Nguyễn Ngu Í

Nguyễn Hữu Ngư (20 tháng 4 năm 1921 – 18 tháng 2 năm 1979, có các bút hiệu Nguyễn Ngu Í, Nguiễn Hữu Ngư, Trịnh Nguiên, Tân Fong Hiệb, Phạm Hoàn Mĩ, Trần Hồng Hưng, Lưu Nguiễn, Đ.T.T, Nghê Bá Lý, Ngư Fi Lô Cố[1]) là một nhà giáo, nhà thơ, nhà báo Việt Nam.

Tiểu sử

Đi học

Nguyễn Hữu Ngư sinh tại làng Tam Tân (nay là xã Tân Tiến, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận). Cha là Nguyễn Hữu Hoàn, người Hà Tĩnh, một nhà nho trong phong trào Đông Kinh Nghĩa Thục, bạn của Thái Phiên, Tăng Bạt Hổ. Mẹ là Nghê Thị Mỹ.

Năm 1928, bảy tuổi, Nguyễn Ngu Í phải xa gia đình vào Sài Gòn, học tiểu học ở trường Phú Lâm (Chợ Lớn). Năm 1934-1938, học trường trung học Pétrus Ký. Năm 1941, 20 tuổi, ông đang theo học Trường Sư phạm thì bệnh tâm thần phát xuất lần đầu, phải vào nhà thương Chợ Quán chữa trị. Năm 1942, khỏi bệnh, ông bỏ học và bắt đầu bước chân vào nghề văn, nghề báo.

Vào đời

Sau khi khỏi bệnh, Nguyễn Hữu Ngư cộng tác với Nam Kỳ tuần báo của Hồ Biểu Chánh, rồi tờ Thanh Niên của Huỳnh Tấn Phát, tham gia việc thành lập Hội truyền bá quốc ngữ Nam Kỳ.

Tháng 8 năm 1945, giữ chức Tổng thư ký đầu tiên của Ủy ban nhân dân cách mạng xã Tam Tân. Tháng 6 năm 1946, ra Hà Nội làm việc ở Phòng thiếu nhi toàn quốc do Lưu Hữu Phước phụ trách. Ngày 19 tháng 12 năm 1946, vào công tác ở Quảng Ngãi, thì bệnh cũ tái phát nên ông phải về lại quê nhà. Ở Tam Tân, ông sống bằng nghề dạy học và cưới vợ vào ngày 25 tháng 9 năm 1949. Vợ tên Nguyễn Thị Thoại Dung, giáo viên, thi thoảng có sáng tác, ký bút hiệu Thoại Nguyên. Năm 1950, được tin em gái mất, lại quẫn trí.

Năm 1952, cùng vợ về Sài Gòn, trở lại nghề dạy học và viết báo. Năm 1955, tham gia Mặt trận Thống nhất dân tộc gồm Cao Đài, Hòa Hảo, Bình Xuyên, chống lại Ngô Đình Diệm. Ông bị bắt và bị đưa đi cải huấn ở trại Tân Hiệp (Biên Hòa). Được trả tự do, ông đi vận động cho "đường lối thứ ba", cho thuyết "trung lập chế" của Hồ Hữu Tường. Năm 1957, cộng tác với tờ Bách khoa và những tờ báo khác như Mai, Sáng dội miền Nam, Hòa đồng, Nghệ thuật...

Năm 1977, vào Dưỡng trí viện Biên Hòa (nay là Bệnh viện tâm thần Trung ương II). Hai năm sau, vào tháng 2 năm 1979, Nguyễn Ngu Í mất. Hiện nay, hài cốt ông đã được cải táng tại quê nhà.

Tác phẩm

Vào những năm 1934-1938, khi đi học ông đã sáng tác thơ. Được giáo sư Phạm Thiều khen là có khiếu về văn chương. Đến khi lìa bỏ cõi đời, Nguyễn Hữu Ngư đã để lại một số tác phẩm sau:

  • Lịch sử Việt Nam (Tân Việt, 1956)
  • Khi người chết có mặt (Ngày Xanh, 1962)
  • Sống và chết với...(Bách khoa, 1966. Gồm tiểu sử và chân dung của 12 nhà văn đương đại)
  • Hồ Thơm-Nguyễn Huệ-Quang Trung (Về nguồn, 1967)
  • Qê hương (1969, pha trộn nhiều thể loại văn chương: thơ, truyện, tùy bút, kịch, nhạc, hồi ký, tiểu sử, di chúc...Tác phẩm này được Nguyễn Hiến Lê khen ngợi, Châu Hải Kỳ cho là một "kỳ thư" chưa hề thấy trong văn họ Việt Nam.
  • Thơ điên (1970)
  • Hạnh phúc nơi chính bạn (tiểu luận, 1970)
  • Suối bùn reo (hay 15 câu chuyện phụ nữ, phiếm luận, Trí Đăng, 1970)
  • Có những bài thơ I (do các bác sĩ ở Dưỡng trí viện Biên Hòa in, 1972)

Nhận xét

Giáo sư Trần Văn Khê là một trong những người bạn của Nguyễn Hữu Ngư, đã viết như sau:

Anh Ngư viết văn Pháp rất hay, nhưng anh yêu tiếng Việt, anh lại muốn cho người Việt ai cũng đọc được sách báo nên tham gia rất tích cực phong trào xoá nạn mù chữ. Nguyễn Ngu Í còn sáng tạo ra cách viết chữ quốc ngữ sao cho hợp lý hơn...[1]

Nhà biên khảo Nguyễn Hiến Lê kể:

Anh (Nguyễn Ngu Í) căm phẫn xã hội, căm phẫn thời đại, căm phẫn mọi người. Anh có nhiều lý tưởng, nuôi nhiều mộng cao đẹp mà gặp toàn những điều bất như ý, cứ phải cố nén xuống và sức nén càng mạnh thì sức bùng ra cũng càng mạnh... Ông là một cuộc đời đau khổ nhất và cũng đặc biệt nhất trong giới văn nghệ sĩ hiện đại.[2]

Theo nhà văn Sơn Nam thì Nguyễn Hữu Ngư là một nhà văn nổi tiếng yêu nghề và yêu nước, luôn xót xa vì chuyện đất nước chia đôi. Dường như cả một đời dạy học và hoạt động báo chí ở Sài Gòn, Nguyễn Hữu Ngư lúc nào cũng trong trạng thái nửa tĩnh nửa điên[3].

Nhà thơ Đỗ Hồng Ngọc nhận định về thơ của Nguyễn Hữu Ngư (cũng chính là người cậu của mình):

Thơ của ông có thể người ta thích, có thể người ta không thích. Nhưng đọc thơ ông bao giờ cũng có cảm giác rờn rợn. Ông làm thơ rất nhanh, thơ như túa ra, ứa ra, nhiều bài sần sùi; đọc cứ nghe ấm ách nhưng có bài đọc mượt như nhung. Đọc thơ ông mà hịểu ông thì thấy thương, thương một con người có chí, có lòng mà không đạt được những ước nguyện. Rồi thôi, rồi thành tro bụi như hai câu thơ ông viết sẵn cho đời mình: "Bao nhiêu chí trẻ rồi tro bụi / Một thoáng tình xa cũng ngậm ngùi!"[3].

Từ điển văn học (bộ mới) đánh giá:

Nguyễn Ngu Í không có những tác phẩm quan trọng, nhưng cả cuộc đời ông là một tác phẩm "kỳ dị" pha trộn lòng yêu nước với chữ nghĩa. Tư tưởng cách tân chữ viết đi đôi với ý chí giải phóng dân tộc ra khỏi cảnh dốt nát, nghèo đói, áp bức của người dân bị trị, ra khỏi cuộc chiến tàn khốc, ra khỏi những bất công của xã hội mà tiền bạc, tham nhũng, phản bội, lừa lọc là những yếu tố chủ đạo. Suốt đời (Nguyễn Ngu Í) xông vào cuộc đấu tranh đó với một ý chí quyết liệt của "người hùng", nhưng tất cả đều vô hiệu, không ai nghe.[4]

Chú thích

  1. ^ a b Bởi bất bình vì cách học vần từ thuở nhỏ, cho nên ông hăng hái đề nghị cải cách như: âm i chỉ viết với một chữ i (không sử dụng y), âm gi chỉ viết một chữ j, âm qu chỉ viết một chữ q v.v...
  2. ^ Hồi Ký Nguyễn Hiến Lê, NXb Văn học, 1992, tr.344 và Từ điển văn học (bộ mới), Nhà xuất bản Thế giới, 2004, tr. 1173.
  3. ^ a b “theo”. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 12 năm 2008. Truy cập ngày 13 tháng 7 năm 2008.
  4. ^ Chính kiểu "người hùng" của Lê Văn Trương đã thúc giục Nguyễn Ngu Í vào con đường hành động, đấu tranh cứu nước. (Từ điển văn học, bộ mới, Nhà xuất bản Thế giới, 2004, tr. 1173)

Liên kết ngoài

Read other articles:

Beauty pageant edition Miss World 1967Date16 November 1967PresentersSimon Dee†, Michael Aspel[1]VenueLyceum Ballroom, London, UKBroadcasterBBCEntrants55Placements15DebutsCzechoslovakiaPanamaTanzaniaUgandaWithdrawalsArubaBahamasIndiaJordanMalaysiaSurinameSyriaTrinidad and TobagoReturnsAustraliaAustriaGhanaKenyaNigeriaPeruPortugalTunisiaWinnerMadeline Hartog-Bel Peru← 19661968 → Miss World 1967 was the 17th edition of the Miss World pageant, held on 16 November…

「アプリケーション」はこの項目へ転送されています。英語の意味については「wikt:応用」、「wikt:application」をご覧ください。 この記事には複数の問題があります。改善やノートページでの議論にご協力ください。 出典がまったく示されていないか不十分です。内容に関する文献や情報源が必要です。(2018年4月) 古い情報を更新する必要があります。(2021年3月)出典…

Basketball season 1997–98 NCAA Division I men's basketball seasonPreseason AP No. 1ArizonaRegular seasonNovember 1997 –March 1998NCAA Tournament1998Tournament datesMarch 12 – March 30, 1998National ChampionshipAlamodomeSan Antonio, TexasNCAA ChampionsKentucky WildcatsOther championsMinnesota Golden Gophers (NIT)Player of the Year(Naismith, Wooden)Antawn Jamison, North Carolina← 1996–97 1998–99 → The 1997–98 NCAA Division I men's basketball season conclud…

Lithuanian football club Football clubFK BabrungasFull nameFutbolo klubas BabrungasFounded1935; 89 years ago (1935)GroundPlungė StadiumCapacity500Coordinates55°54′40″N 21°50′30″E / 55.91111°N 21.84167°E / 55.91111; 21.84167ChairmanAdomas ZamulskisManagerAlgis Petkus, Macauley MusgraveLeagueI Lyga2022I Lyga 6th Home colours Away colours Babrungas – river in Plungė. Futbolo klubas Babrungas, commonly known as Babrungas, is a Lithuanian foot…

Play written by Arthur Miller The PriceScene from a 2017 Greek productionWritten byArthur MillerCharactersVictor FranzEsther FranzGregory SolomonWalter FranzDate premieredFebruary 7, 1968Place premieredMorosco Theatre, New York CityOriginal languageEnglishGenreDramaSettingThe attic of a to-be-demolished brownstone apartment building, New York City The Price is a two-act play written in 1967 by Arthur Miller.[1] It is about family dynamics, the price of furniture and the price of one's de…

Classical approach to the many-body problem of astronomy The perturbing forces of the Sun on the Moon at two places in its orbit. The blue arrows represent the direction and magnitude of the gravitational force on the Earth. Applying this to both the Earth's and the Moon's position does not disturb the positions relative to each other. When it is subtracted from the force on the Moon (black arrows), what is left is the perturbing force (red arrows) on the Moon relative to the Earth. Because the …

1807 mutiny against the British in Malta Froberg MutinyPart of the Napoleonic WarsSt. Dominic Demi-Bastion at Fort Ricasoli, where the mutineers blew up the magazineDate4–12 April 1807 (1 week and 1 day)LocationFort Ricasoli, Malta35°53′49″N 14°31′42″E / 35.89694°N 14.52833°E / 35.89694; 14.52833Result Mutiny suppressedBelligerents Rebels United KingdomCommanders and leaders Caro Mitro   William Villettes Lieutenant de ClermontUnits involved F…

Artikel ini bukan mengenai Budi daya perairan. Aqua-Boy, kapal Norwegia yang digunakan untuk mengangkut ikan hidup Melepaskan telur dari ikan Oncorhynchus mykiss betina Kolam pemeliharaan ikan di Oaxaca, Meksiko Kolam pemuliaan dan penetasan ikan di Pangasinan, Filipina Budi daya ikan adalah salah satu bentuk budi daya perairan yang khusus membudidayakan ikan di tangki atau ruang tertutup, biasanya untuk menghasilkan bahan pangan, ikan hias, dan rekreasi (pemancingan). Ikan yang paling banyak di…

U.S. House district for Virginia Virginia's 1st congressional districtInteractive map of district boundaries since 2023Representative  Rob WittmanR–MontrossDistribution69.54% urban[1]30.46% ruralPopulation (2022)810,541[2]Median householdincome$99,057[3]Ethnicity70.8% White12.7% Black5.8% Asian5.4% Hispanic4.6% Two or more races0.8% otherCook PVIR+6[4] Virginia's 1st congressional district from January 3, 2023 Virginia's first congressional district is a Un…

Psychological effect This article's lead section may be too short to adequately summarize the key points. Please consider expanding the lead to provide an accessible overview of all important aspects of the article. (January 2021) The frog pond effect is the theory that individuals evaluate themselves as worse than they actually are when in a group of higher-performing individuals.[1][2] This effect is a part of the wider social comparison theory. It relates to how individuals ev…

Capital city of Santa Catarina, Brazil Municipality in South, BrazilFlorianópolisMunicipalityMunicípio de FlorianópolisMunicipality of FlorianópolisFrom top to bottom and left to right: panorama of central region from Morro da Cruz; Hercílio Luz Bridge at night; Florianópolis Cathedral; Beira Mar Avenue; Public Market; Joaquina Beach; Fortress of São José da Ponta Grossa. FlagSealNicknames: Floripa, Magic IslandCoordinates: 27°36′44″S 48°29′7″W / 27.61222°…

Stadium in Mexico You can help expand this article with text translated from the corresponding article in Spanish. (May 2021) Click [show] for important translation instructions. View a machine-translated version of the Spanish article. Machine translation, like DeepL or Google Translate, is a useful starting point for translations, but translators must revise errors as necessary and confirm that the translation is accurate, rather than simply copy-pasting machine-translated text into the E…

This article is about the Kim Wilde song. For other uses, see A Million Miles Away. 1992 single by Kim WildeMillion Miles AwaySingle by Kim Wildefrom the album Love Is B-sideThe Light of the Moon (Belongs to Me)ReleasedNovember 1992GenrePopLength4:07 (Album Version)4:13 (7 Version)LabelMCASongwriter(s)Kim Wilde, Ricki WildeProducer(s)Ricki WildeKim Wilde singles chronology Who Do You Think You Are (1992) Million Miles Away (1992) If I Can't Have You (1993) Music videoMillion Miles Away on YouTub…

Den här artikeln behöver källhänvisningar för att kunna verifieras. (2019-04) Åtgärda genom att lägga till pålitliga källor (gärna som fotnoter). Uppgifter utan källhänvisning kan ifrågasättas och tas bort utan att det behöver diskuteras på diskussionssidan. För andra betydelser, se Kapten (olika betydelser). Kapten (förkortning: kn) är en militär officersgrad med tjänsteställning mellan major/örlogskapten och löjtnant. Under medeltiden och fram till 1600-talet användes…

Part of a series onReformed ChristianityReformation Wall in Geneva, featuring prominent Reformed theologians William Farel, John Calvin, Theodore Beza, and John Knox Background Christianity Reformation Protestantism Theology Theology of John Calvin Covenant theology Republication of the Covenant of Works Baptist Covenant Theology Logical order of God's decrees Baptism Lord's Supper Regulative principle Predestination Scholasticism TextsList of texts Institutes of the Christian Religion Geneva Bi…

Savoury pastry from Malta For the Italian pastry, see U' pastizz 'rtunnar. PastizzTwo varieties of Maltese pastizziTypeSavoury pastryPlace of originMaltaMain ingredientsFilo-like pastry, ricotta or mushy peas  Media: Pastizz A pastizz (pl.: pastizzi) is a traditional savoury pastry from Malta. Pastizzi usually have a filling either of ricotta (pastizzi tal-irkotta or pastizzi tal-ħaxu in Maltese) or curried peas (pastizzi tal-piżelli in Maltese).[1][2] Pastizzi are a p…

Park in Gauteng, South Africa Delta ParkTypeInner city parkLocationCraighall Road, Victory Park, Randburg, GautengNearest cityJohannesburgCoordinates26°7′24″S 28°0′30″E / 26.12333°S 28.00833°E / -26.12333; 28.00833Area104 hectares (260 acres)Created1963Operated byJohannesburg City Parks and ZooOpenAll yearSpecies180 birds speciesParkingCraighall Road, Victory ParkCnr. of Pitcairn Road and Penelope AvenueWebsitewww.jhbcityparksandzoo.com/services-faci…

671

This article is about the year. For the breakdancer known as 671, see Liu Qingyi. Calendar year Millennium: 1st millennium Centuries: 6th century 7th century 8th century Decades: 650s 660s 670s 680s 690s Years: 668 669 670 671 672 673 674 671 by topic Leaders Political entities State leaders Religious leaders Categories Births Deaths 671 in various calendarsGregorian calendar671DCLXXIAb urbe condita1424Armenian calendar120ԹՎ ՃԻAssyrian calendar5421Balinese saka calendar59…

The United Kingdom was involved in the Korean War between 25 June 1950 and 27 July 1953. 56,000 British troops participated on the side of the United Nations force. For the war the United Kingdom provided the second largest force behind the United States.[1] For deployment, the Royal Navy arrived on 1 July 1950 whilst the British Army arrived on 28 August. During the war 1,078 soldiers were killed. After the war some British troops remained as military observers until 1957. Order of Batt…

السلطة الوطنية الفلسطينيةمعلومات عامةالبلد الأراضي الفلسطينية — دولة فلسطين الاختصاص دولة فلسطين التكوين 1994 النهاية 5 يناير 2013 المدة 18 سنةًالمقر الرئيسي رام الله موقع الويب minfo.gov.ps الشعاردولة فلسطين تعديل - تعديل مصدري - تعديل ويكي بيانات السلطة الوطنية الفلسطينية هي هيئة …