc chắn và mối liên hệ giữa Rupert I và Walram I đặc biệt gây tranh cãi. Ngoài ra, một số nguồn tin coi Gerhard, được liệt kê là đồng Bá tước của Laurenburg vào năm 1148, là con trai của Arnold I.^[5] Tuy nhiên, Erich Brandenburg trong cuốn Die Nachkommen Karls des Großen ('Hậu duệ của Charlemagne') nói rằng rất có thể Gerhard là con trai của Rupert I.^[6]

Bá tước của Laurenburg (1093–1159)

1060–1123: Dudo
1123–1154: Rupert (Ruprecht) I – con trai của Dudo
1123–1148: Arnold I – con trai của Dudo
1148: Gerhard – có lẽ là con trai của Rupert I
1151–1154: Arnold II – Con trai của Rupert I
1154–1159: Rupert II – Con trai của Rupert I

Bá tước của Nassau (1159–1255)

1154–1198: Walram I – con trai của Rupert I
1158–1167: Henry (Heinrich) I – con trai của Arnold I, chết ở Rome trong trận dịch tháng 8 năm 1167 (sau Trận Monte Porzio)
1160–1191: Rupert III, Bellicose – con trai của Arnold I
1198–1247: Henry II, Rich – con trai của Walram I
1198–1230: Rupert IV – con trai của Walram I; from 1230–1240: Hiệp sĩ Dòng Huynh đệ Nhà Teuton
1247–1255: Otto I; từ năm 1255–1289: Bá tước của Nassau ở Dillenburg, Hadamar, Siegen, Herborn và Beilstein
1249–1255: Walram II; từ năm 1255–1276: Bá tước của Nassau ở Wiesbaden, Idstein, and Weilburg

Dòng Walramian(1255–1985)

Gia huy và hẩu hiệu

Walramian Nassau Arms with crowned lion

Vòng tay Sư tử được trao vương miện và huy hiệu của dòng Walram hiện được nhìn thấy trong Quốc huy Luxembourg: "d'azur, semé de billettes d'or, au lion couronné du second, armé, lampassé de gueules.'"^[7]

Bá tước của Nassau ở Wiesbaden, Idstein, và Weilburg (1255–1344)

1255–1276: Walram II
1276–1298: Adolf của Nassau, lên ngôi Vua La Mã Đức vào năm 1292
1298–1304: Rupert VI của Nassau
1298–1324: Walram III, Bá tước của Nassau ở Wiesbaden, Idstein, và Weilnau
1298–1344: Gerlach I, Bá tước của Nassau ở Wiesbaden, Idstein, Weilburg, và Weilnau

Sau cái chết của Gerlach, tài sản của dòng Walram được chia thành Nassau-Weilburg và Nassau-Wiesbaden-Idstein.

Nassau-Weilburg (1344–1816)

Bá tước Walram II thành lập Bá Quốc Nassau-Weilburg, tồn tại đến năm 1816. Hoàng tộc này sau đó cai trị Công quốc Nassau cho đến năm 1866 và từ năm 1890 trị vì Đại công quốc Luxembourg. Chi nhánh của Nassau-Weilburg cuối cùng đã trở thành những người cai trị Luxembourg. Dòng Walram nhận được quyền lãnh chúa của Merenberg vào năm 1328 và Saarbrücken (thông qua hôn nhân) vào năm 1353.

Bá tước Nassau-Weilburg (1344–1688)

1344–1371: John I
Bản đồ Nassau-Weilburg, năm 1789
1371–1429: Philipp I của Nassau-Weilburg, và (từ năm 1381) Bá tước của Saarbrücken
1429–1492: Philip II
1492–1523: Louis I
1523–1559: Philip III
1559–1593: Albert
1559–1602: Philip IV
1593–1625: Louis II, Bá tước của Nassau-Weilburg và Ottweiler, Saarbrücken, Wiesbaden, Idstein
1625–1629: William Louis, John IV và Ernest Casimir
1629–1655: Ernest Casimir
1655–1675: Frederick
1675–1688: John Ernst

Bá tước cao quý của Nassau-Weilburg (1688–1816)

1688–1719: John Ernst
1719–1753: Charles August
1753–1788: Charles Christian
1788–1816: Frederick William
1816: Wilhelm, Thân vương của Nassau-Weilburg và Bá tước của Nassau — Nassau-Weilburg sáp nhập vào Công quốc Nassau.

Công tước của Nassau (1816–1866)

1816–1839: Wilhelm
1839–1866: Adolf

Năm 1866, Vương quốc Phổ sát nhập Công quốc Nassau vì công tước của nó từng là đồng minh của Đế quốc Áo trong Chiến tranh Áo-Phổ lần thứ hai năm 1866. Năm 1890, Công tước Adolf trở thành Đại công tước Adolphe của Luxembourg.

Cung điện Biebrich

Công quốc Nassau vào năm 1812 như một phần của Liên bang sông Rhine.

Đại công tước Luxembourg (từ Nhà Nassau-Weilburg) – 1890–1912

1890–1905: Adolphe
1905–1912: William IV
1912–1919: Marie-Adélaïde
1919–1964: Charlotte
1964–2000: Jean
2000–present: Henri

Cung điện Grand Ducal, Luxembourg
Lâu đài Berg, Luxembourg

Từ một cuộc hôn nhân theo thông luật Quý tiện kết hôn, được ký kết vào năm 1868, là hậu duệ của một gia đình, xem Bá tước Merenberg, mà năm 1907 được tuyên bố là không thuộc gia tộc. Nếu họ không bị loại khỏi quyền kế vị, họ sẽ được thừa kế quyền đứng đầu vương tộc vào năm 1912.

Công tước của Nassau-Saarbrücken (1429–1797)

Thân vương của Nassau-Usingen (1659–1816)

Dòng Ottonian

Bá tước của Nassau-Dillenburg

Bá tước của Nassau-Beilstein

Bá tước và Thân vương của Nassau-Hadamar

Nassau-Siegen

Bá tước và Thân vương của Nassau-Siegen

Bá tước và Thân vương của Nassau-Dietz

Orange-Nassau

Thân vương của Orange

Nhà Orange-Nassau (-Dillenburg), sáng lập đầu tiên

Nhà Orange-Nassau(-Dietz), sáng lập thứ 2

Quân chủ của Hà Lan (từ Nhà Orange-Nassau-Dietz)

Cây phả hệ

Tham khảo

^ Peele, Ada (2013). “Part 1: "De verdeling van de nalatenschap van Willem III"”. Een uitzonderlijke erfgenaam: De verdeling van de nalatenschap van Koning-Stadhouder Willem II en een consequentie daarvan: Pruisisch heerlijk gezag in Hooge en Lage Zwaluwe, 1702–1754 (ấn bản thứ 1). Uitgeverij Verloren B.V. ISBN 978-9-087-04393-3.
^ Grand Duchess Charlotte abdicated in 1964, but she died in 1985
^ Clotilde Countess of Nassau-Merenberg is the last patrilineal descendant of the House of Nassau though she descends from a family considered to be non-dynastic
^ Marcel Albert, "Die Benediktinerabtei Maria Laach und der Nationalsozialismus", Schoningh Verlag, Paderborn, 2004, 261 pp, ISBN 3-506-70135-5
^ Family tree of the early House of Nassau Lưu trữ 2016-03-24 tại Wayback Machine, retrieved on 2009-01-22.
^ Table 11, Page 23 and note on page 151, quoted at Genealogy of the Middle Ages Lưu trữ 2011-06-29 tại Wayback Machine, retrieved on 2009-01-23
^ Rietstap, Johannes Baptist (1861). G.B. van Goor (biên tập). Armorial général, contenant la description des armoiries des familles nobles et patriciennes de l'Europe : précédé d'un dictionnaire des termes du blason. tr. 297. ISBN 9780806304427. Truy cập ngày 26 tháng 5 năm 2015.

Nguồn

Genealogy of the Middle Ages – House of Nassau
Nassau-info.de Lưu trữ 2021-05-14 tại Wayback Machine
Titles of Counts, Princes, and Dukes of Nassau
Marek, Miroslav. “Nassau Genealogies”. Genealogy.EU.^{[nguồn tự xuất bản]}^{[cần nguồn tốt hơn]}
Hay, Mark Edward, 'The House of Nassau between France and Independence, 1795–1814: Lesser Powers, Strategies of Conflict Resolution, Dynastic Networks', The International History Review, 38/3 (2016), 482–504

Liên kết ngoài

Archives of the House of Nassau

[1] Peele, Ada (2013). “Part 1: "De verdeling van de nalatenschap van Willem III"”. Een uitzonderlijke erfgenaam: De verdeling van de nalatenschap van Koning-Stadhouder Willem II en een consequentie daarvan: Pruisisch heerlijk gezag in Hooge en Lage Zwaluwe, 1702–1754 (ấn bản thứ 1). Uitgeverij Verloren B.V. ISBN 978-9-087-04393-3.

[2] Grand Duchess Charlotte abdicated in 1964, but she died in 1985

[3] Clotilde Countess of Nassau-Merenberg is the last patrilineal descendant of the House of Nassau though she descends from a family considered to be non-dynastic

[4] Marcel Albert, "Die Benediktinerabtei Maria Laach und der Nationalsozialismus", Schoningh Verlag, Paderborn, 2004, 261 pp, ISBN 3-506-70135-5

[5] Family tree of the early House of Nassau Lưu trữ 2016-03-24 tại Wayback Machine, retrieved on 2009-01-22.

[6] Table 11, Page 23 and note on page 151, quoted at Genealogy of the Middle Ages Lưu trữ 2011-06-29 tại Wayback Machine, retrieved on 2009-01-23

[Rietstap_1861_p297-7] Rietstap, Johannes Baptist (1861). G.B. van Goor (biên tập). Armorial général, contenant la description des armoiries des familles nobles et patriciennes de l'Europe : précédé d'un dictionnaire des termes du blason. tr. 297. ISBN 9780806304427. Truy cập ngày 26 tháng 5 năm 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Vương tộc Nassau