Mẹ của bà tên là Nguyễn Thị Sang (mất năm 2006), tên thường gọi là Má Sáu, là cơ sở bí mật của cách mạng tỉnh Bến Tre.[4]
Trước năm 1975, song thân của bà đều hoạt động cho Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam. Do cha bà thoát ly hoạt động, bà do mẹ nuôi dưỡng và cho ăn học trong vùng kiểm soát của chính quyền Việt Nam Cộng hòa. Bà hiện cư trú ở Nhà A3, Ngõ 130 Đốc Ngữ, phường Vĩnh Phúc, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội.[5]
Giáo dục
Cử nhân chuyên ngành Tài chính - Ngân sách nhà nước
Sau khi Việt Nam thống nhất, bà được chuyển sang làm tại Văn phòng Ty Tài chính Bến Tre (sau là Sở Tài chính Bến Tre), bắt đầu sự nghiệp hoạt động trong ngành tài chính. Bà được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam ngày 9 tháng 12 năm 1981 và trở thành Đảng viên chính thức một năm sau đó.[7]
Bà thăng dần từ các bậc Chuyên viên, Phó phòng, Trưởng phòng, Phó giám đốc, quyền Giám đốc và chính thức được bổ nhiệm làm Giám đốc Sở Tài chính Bến Tre vào tháng 10 năm 1991.
Làm việc tại Chính phủ
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Ngân đứng cạnh Tổng thống Ấn Độ Pratibha Devisingh Patil, năm 2008
Đến tháng 4 năm 1995, bà được điều về Trung ương và được bổ nhiệm làm Thứ trưởng Bộ Tài chính. Tháng 2 năm 2006, bà được điều chuyển trở lại làm Thứ trưởng Bộ Tài chính, tuy nhiên chỉ 1 tháng sau lại được điều sang làm Thứ trưởng Thường trực Bộ Thương mại.
Tháng 5 năm 2007, bà được bầu làm Đại biểu Quốc hội khóa XII.[8] Tháng 8 năm 2007, bà được đề cử và được phê chuẩn vào chức vụ Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và giữ chức vụ này cho đến tháng 7 năm 2011.[9]
Một trong những sự kiện bà Kim Ngân để lại dấu ấn khi làm tại Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội là cuộc giải cứu các lao động Việt Nam tại Libya vào năm 2011.[10]
Phó Chủ tịch Quốc hội
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân năm 2012
Tháng 4 năm 2001, bà được bầu làm Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX (2001-2006). Đến tháng 9 năm 2002, bà được điều chuyển sang làm Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương. Bà Kim Ngân là phụ nữ duy nhất trong cả nước vào thời điểm đó giữ chức Bí thư Tỉnh ủy, và cũng là người phụ nữ duy nhất nắm quyền điều hành cao nhất của tỉnh Hải Dương kể từ trước đến nay.[12]
Tháng 4 năm 2006, bà tái đắc cử Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X (2006-2011).
Tháng 1 năm 2011, bà một lần nữa tái đắc cử Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI, được bầu vào Ban Bí thư Trung ương Đảng.
Tháng 5 năm 2013 tại Hội nghị Trung ương lần thứ 7 khóa XI, bà được bầu bổ sung vào Bộ Chính trị.[13][14]
Ngày 4 tháng 5 năm 2018, bà có buổi tiếp xúc cử tri tại xã Mỹ Khánh (huyện Phong Điền) và phường An Bình (quận Ninh Kiều) để lấy ý kiến cử tri trước kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa 14.[17]
Ngày 31 tháng 3 năm 2016, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tuyên thệ nhậm chức Chủ tịch Quốc hội[18] khóa XIII (2011-2016) thay ông Nguyễn Sinh Hùng.
Sáng ngày 22 tháng 7 năm 2016, bà Nguyễn Thị Kim Ngân được các đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa 14 bầu làm Chủ tịch Quốc hội Việt Nam khóa 14 với tỉ lệ 483/489 phiếu thuận (tổng 490 phiếu, 1 phiếu không hợp lệ).[19]
Trong nhiệm kì của bà, Quốc hội Việt Nam có điểm mới về hình thức hoạt động là chuyển từ tham luận sang tranh luận.[17] Bà có một trợ lý là Lê Minh Thông, phó giáo sư, tiến sĩ luật, cựu đại biểu Quốc hội Việt Nam khoá 13.[20][21][22]
Dưới thời bà làm Chủ tịch Quốc hội, Quốc hội Việt Nam dự thảo 2 luật quan trọng là Dự thảo Luật Đặc khu Kinh tế[23] và Luật An ninh mạng[24] vào năm 2018. Tuy nhiên, trước làn sóng biểu tình phản đối Luật Đặc khu, ngày 11 tháng 6 bà kêu gọi "người dân bình tĩnh, tin vào quyết định của Nhà nước".[25] Cùng ngày hôm đó Quốc hội đã biểu quyết đồng ý hoãn thông qua dự án Luật Đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc từ kỳ họp thứ 5 sang kỳ họp thứ 6 với tỉ lệ tán thành đạt 85,63%.[26] Cuối cùng, chỉ có Luật An ninh mạng là được thông qua.
Trong năm 2018, vụ việc 9 người bỏ trốn ở Hàn Quốc bằng chuyên cơ chở Chủ tịch Quốc hội trong chuyến thăm của bà Ngân theo lời mời của Chủ tịch Quốc hội Hàn Quốc đã gây chấn động trong nước.[27] Về sau 9 người này được xác định là đội lốt doanh nhân, đi cùng đoàn với bà Ngân để trốn lại Hàn Quốc.[28]
Sáng ngày 11 tháng 6 năm 2020, tại kì họp thứ 9 Quốc hội Việt Nam khóa 14 đã bỏ phiếu kín bầu bà Nguyễn Thị Kim Ngân giữ chức vụ Chủ tịch Hội đồng Bầu cử Quốc gia (462/462 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành).[29]
Miễn nhiệm
Tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, bà không tái cử Ủy viên Trung ương Đảng khóa XIII. Chiều 15 giờ 50 phút ngày 30 tháng 3 năm 2022, Quốc hội đã phê chuẩn việc miễn nhiệm chức danh Chủ tịch Quốc hội đối với bà bằng hình thức bỏ phiếu kín với 429/449 phiếu tán thành (chiếm 89,38%), sau đó bà được nghỉ hưu theo chế độ.[30] Sang ngày 31 tháng 3 năm 2021, Bí thư Thành ủy Hà Nội ông Vương Đình Huệ được bầu làm Chủ tịch Quốc hội khóa XIV (2016-2021) thay bà Nguyễn Thị Kim Ngân. Bà kết thúc nhiệm kỳ 5 năm với tư cách là Chủ tịch Quốc hội.
Huân chương Đoàn kết của Hội đồng Nhà nước Cộng hòa Cuba (11/04/2018).[34]
Câu nói
Đại biểu Quốc hội khuyến cáo áp dụng pháp luật dân sự, tố tụng dân sự để xử lý tài sản của cán bộ không giải trình được nguồn gốc thông qua phán quyết của tòa án (phiên thảo luận về dự thảo luật Phòng chống tham nhũng (sửa đổi) của UB Thường vụ Quốc hội sáng ngày 13 tháng 7 năm 2018). Các lãnh đạo Quốc hội băn khoăn, nếu vậy, "ai phải kiện ai" ra tòa trong trường hợp này:
“
Không lẽ giờ "ông" Thanh tra Chính phủ lại đi kiện "ông" Bộ trưởng này, lãnh đạo kia về tài sản thì nghe không đúng truyền thống văn hoá Việt Nam lắm
Về sự chậm chạp của luật lệ ở Việt Nam từ lúc ban hành cho tới khi có hiệu lực:
“
Ở Việt Nam có một luật rất hay, rất lạ mà thế giới chưa có là Luật Phổ biến giáo dục pháp luật. Có nghĩa, luật ban hành ra rồi vẫn không làm, đến khi ra thêm luật phổ biến giáo dục pháp luật cũng... chưa làm.
Năm 2011, bà Kim Ngân là Bộ trưởng Lao động-Thương binh và Xã hội, khi bắt đầu chiến dịch giải cứu lao động tại Libya, bà Ngân đã trấn an hàng nghìn gia đình thân nhân lao động. Một tháng sau đó, toàn bộ hơn 10.000 lao động Việt Nam đã được đưa về nước an toàn, thoát khỏi khu vực chiến sự.
“
"Trong cuộc giải cứu này không có chuyện mặc cả tiền bạc, điều kiện với các nước trong khu vực mà mục đích là nhanh chóng đưa người lao động về nước an toàn."
Phát biểu tại buổi gặp các cơ quan báo chí vào ngày 23 tháng 7 năm 2016, nói về vấn đề dân chủ: "Về nề nếp dân chủ, trong một gia đình, bố mẹ không tôn trọng con cái thì rồi con cái cũng không tôn trọng người khác... Một đất nước thiếu dân chủ thì lòng dân không yên".[cần dẫn nguồn] Blogger Bùi Tín, nguyên phó tổng biên tập của báo Nhân dân, cho đoạn phát biểu này là rất ngang ngược, đầy tính kiểu gia trưởng khi so sánh quan chức nhà nước đối với nhân dân như bố mẹ với con cái, với lý do là "có lẽ Bà Ngân quên rằng trong số 93 triệu dân VN, có hơn 30 triệu người nhiều tuổi hơn cái tuổi 62 của bà." [39] Nói chuyện với báo Công an nhân dân t.s. Phạm Duy Nghĩa cũng chỉ trích những tư duy phong kiến này khi "cho mình là cha mẹ của dân" "coi dân như người chưa trưởng thành, thiếu hiểu biết" [40]
.jpg)
