Suối khởi nguồn từ sườn bắc dãy núi cao trên 2200 m ở vùng tây nam xã Trung Lèng Hồ, trên ranh giới tỉnh Lào Cai với Lai Châu. Suối chảy hướng đông bắc rồi bắc, đổ vào ngòi Tà Lơi ở vùng bắc xã Trung Lèng Hồ.
Lưu vực Ngòi Phát phát triển ở sườn đông bắc dãy núi cao và dốc ở huyện Bát Xát, nên giàu tiềm năng thủy điện, và đã xây dựng nhiều thủy điện.
Thủy điện Mường Hum có công suất lắp máy 32 MW, khởi công tháng 05/2008 hoàn thành tháng 3/2011.[7]
Thủy điện Ngòi Phát có công suất lắp máy 72 MW với 3 tổ máy, khởi công năm 2004, tái khởi động tháng 6/2013, khánh thành tháng 11/2014.[8].
Trên ngòi Tà Lơi năm 2019 có 3 bậc thủy điện với tổng công suất lắp máy 33 MW.
Thủy điện Tà Lơi 1 có công suất lắp máy 15 MW với 2 tổ máy, sản lượng trung bình hơn 58 triệu KWh/năm.[9]
^Thông tư 36/2013/TT-BTNMT ngày 30/10/2013 của Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Danh mục địa danh dân cư... lập bản đồ phần đất liền tỉnh Lào Cai. Thuvien Phapluat Online, 2016. Truy cập 11/06/2020.
^Thủy điện Mường Hum. Open Development Vietnam, 16/09/2016. Truy cập 11/06/2020.